Türk kalsiyum oksalat böbrek taşı hastalarında vitamin d reseptörü geni polimorfizmlerinin moleküler analizi

Abstract

Böbrek tası hastalığı genetik ve çevresel faktörlerin etkilesimiyle ortaya çıkanmultifaktöriyel bir patolojiye sahiptir. ?dyopatik tas hastalarının akrabalarında artmıstas olusumu riskinin % 60'a varan oranlarda genetik faktörlerle açıklanabileceğisöylenebilir. Kalsiyum oksalat (CaOx) tası olan tüm hastaların % 30 ile % 60'ındahiperkalsiüri görülür. Aktif kalsiyum emilimi için en önemli faktör 1,25-dihidroksivitamin D3 ya da diğer adıyla kalsitrioldür. Kalsitriol, barsaktan kalsiyum emilimininyanı sıra, kemik ve böbrek üzerinde indirekt etkilere sahiptir. Dolayısıyla, Vitamin Dendokrin sistemi, kemik ve kalsiyum homeostazı kontrolünün merkezinde yer alır.Hücre proliferasyonunu, kalsiyum absorpsiyonunu ve hücre farklılasmasını düzenler.Kalsitriol tüm genomik aktivitelerini vitamin D reseptörü (VDR) vasıtasıyla yürütür.VDR geni üzerinde birçok polimorfizm saptanmıstır, bunlardan en çok çalısılanlarıApaI, EcoRV, BsmI, TaqI, FokI ve Tru9I'dır. VDR polimorfizmleri etnik gruplararasında farklılıklar göstermektedir. Etnik alel varyasyonlarının sonuçlarını, etnikgruplar arasında diyet ve egzersiz gibi farklı çevresel faktörler yüzünden tam olarakanlamak zordur. Buna ek olarak, etnik gruplar arasında VDR polimorfizmlerininbirbirleri ile ve diğer genlerin varyantlarıyla iliskide bulundukları çok farklı genetikaltyapı bulunmaktadır. Bu nedenle farklı etnik gruplardaki VDR polimorfizmlerininhaplotip yapısını açıklamak büyük önem tasımaktadır. Bu çalısmada kalsiyumoksalat böbrek tası hastalarında tas olusumu ile BsmI, ApaI, TaqI, Tru9I ve FokIpolimorfizmlerinin iliskisi arastırılmıstır. 98 hasta ve 70 sağlıklı birey ile yapılançalısmada BsmI lokusunun hastalıkla iliskilendirilebileceği ve b alelinin hastalık için1.5 kat risk faktörü teskil ettiği bulunmustur. Ayrıca bt haplotipi hastalık ileiliskilendirilmistir. Yas, aile öyküsü ve sigara kullanımının tas olusumuna etkisisaptanmamıstır.

Böbrek tası hastalığı genetik ve çevresel faktörlerin etkilesimiyle ortaya çıkanmultifaktöriyel bir patolojiye sahiptir. ?dyopatik tas hastalarının akrabalarında artmıstas olusumu riskinin % 60?a varan oranlarda genetik faktörlerle açıklanabileceğisöylenebilir. Kalsiyum oksalat (CaOx) tası olan tüm hastaların % 30 ile % 60?ındahiperkalsiüri görülür. Aktif kalsiyum emilimi için en önemli faktör 1,25-dihidroksivitamin D3 ya da diğer adıyla kalsitrioldür. Kalsitriol, barsaktan kalsiyum emilimininyanı sıra, kemik ve böbrek üzerinde indirekt etkilere sahiptir. Dolayısıyla, Vitamin Dendokrin sistemi, kemik ve kalsiyum homeostazı kontrolünün merkezinde yer alır.Hücre proliferasyonunu, kalsiyum absorpsiyonunu ve hücre farklılasmasını düzenler.Kalsitriol tüm genomik aktivitelerini vitamin D reseptörü (VDR) vasıtasıyla yürütür.VDR geni üzerinde birçok polimorfizm saptanmıstır, bunlardan en çok çalısılanlarıApaI, EcoRV, BsmI, TaqI, FokI ve Tru9I?dır. VDR polimorfizmleri etnik gruplararasında farklılıklar göstermektedir. Etnik alel varyasyonlarının sonuçlarını, etnikgruplar arasında diyet ve egzersiz gibi farklı çevresel faktörler yüzünden tam olarakanlamak zordur. Buna ek olarak, etnik gruplar arasında VDR polimorfizmlerininbirbirleri ile ve diğer genlerin varyantlarıyla iliskide bulundukları çok farklı genetikaltyapı bulunmaktadır. Bu nedenle farklı etnik gruplardaki VDR polimorfizmlerininhaplotip yapısını açıklamak büyük önem tasımaktadır. Bu çalısmada kalsiyumoksalat böbrek tası hastalarında tas olusumu ile BsmI, ApaI, TaqI, Tru9I ve FokIpolimorfizmlerinin iliskisi arastırılmıstır. 98 hasta ve 70 sağlıklı birey ile yapılançalısmada BsmI lokusunun hastalıkla iliskilendirilebileceği ve b alelinin hastalık için1.5 kat risk faktörü teskil ettiği bulunmustur. Ayrıca bt haplotipi hastalık ileiliskilendirilmistir. Yas, aile öyküsü ve sigara kullanımının tas olusumuna etkisisaptanmamıstır.