Fen bilimleri dersi öğretmenlerinin ve fen bilimleri dersini alan kaynaştırma öğrencilerinin kaynaştırma eğitimi uygulamaları sürecine ilişkin görüş ve önerileri

Abstract

Bu araştırma, Fen Bilimleri dersi öğretmenlerinin ve Fen Bilimleri dersini alan özel gereksinimli öğrencilerin kaynaştırma uygulamaları sürecindeki görüş ve önerilerinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden özel durum yöntemi kullanılmıştır. Bu çalışmaya 2012-2013 Eğitim-Öğretim yılında Giresun il ve ilçelerindeki ortaokullarda görev yapan ve kaynaştırma öğrencisi bulunan toplam 28 Fen Bilimleri öğretmeni ve 2 görme engelli, 2 ortopedik engelli, 3 zihin engelli olmak üzere toplam 7 özel gereksinimli öğrenci katılmıştır. Çalışma grubu, amaçlı örneklem yöntemi ile seçilmiştir. Öğretmenleri belirlerken en az bir kaynaştırma öğrencisi olmasına dikkat edilmiş, öğrencileri belirlerken ise kaynaştırma öğrencisi olup olmadığına bakılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak açık uçlu sorulardan oluşan öğretmen ve öğrenci anket formları kullanılmıştır. Araştırmada kullanılan anket formları, araştırmacı tarafından hazırlanmış, uzman görüşleri doğrultusunda gerekli düzenlemeler yapılmış ve anket sorularına son şekli verilmiştir. Anket formları 2 bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm demografik bilgilerden, ikinci bölüm ise kaynaştırma uygulamaları sürecine ilişkin görüş ve önerileri belirlemeye yönelik öğretmenler için toplam 27, öğrenciler için ise toplam 7 adet açık uçlu sorudan oluşmaktadır. Ayrıca anket formunda değişik görüş ve önerilere sahip öğretmenlerin ve öğrencilerin düşüncelerini ekleyebileceği kısım da mevcuttur. Araştırmanın verileri, araştırmacının kendisi tarafından e-Posta ve yüz yüze görüşme ile toplanılmıştır. Anket formlarından elde edilen veriler içerik analizi ile kodlama yapılara temalar ve kategoriler belirlenmiştir. Araştırmanın sonucunda Fen Bilimleri dersi öğretmenleri bilgi, fiziksel altyapı, materyal ve uzman desteği eksikliği sorunlarını belirtmişlerdir. Ayrıca RAM işlevinin yetersiz olduğunu, okul yönetimi-öğretmenler-veli dahil olmak üzere süreçte yer alan bireylerle işbirliğinin tam olarak gerçekleşmediğini söylemişlerdir. Bunun yanı sıra müfredat yoğunluğundan dolayı zaman problemi yaşadıklarını, verilen hizmet içi kursların verimli ve uygulamaya dönük olmadığını belirtmişlerdir. Diğer bir yandan ise öğrenciler bulundukları sınıfın fiziki altyapısının yetersiz olduğunu söylemişlerdir. Ayrıca etkinliklere tam anlamı ile katılamadıklarını ve öğretmen ilgisinin yetersiz olduğunu ifade etmişlerdir Bunun yanı sıra okul kitaplarının ve okulda yapılan deneme sınavları ile liseye geçme aşamasında uygulanan merkezi sınavların kendilerine uygun olmadığını söylemişlerdir. Bunlara ek olarak arkadaşları tarafından rahatsız edilme gibi sorunlar yaşadıklarını ortaya koymuşlardır. Öğretmen ve öğrenciler belirttikleri görüşler karşısında bazı önerilerde bulunmuşlardır. Öğretmenlerin önerilerine baktığımızda kendilerinin hizmet içi eğitim kursları ile bilgilendirilmeleri, BEP hazırlanmasında yardımcı rehber öğretmenin bulunması ya da okullarda bu birimlerin oluşturulması, yardımcı uzman desteği sağlanması ve destek sınıfı açılması gibi önerilerde bulundukları görülmüştür. Ayrıca uygulamaya dönük çalışmaların olması, kaynaştırma uygulamaları sürecinde veli ve diğer öğrencilerin de bilgilendirilmesi gerektiğini ifade etmişlerdir. Bunun yanı sıra sınıfların fiziksel koşullarının özel gereksinimli öğrenciler için uygun olarak düzenlenmesi gibi önerilerde bulunmuşlardır. Öğrencilerin önerileri ise sınıf ortamının engel türüne göre oluşturulmasını, ders anlatımı sırasında farklı yöntemlere yer verilmesini, engel türüne göre farklı araçların kullanılmasını (kabartmalı yazı tahtası gibi) ifade etmişlerdir. Ayrıca deneylerin öğretmen ile birlikte yapılması ve konuların somutlaştırılması, öğretmenin daha fazla ilgi göstermesi gibi önerilerde bulunmuşlardır.

This research has been conducted to determine the opinions and suggestions of Science teachers and the inclusive students taking the course of science on the process of inclusion practices. The special case method, which is one of the qualitative research methods, has been used in the research. A total of 28 Science teachers working in the secondary schools and having inclusive students in Giresun city centre and its districts during 2012-2013 education year and a total of 7 students with special needs including 2 with visual impairment, 2 with orthopaedic handicap, 3 with mental retardation have participated in this study. The study group has been selected by purposive sampling method. While determining the teachers, it has been taken into account that they have at least one inclusive students, and while determining the students it has been paid attention to whether they are inclusive or not. In the research, the questionnaire consisting of open-ended questions has been used as data collection tool. The questionnaire form used in the study has been prepared by the researcher herself, necessary arrangements have been made in accordance with the expert opinions and the questionnaire has been brought to its final version. Separate questionnaires have been created for teachers and students. The questionnaire consists of two parts. The first part consists of demographic information whereas the second part consists of open ended questions, a total of 27 for teachers and a total of 7 for students intended to determine opinions and suggestions on process of inclusion, Also, the parts in which teachers and students having different opinions and suggestions can add their ideas are available in the questionnaire. Categories have been identified by encoding data obtained from the questionnaire with the contents analysis. As a result of research, these problems and recommendations have emerged related to opinions and suggestions of Science teachers and students with special need: On behalf of teachers, these problems are the need for information, physical infrastructure and material failure, expert support and lack of lack of RAM function, lack of cooperation with individuals involved in the process, including school management, teachers and parents, the occurrence of the problem of time due to the curriculum density, and the lack of efficient implementation of in-service training courses. Teachers facing this problem has made following recommendations: to be informed by training courses within their service, to have practical works, to get assistant expert support, to inform parents and other students, to open support classes, the presence of guidance counsellors in the preparation of IEP or to form these kinds of units, and to arrange the physical conditions of classes. Besides, the suggestions of the students are these: Forming the classroom environment according to the kind of obstacle, giving place to different kinds of methods during lecturing, having repetitions, concretization the topic with experiments, using different tools depending on the type of obstacle (such as embossed blackboard), doing experiments with teacher and showing more interest to students.