Ünlüpınar (Kelkit-Gümüşhane) Eylence yayla Pb-Zn-Cu±Au cevherleşmesinin jeolojik, mineralojik ve kökensel incelenmesi

Abstract

İnceleme alanı Gümüşhane ilinin güneyinde yer alan Kelkit İlçesi Ünlüpınar (Pekün) Beldesine bağlı Eylence Yayla ve Emirinkomu Köyü yakın çevresini kapsamaktadır. Bu çalışmada bölgenin 1/25000 ölçekli jeolojik harita ve cevherleşmenin içinde yer aldığı sahaların 1/10000 ölçekli detay maden jeoloji haritası yapılmıştır. Çalışma alanında Kurtoğlu Metamorfikleri, Şenköy Formasyonu ve Köse Granitoyidi yer almaktadır.Liyas yaşlı volkanik kayaçların sınıflandırılmasında, hareketsiz elementler kullanılarak oluşturulan Nb/Y-Zr/TiO2 diyagramı ile Şenköy Formasyonu'ndan alınan örneklerin andezit-bazalt ve andezit sınırında toplandığı görülmüştür. Liyas volkanik kayaçları plajiyoklas, klinopiroksen ve Fe-Ti oksit minerallerini içermektedir. Yapılan mineral kimyası analizleri sonucunda plajiyoklasların bitovnit(An73-78), labrador (An51-64) ve andezin (An32-42) bileşiminde, klinoproksenlerin ojit ve klinoenstatit (Wo33.418-39.358 En 38.565-61.792 Fs18.220-27.230) bileşiminde, Fe-Ti oksitlerin ise titano-magnetitbileşiminde olduğu belirlenmiştir.Detay inceleme yapılan alan ve yakın çevresindeki birim Erken-Orta Jura yaşlı Şenköy Formasyonu'na ait bazalt, bazaltik andezit ve piroklastları oluşturmaktadır. Eylence Yayla mevkiinde yer alan Zn-Pb-Cu ± Au cevherleşmesi tamamen Şenköy Formasyonu'na ait bazaltik andezitler içinde K20D doğrultularındaki kırık hatlarına yerleşmiştir. İnceleme alanında cevherleşmenin parajenezini belirlemek amacıyla çalışma sahasından sistematik örneklerden parlak kesitler yapılarak, cevher mikroskobisi altında incelenmiştir. Cevherleşmenin parajenezi oluşum sırasına göre pirit, kalkopirit, sfalerit, galen, altın, kuvars ve kalsit olarak tespit edilmiştir.Arazide yapılan gözlemler sonucunda alterasyon türleri olarak hematitleşme, limonitleşme ve kükürtleşme tespit edilmiştir. Sıvı kapanım analiz sonuçlarına göre cevherleşmenin oluşum sıcaklığının 80-280 C arasında değiştiği, kükürt izotop termometresine göre ise cevherleşmenin oluşum sıcaklığının ortalama 264 C olduğu belirlenmiştir. Kükürt, Karbon ve Oksijen izotop analiz sonuçlarına göre cevherleşmenin magmatik kaynaklı olduğu belirlenmiştir.Yapılan çalışmalardan elde edilen veriler değerlendiridiğinde Liyas yaşlı volkanitler içerisinde bulunan cevherleşmenin; epitermal-mezotermal geçişinde damar tip bir cevherleşme olduğu belirlenmiştir.Anahtar Kelimeler: Altın, Duraylı izotop, Kelkit, Kurşun-Çinko, Sıvı kapanım

The investigated area covers the immediate surrounding of Eylence Yayla and Emirinkomu, Ünlüpınar (Pekün) town of Kelkit County located south of Gümüşhane Province In this study, 1/25000 scaled geological map of the region and the detailed 1/10000 scaled mining geology map of the areas including the mineralization were prepared. Kurtoğlu Metamorphics, Şenköy Formationand Köse Granitoidarelocated in the study area.The geologic unit of the area investigated in detail and its near surrounding comprise the andesite-basalt and their pyroclastics of Early-Mid Jurassic age Şenköy Formation. The Zn-Pb-Cu ± Au mineralization located in Eylence Yayla site is completely settled into the N20E striking-fault lines within andesites belonging to Şenköy Formation.While classifying age-Liassic volcanic rocks, it is seen that by using Nb/Y - Zr/TiO2 diagram created with immobile elements, the samples taken from Senkoy Formation are concentrated at the border of the andesite-basalt and andesite.Liassic volcanic rocks include in plagioclase, clinopyroxene and Fe-Ti oxide minerals. According to the analysis results of the mineral composition, it is determined that plagioclase have a composition with bytownite (An73-78), labrador (An51-64) andandesine (An32-42), clinopyroxene have a composition with augite and clinoenstatite (Wo33.418-39.358En18.220-27.230,Fs38,565 to 61,792) and Fe-Ti oxides have a composition with titano-magnetite.To reveal the mineralization assemblages in the study area, the polished samples, which prepared from systematic samples taking from the investigated area, were examined under the oremicroscopy. The paragenesis of the mineralization is determined, according to the order of occurrence, as pyrite, chalcopyrite, sphalerite, galena, gold, quartz and calcite. The hematitization, limonitization and sulfurization are identified alteration types, based on the observation smade on the field.According to the results of the fluid inclusion studies, the formation temperature of mineralization changes between 80-280 C; and based on the sulphur isotope thermometer analysis, the average formation temperature of mineralization is determinedas 264 C. The origin of mineralization is surely decided magmatic, according to the results of sulphur, carbon and oxygen isotopes analyses.Keywords: Gold, Stable isotope, Kelkit, Lead-Zinc, Fluid inclusion