Türk mitolojisinin çağdaş Türk resim sanatındaki yansımalarının incelenmesi

Abstract

Binlerce yıllık tarihi olan Türk toplumunun geleneksel ve kültürel öğelerini, kendi mitolojisi ve ilk dönem inançları içerisindeki etkiler oluşturmaktadır. Türk mitolojik öğelerinin ilk örneklerine görsel olarak petroglifler üzerinden ulaşılırken, 19. yy.'ın ilk dönemlerinden itibaren yapılan bilimsel çalışmalarla da sistemli bir şekilde yazılı hale getirilmeye başlanmıştır. Hazırlanan bu araştırmadaki amaç; kültürel ve geleneksel öğelerimizin temelini oluşturan ve ilk dönem inançlarımız doğrutulsunda bugünkü inanç düşüncemiz içerisine geçmiş olan Türk mitolojisine ait öğelerin, Çağdaş Türk Resim Sanatı içerisindeki sanatçıların eserlerinde nasıl ve hangi anlamda kullandıklarını incelemektir. Bu amaçla hazırlanan çalışmadaki verilere, nitel araştırma yöntem ve teknikleri kullanılarak ulaşılmıştır. Bu bağlamda hazırlanan bu çalışma üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde; mitoloji bilimi hakkında genel bilgiler verilerek, resim sanatıyla olan bağlantısı araştırılmıştır. İkinci bölümde; Türk mitolojisinin araştırılma tarihçesi, sınıflandırılması ve ağırlıklı olarak görülen semboller hakkında bilgi verilmiştir. Üçüncü bölümde ise; Çağdaş Türk Resim Sanatı içerisinden seçilen Bedri Rahmi Eyüboğlu, Adnan Çoker, Erol Akyavaş, Süleyman Saim Tekcan, Can Göknil, Ahmet Yeşil, Mehmet Başbuğ ve Hasan Kıran'ın eserlerinden örnekler incelenmiştir. Bu inceleme sonucu sanatçılar eserlerinde; göksel sembol olarak Ay, hayvansal sembol olarak at ve kuş figürlerini, kozmik olarak da hayat ağacını hem biçimsel hem de içerik yönünden ele aldıkları gözlemlenmiştir.

The traditional and cultural elements of the Turkish society, which has a history of thousands of years is constituted by the effects of their mythology and early beliefs. The first examples of Turkish mythological elements were visually accessed through petroglyphs and were started to be put in writing in a systematic way through scientific studies starting from the early 19th century.The purpose of this prepared master's thesis is; to examine how and in what sense the artists of Contemporary Turkish Painting use in their works, which is underlie of our cultural and traditional elements and which is the elements of the Turkish mythology that have passed into our current beliefs in line with our early beliefs. The data in this study that was prepared for this purpose, were obtained from qualitative research techniques by using descriptive scanning technique.This study prepared in this context consists of three parts. In the first part; general information about the science of mythology has been given and the connection with the art of painting has been investigated. In the second part; about the history of Turkish mythology, it's classification and information of its mainly symbols have been given. In the third part; examples of the works of Bedri Rahmi Eyüboğlu, Adnan Çoker, Erol Akyavaş, Süleyman Saim Tekcan, Can Göknil, Ahmet Yeşil, Mehmet Başbuğ and Hasan Kıran, selected from the Contemporary Turkish Painting have been examined. As a result of this examining, the artists in their works; The moon as the celestial symbol, the horse and bird figures as an animal symbol, cosmic life tree in terms of both formal and content were observed.