Örnek olay ve altı şapkalı düşünme etkinliklerinin fen bilgisi öğretmen adaylarının eleştirel düşünme becerilerine etkisinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, fen öğretimi laboratuvar uygulamaları I dersi kapsamında, örnek olay ve altı şapkalı düşünme etkinliklerinin fen bilgisi öğretmen adaylarının eleştirel düşünme becerileri üzerindeki etkisini incelemektir. Bu çalışmada karma yöntem kullanılmıştır. Araştırma grubunu, Giresun Üniversitesi Eğitim Fakültesi'nin 3. sınıfında öğrenim gören toplam 33 fen bilgisi öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Kökdemir (2003) tarafından Türkçe'ye çevrilmiş olan California Eleştirel Düşünme Eğilimi Ölçeği (CCTDI), çalışma yaprakları, öğrenci günlükleri ve açık uçlu sorulardan oluşan görüşme formu kullanılmıştır. Çalışmada CCTDI ön ve son-test olarak öğretmen adaylarına uygulanırken, örnek olaya ve altı şapkalı düşünmeye göre ayrı ayrı hazırlanan çalışma yaprakları da 7 hafta boyunca fen öğretimi laboratuvar uygulamaları I dersi kapsamında kullanılmıştır. Her bir dersin sonunda öğretmen adayları yapılan uygulamalar hakkındaki düşüncelerini günlüklere yazmışlardır. Ayrıca çalışma sonunda öğretmen adaylarının uygulamalar hakkındaki görüşlerini almak için açık uçlu sorulardan oluşan görüşme formu kullanılmıştır. Elde edilen CCTDI verilerinin analizinde ilişkisiz örneklemler için kullanılan bağımsız t-testi ve ilişkili örneklemler için kullanılan bağımlı t-testinden yararlanılmıştır. Çalışmanın nitel verileri ise betimsel olarak çözümlenmiştir. CCTDI'dan elde edilen verilerin ön ve son test karşılaştırmalarından, örnek olay ve altı şapkalı düşünme etkinliklerinin öğretmen adaylarının eleştirel düşünme becerileri üzerinde anlamlı bir farklılık oluşturmadığı tespit edilmiştir. Ancak çalışmanın nitel verileri incelendiğinde her iki uygulamanın da öğretmen adaylarının eleştirel düşünme becerilerinin gelişmesi üzerinde benzer düzeyde olumlu bir etkisinin olduğu söylenebilmektedir. Ayrıca açık uçlu sorulardan oluşan görüşme formundan elde edilen nitel veriler incelendiğinde öğretmen adaylarının uygulamadan memnun kaldıkları ve uygulamaya ayrılan sürenin de arttırılması gerektiği yönünde görüş bildirdikleri görülmüştür.

The aim of this study is to examine effects of case study and six thinking hats activities on prospective science teachers' critical thinking skills during science teaching laboratory application I lesson. Mixed type method research design was used in this study. The working group composed of 33 Prospective Science Teachers (PSTs) who study 3th grade in the Education Faculty at Giresun University. In this study, California Thinking Disposition Inventory (CCTDI) which was translated to Turkish by Kökdemir (2003), worksheets, student diaries and open-ended questionnaire were used as data collection tools. While CCTDI was applied to PSTs as pre-test and post-test, worksheets of case study and six thinking hats were used for 7 weeks during science teaching laboratory application I lesson in this study. PSTs wrote their ideas about applications on diaries at the end of every lesson. Furthermore an open-ended questionnaire was used to take PSTs' ideas about applications at the end of this study. Independent samples t-test and paired samples t-test were used for analysis of CCTDI data. Quality data of the study were analyzed descriptively. The statistical analysis of the data obtained from the CCTDI showed that there is not a significant effect of case study and six thinking hats on PSTs' critical thinking skills. However it can be said that there is a positive and similar effects of both case study and six thinking hats activities on PSTs' critical thinking skills according to quality data of the study. In addition, quality data obtained from open-ended questionnaire of the study showed that PSTs were pleased from these applications and time of applications should be enhance.