Hak gazetesi (14 Mart - 10 Ağustos 1912) üzerine bir inceleme

Abstract

19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren çağdaş anlamda ortaya çıkan ve gelişme imkânı bulan matbuat hayatı, 1908'de II. Meşrutiyet'in ilanıyla daha özgür bir ortama kavuşmuştur. Bu dönemde çıkan önemli gazetelerden biri de Hak gazetesidir.İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin yayın organı olan Hak gazetesi, 14 Mart 1912 - 8 Ağustos 1912 (Rumi 1 Mart 1328 - 26 Temmuz 1328) tarihleri arasında günlük olarak 147 sayı neşredilen ülkenin içinde bulunduğu politik, edebî, sosyokültürel ve ekonomik yönleri olduğu gibi yansıtan siyasî, edebî ve içtimaî bir Türk gazetesidir. Hak gazetesinin 1-147 sayılarını incelediğimiz çalışmamız iki bölümden oluşmuştur. Giriş bölümünde Hak gazetesinin yayımlandığı dönemdeki matbuat hayatı ve siyasî çehre hakkında bilgi verilmiştir. `Hak Gazetesinin Genel Özellikleri` adını verdiğimiz birinci bölümde, gazetenin ve haftalık ilavelerinin siyasî ve edebî çehresi anlatılmış; gazetede karşımıza çıkan görsel malzemeler, ilanlar ve duyurular hakkında bilgi verilmiştir. Hak gazetesinin ve haftalık ilavelerinin yazar kadrosundan, yayımlanan metinlerin içeriğinden bahsedilmiş, çalışmamızda yer alan metinler yazar ve yazı adına göre sınıflandırılarak kronolojik, yazar ve yazı adına göre tahlili fihristi verilmiştir.. Çalışmamızın `Seçilmiş Metinler` başlığını taşıyan ikinci ve son bölümünde, Hak gazetesinde yer alan sosyal, siyasî, edebî metinler ve şiirlerden seçmeler Latin harflerine aktarılmıştır Sonuç bölümünde Hak gazetesinin Türk edebiyatındaki yeri tespit edilmeye çalışmıştır.

The press life, emerged in the modern sense and found the potential for growth from the second half of the 19th century, gained more freedom with the declaration of the II. Constitutional Monarchy in 1908. One of the most important newspapers published in this period is the Hak newspaper.The Hak newspaper is a political, literary and social Turkish newspaper, and also publication organ of Committee of Union and Progress, published daily between March 14, 1912 - August 8, 1912 (Rumi March 1, 1328 - July 26, 1328) in 147 days and reflected exactly the political, literary, sociocultural and economic aspects of the country. Our study, examining the 1-147 numbers of the Hak newspaper, consists of two parts. In the introduction, the press life and the political environment in which the Hak newspaper was published, are informed. In the first chapter called `General Features of the Hak Newspaper`, the political and literary aspects of the newspaper and its weekly additions are described; visual materials, advertisements and announcements in the newspaper are informed. The authors of the Hak newspaper and its weekly additions and also the content of the published texts are mentioned, the texts in our study are categorized and a chronological index is given according to the author and the name of the manuscripts. In the second and last chapter of our study, entitled `Selected Texts`, social, political, literary texts and poems from the Hak newspaper are transcripted into Latin letters. In the conclusion, the place of the Hak newspaper in Turkish literature is tried to be determined.