İlkokul dördüncü sınıflarda görev yapan sınıf öğretmenlerinin Türkçe derslerinde öğrencilerinin üstbilişsel okuma stratejileri kullanmalarını sağlayan uygulamalarının değerlendirilmesi: Giresun ili örneği

Abstract

Kişi, neyi niçin öğrendiğini, niçin konuştuğunu, yazdığını, okuduğunu bilmelidir. Her öğrenme durumu ile ilgili belli hedefler, amaçlar ve stratejiler olması gerekir. Okuma stratejileri, okuyucuların metni anlamak, okuma esnasında karşılaştıkları sorunları çözmek için kullandıkları bilişsel eylemlerdir. Üstbilişsel okuma stratejileri, öğrencinin okuma süreçlerini izlemesini ve kontrol etmesini kolaylaştırarak, öğrenciye okuma sürecini düzenleme şansı tanır. Üstbilişsel okuma stratejilerini kullanma da bir öğrenmedir ve bu öğrenmenin temeli ilkokulda, ilkokul öğretmenlerince atılır. Bu araştırmanın amacı, ilkokul dördüncü sınıfta görev yapan sınıf öğretmenlerinin Türkçe derslerindeki okuma etkinliklerinde, öğrencilerinin üstbilişsel okuma stratejileri kullanmalarını sağlayan uygulamaları ne derece uygulanabilir bulduklarını çeşitli değişkenler açısından değerlendirmektir. Araştırmanın çalışma grubunu, 2016-2017 eğitim öğretim yılında, Giresun ili ilkokullarında görev yapan sınıf öğretmenleri oluşturmuştur. Verilerin toplanması, analizi ve yorumlanmasında nicel ve nitel araştırma yöntemlerinden oluşan karma yöntem kullanılmıştır. Araştırmada veri toplanan nicel veriler için araştırmacı tarafından geliştirilen `Üstbilişsel Okuma Stratejileri Kullandırma Ölçeği` ve nitel veriler için, yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Araştırma sonuçları, sınıf öğretmenlerinin Türkçe derslerinde üstbilişsel okuma stratejilerinin kullanılabilirliğine ilişkin oldukça olumlu görüşlere sahip olduklarını; araştırma kapsamında seçilen cinsiyet, kıdem, kurumda çalışan öğretmen sayısı ve mezun olunan okul bağımsız değişkenlerine göre görüşlerinin değişmediğini kapsamaktadır. Nitel araştırma bulgularına göre ise sınıf öğretmenleri (okumaya hazırlık, okuma esnası, okuma sonrası ve okuduğunu değerlendirme) üstbilişsel okuma stratejisi olarak soru sorma stratejisini kullanırken, bu stratejiye ek olarak okumaya hazırlıkta ön bilgileri harekete geçirme, okuma esnasında akıcı okuma, okuma sonrası ve okuduğunu değerlendirme esnasında da özetleme stratejilerini kullandıkları tespit edilmiştir.

Learner should know why and what for he/she learned, talked, wrote and read. For each earning status there must be certain goals, objectives and strategies. Reading strategies -through pre, while and post- are cognitive actions that are used to understand the text thoroughly understand or avoid, identify and solve the problems encountered in the process of reading. Metacognitive reading strategies is facilitating students' reading process, let them to monitor, control and gives them chance to edit their reading process. The use of metacognitive reading strategies is also a learning process and is based at primary school, by primary school teachers. The purpose of this research is, class teachers who are working in the fourth grade of primiray schools, oppinions about what extend they found applicable to use of metaconitive reading strategies by students in reading activities of Turkish lessons. The working group of the research was fourth grade classroom teachers who worked in public primary schools in Giresun in the academic year of 2016-2017. In the collection, analysis and interpretation of the data, a mixed method consisting of quantitative and qualitative research methods was used. For the collection of quantitative and qualitative data: `Scale for the Use of Metacognitive Reading Strategies` developed by the researcher and the semi-structured interview form were used. The results of the research showed that class teachers had quite positive views on the availability of metacognitive reading strategies used pre-while and post reading. The opinions of the class teachers did not change according to their sex, seniority, the number of teachers working with. According to qualitative findings of research, while classroom teachers use the strategy of asking questions as a pervasive reading strategy during pre-while and post reading, asking question strategy is supplemented by: activating preliminary information in the preparation for reading, fluent reading in the while reading. It was also found that they used strategies of summarizing in the post reading.