Dönüşümcü ve etkileşimci liderlik davranışının yönetici hemşireler tarafından algılanışı

Abstract

Bu araştırma, İstanbul İlinde bir üniversite hastanesinde dönüşümcü ve etkileşimci liderlik davranışının yönetici hemşireler tarafından algılanışının belirlenmesi amacıyla tanımlayıcı ve kesitsel olarak planlandı.Örneklem seçimine gidilmemiş olup Eylül 15- Kasım 15 2010 tarihleri arasında İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesinde çalışan, araştırmaya katılmaya istekli ve veri toplama araçlarına eksiksiz yanıt veren 62 yönetici hemşire araştırma kapsamına alındı. Veriler araştırmacı tarafından hazırlanan sosyo- demografik veri toplama formu ve Çoklu Faktör Liderlik Ölçeği ile toplandı; yüzdelik, One Way Anova, Bağımsız Örneklem t-testi ve Pearson's Korelasyon analizi ile değerlendirildi. Çoklu Faktör Liderlik Ölçeği, 1998 yılında Tracey ve Hinkin tarafından geliştirilmiş, 2002' de Akdoğan tarafından Türkçe' ye uyarlanmış; 5'li likert tipi bir ölçektir. Ölçek karizma, entellektüel uyarım, bireysel ilgi, koşula bağlı ödül, istisnalarla yönetim ve pasif çekingenlik şeklinde 6 boyuttan oluşmaktadır.Yönetici hemşirelerin yaşlarının çoklu faktör liderlik ölçeği üzerinde istatistiksel olarak anlamlı bir etkisi olmadığı saptandı (p>0.05).Yönetici hemşirelerin medeni durumunun çoklu faktör liderlik ölçeği üzerinde istatistiksel olarak anlamlı bir etkisi olmadığı saptandı (p>0.05).Yüksek lisans mezunu olan yönetici hemşirelerin dönüşümcü liderlikle ilgili karizma ve ideal etki alt boyutunun önlisans ve lisans mezunu olan yönetici hemşirelere göre daha yüksek olduğu ve bu farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu saptandı (p<0.05).Yönetici hemşirelerin mesleki deneyiminin çoklu faktör liderlik ölçeği üzerinde istatistiksel olarak anlamlı bir etkisi olmadığı saptandı (p>0.05).Yönetici hemşirelerin yöneticilik sürecinin çoklu faktör liderlik ölçeği üzerinde istatistiksel olarak anlamlı bir etkisi olmadığı saptandı (p>0.05).Liderlik eğitimini almayan yönetici hemşirelerin dönüşümcü liderlikle ilgili bireysel ilgi alt boyutunun liderlik eğitimi alan yönetici hemşirelere göre daha düşük olduğu ve bu farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu saptandı (p<0.05).Yönetici hemşirelerin liderlik eğitimini nereden aldıklarının çoklu faktör liderlik ölçeği üzerinde istatistiksel olarak anlamlı bir etkisi olmadığı saptandı (p>0.05).Çoklu faktör liderlik ölçeğinin alt boyutlarından istisnalarla yönetim(pasif) ile ilham verici liderlik ve istisnalarla yönetim(pasif) ile istisnalarla yönetim(aktif) arasında korelasyon olmadığı, çoklu faktör liderlik ölçeğinin diğer alt boyutları arasında ise pozitif yönlü güçlü bir ilişki olduğu görüldü.Anahtar kelimeler: Liderlik, dönüşümcü ve etkileşimci liderlik, yönetici hemşireler.

This research is planned in a descriptive and analytical manner with the aim of determining the perception of the behavior of transactional and transformational leadership by manager nurses in a university hospital in the city of Istanbul.For the research, no sample was chosen and 62 manager nurses who worked in, Istanbul University Faculty of Medicine in the period between 15th September and 15th October 2010, voluntarily participated in the research and answered the questionnaire completely were included in the scope of the research. Data was collected by the socio-demographic data collection form prepared by the researcher and Multifactor Leadership Questionnaire scale and collected data was examined by using percentage, One Way Anova, Independent Samples t-test and Pearson?s Correlation Analysis. The Multifactor Leadership Questionnaire is a fivefold likert type scale which was developed by Tracey and Hinkin in 1998 and adapted to Turkish in 2002 by Akdoğan. The scale consists of six dimensions such as charisma, intellectual stimulation, personal interest, contingent reward, management by exception, passive leadership.It is observed that the ages of manager nurses don?t have a statistically meaningful effect on the Multifactor Leadership Questionnaire (p>0.05).It is observed that the marital status of manager nurses don?t have a statistically meaningful effect on the Multifactor Leadership Questionnaire(p>0.05).It is observed that transformational leadership related charisma and idealized influence dimensions of associate degree and undergraduate manager nurses are higher than graduate manager nurses and that the difference is statistically meaningful(p<0.05).It is observed that the professional experience of manager nurses don?t have a statistically meaningful effect on the Multifactor Leadership Questionnaire (p>0.05).It is observed that the duration of management of manager nurses don?t have a statistically meaningful effect on the Multifactor Leadership Questionnaire(p>0.05).It is observed that transformational leadership related personal interest sub-dimension of the manager nurses that did not take leadership courses are higher than those who took and that the difference is statistically meaningful (p<0.05).It is observed that the place where the manager nurses took leadership course does not have a statistically meaningful effect on the Multifactor Leadership Questionnaire (p>0.05).It is observed that, as the sub-dimensions of Multifactor Leadership Questionnaire is concerned, there is no correlation between management by exception(passive) and inspirational leadership and between management by exception(passive) and management by exception(active), but there is a significant positive correlation between other sub-dimensions.Key Words: Leadership, transformational and transactional leadership, manager nurses