Mudanya Zeytinbağı Eskipazar Caddesi`nde tarihi dokunun analizi ve rehabilitasyon önerisi

Abstract

Bursa İli, Mudanya İlçesine bağlı olan Zeytinbağı / Trilye Marmara Denizi'nin güneydoğusunda gemlik körfezinin bitiminde etrafı zeytinliklerle çevrili bir vadinin iki yamacına yerleşmiş tarihi bir kıyı beldesidir.Kuruluşu milattan önceye dayanan Trilye'de günümüze kadar birçok medeniyet hüküm sürmüştür. Bu medeniyetleri Bitinyeliler, Eski Yunanlılar, Frigyalılar, Lidyalılar, Persler, Mekedonyalılar, Romalılar, Bizanslılar ve en son Osmanlılar olarak sıralayabiliriz. Bryllion, Trigleia, Trilye/Tirilya gibi isimlerle anılan Tirilye veya 1963 yılından itibaren yeni adıyla Zeytinbağı'nın ismi ve kuruluşuyla ilgili farklı birçok görüş bulunmaktadır.Trilye tarih boyu ev sahipliği yaptığı her medeniyetten kendisine bir parça saklayarak bozulmadan günümüze ulaşabilmiş nadir yerlerden biridir. Yüzyıllar boyu önemli bir liman kenti olmasının yanı sıra büyük sayılabilecek bir dini merkez olan Trilye'de Rumlardan kalma 3 manastır 7 kilise 3 ayazma ve Ortodoks Rum mezarlığı bulunmaktadır. Ayrıca 150 -200 yıllık sivil mimari örnekleri, 1909 yılında yapılan okul binası (Taş Mektep) ve 16.yüzyıl özelliklerini taşıyan bir adet hamam bulunmaktadır. Bu nitelikleri nedeniyle 10.05.1980 yılında Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu kararıyla `Korunması Gerekli Sit Alanı' kapsamına alınmıştır. 1990 yılında hazırlanan koruma amaçlı imar planının halen revizyon çalışmaları devam etmektedir.Bu denli köklü bir geçmişe sahip olan Zeytinbağı'nin her noktası ayrı ayrı inceleme konusu olabilecek niteliklere sahiptir. Fakat bu tezde Zeytinbağı'nın ikinci derece ana aksı olma özelliğine sahip Eski Pazar Caddesi ele alınmış ve caddenin günümüzdeki durumu incelenip gelecek nesillere aktarılabilmesi için öneride bulunulmuştur.Anahtar Kelimeler: Trlye, Zeytinbağı, Kentsel Planlama, Koruma

Zeytinbağı/ Trilye county is a historic bay village bounded to Bursa city, it is located the valley?s two sides at the southeast side of the Marmara Sea and at the end of the Gemlik Bay surrounded by the olive trees.Trilye county where is concerning is founded various civilizations are reigned from B.C. till today. These civilizations are classifed as Bithynias, Greeks, Phyrgians, Lydians, Persians, Ancient Macedonians, Ancient Rome,Bizantions and Ottomans. Trilye which is called the names like Bryllion, Trigleis, Trilye/Tirilya, or with the new name called Zeytinbağı since 1963, has various ideas about the name of that region.Trilye is one of the rare places that is hosted many civilizations through the historical process and take some parts of that civilizations which are reached today. It has been an important harbour city. On the other hand Trilye has been a big religious center. There are 3 monasteries, 7 churhes, 3 holy spring of Orthodox Greeks and a Orthodox Greeks graveyard at the county.150/200 years old civil architecture examples, a school building which is built in 1909 and a hammam which is carrying 16th century properties roman bath. Because of the properties, village took in ? Protectiton Required Protected Area? with Landed State Ancient Buildings and Monuments Supreme Council. In the ?Aimed Protection Land Plan? is still working on revisions composed in 1990.Such a rooted backrounded village village Zeytinbağı?s every point has qualifications which can be seperately analize. But in the study, it is focused on Eski Pazar Caddesi, which is the 2nd degree of the main shaft. The situation of that street in present day is searched also made a suggestion to be transferred to oncoming regenarations.Keywords: Trilye, Zeytinağı, Land State Planning, Protection