Beyânî ve Tahmîsleri(Yapı Kredi Sermet Çifter Kütüphanesi y-0463 numaralı yazma eser-transkripsiyonlu metin-inceleme)

Abstract

Üzerinde çalışılan eser Beyânî mahlaslı şairin tahmîslerini içeren bir mecmuadır. `Beyânî ve Tahmîsleri` adlı çalışma dört bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde; kaynaklardaki sınırlı bilgilerden ve şairin tahmîs bentlerinden hareketle Beyânî'nin hayatı ve edebî kişiliği hakkında bilgi verildi. Çalışmanın ikinci bölümünde tahmîs mecmuası şekil, dil-üslûp ve muhteva gibi başlıklar altında incelenmeye çalışıldı. Beyânî'nin tahmîs yazdığı şairlerin XV. - XVII. yüzyıllar arasında yaşayan şairler olduğu ve çoğunlukla XVI. yüzyıl şairleri olduğu belirtildi. Tahmîs yazılan gazel sayısından hareketle Beyânî'nin XVI. yüzyılın büyük şairi Bâkî'den büyük oranda etkilenmiş olduğu ifade edildi. Şairin şiir dilinin Bâkî'ye yakın olduğu, klâsik üslûp şairi olma özelliği taşıdığı ve aynı zamanda hikemî bir ifade tarzının da olduğu dile getirildi. Tahmîs mecmuasının şekil özelliklerine, dil ve üslûp özelliklerine yer verildi. Metnin öne çıkan muhteva unsurları da din-tasavvuf, aşk-şarap, felek, rind- zâhid gibi alt başlıklar altında incelendi. Çalışmanın üçüncü bölümünde metnin kuruluşunda takip edilen metotlara yer verildi. Son bölüm olan dördüncü bölümde 154 tahmîs, 2 muhammes, 1 taştîr, 1 tesdîs ve 1 gazelden oluşan metin yer aldı. Anahtar Kelime : Beyânî, Tahmîs, Mecmua.

The work on which it is written is a magazine containing the writings of the poet called Beyânî. The work `Beyânî and Beyânî's Tahmîses` consists of four parts. In the first section; The limited information in the sources and the poems of the poet have been informed about the life and literary personality of Beyânî. In the second part of the study, it was tried to examine under the titles such as form, language-style and content. It has been specified that Poets, for whom Beyani wrote tahmîs, had lived for centuries and they were mostly the XVI. century poets. Because of the number of the gazelles written, it was expressed that Beyani was greatly influenced from Bâkî, the great poet of the XVI. century. It was expressed that the poet's poetry language was close to Bâkî, it was classical style poet, and there was also a style of expression. Features of figure of tahmîs periodical, language and style features were stated. The prominent contents of the text were reviewed under subheadings such as religious-mysticism, love-wine, fate, philosopher, asceticism. In the third part of the work, the methods followed in the founding of the text were included.In the fourth chapter, which is the last chapter, 154 texts, 2 muhammes, 1 tastir, 1 tesdîs and 1 gazelle text were placed.Key Words: Beyânî, Tahmîs, Periodical.