Türk sinemasında doğu karadeniz temsili

Abstract

Bu çalışma Türk sinemasında Karadeniz bölgesinin nasıl temsil edildiğini konu edinmektedir. Bu çerçevede Yeşilçam sinemasından günümüz Türk sinemasına bu temsilin nasıl bir dönüşüm geçirdiği analiz edilmiştir. Yeşilçam sineması, kendi anlatım diline uygun olarak Karadeniz insanını belirli kalıplar çerçevesinde değerlendirmiştir. Çalışmamız ilk bölümde Türk sinemasının uzun yıllar boyunca İstanbul merkezli olduğunu ve bu nedenle Karadeniz bölgesine `dışarıdan` baktığını iddia etmektedir. Ancak 1990'lı yıllardan itibaren `popüler sinema`nın dışında `sanat sineması` alanının oluşumu bu bakış açısını değiştirmiştir.1990'lı yılların ortalarından itibaren ortaya çıkan yeni sinema anlayışı literatürde Yeni Türkiye Sineması olarak isimlendirilmiş olup Yeşilçam'dan tamamen farklı bir sinema diline vurgu yapmaktadır. Popüler sinemanın yanında özellikle sanat sinemasında bu ayrım çok daha belirgindir. İkinci bölümde Yeni Türkiye Sineması, hem biçim hem de içerik açısından detaylıca analiz edilmektedir. yeni Türkiye sinemasının taşra, yabancılaşma ve doğa başta olmak üzere ilgilendiği konular ve kullandığı biçim, Karadeniz filmlerinin de doğuşuna katkıda bulunmuştur. Bu nedenle 2000'li yıllardan itibaren Karadeniz Bölgesinde çekilen film sayılarında dikkat çekici bir artış gözlenmektedir. Üçüncü bölümde detaylıca analiz ettiğimiz gibi bu filmlerle bölge sadece coğrafi olarak değil, kültürel ve insani olarak da beyazperdede gerçekçi bir tarzda temsil edilmektedir. yeni Türkiye sinemasına hakim olan duygular ve anlatım dili bu filmlerdeki hikayelerde de hakimdir. Bunun yanı sıra Karadeniz'in coğrafyası bu filmlerde anlatının metaforik bir unsuru olarak sıklıkla kullanılmıştır. Çalışmamız Karadeniz filmlerinin detaylıca bir listesini oluşturmuş ve 2000'li yıllarda yaygınlaşan bu temsilin ve dönüşümün analizini yapmıştır. Hem yeni Türkiye sinemasını hem de Karadeniz filmlerini yansıtacak şekilde Bulutları Beklerken (2004), Sonbahar (2008) ve Kalandar Soğuğu (2016) filmleri örneklem olarak seçilerek bu analizlerde kullanılmıştır.

This study discusses the way Turkish cinema represented in Black Sea region of Turkey. The transformation from Yesilcam films towards the modern day era of Turkish cinema was analysed in this context. Yesicam films featured local people of Black Sea in certain forms and patterns according to its narrow way of expression. In the first Chapter of this study, it was claimed that Turkish cinema was ruled by a Istanbul centric approach, hence the reason of portraying Black Sea region from a view of an outsider. However, Since 1990s, development of art films, unlike popular cinema, made it possible to start a change against this outsider perspective. A new way and understanding of film making and its intellect which started to appear and shape after the middle of 1990s, also titled as New Turkish Cinema, had a utterly different emphasis on telling the story, comparison to Yesilcam as its predecessor. This distinction became more clear in Art focused films rather than popular culture driven productions. New Turkish cinema was analysed comprehensively and profoundly in terms of its form and content in the second chapter. Subjects such as countrysides, alienation and nature which new Turkish cinema are concerned mostly about and the way they were featured contributed towards the nurture of Black Sea films. Therefore, from 2000s on, a tremendous amount of increase in the number of film productions held in Black Sea region can easily be observed. The region in such films not only geographically but also with its people and culture were represented in a realistic manner, as it was explained in Chapter three. Emotions and story telling which dominated new Turkish cinema is also presence in such films. Besides, geography and topology of Black Sea region was used in metaphorical fashion frequently. This study established a detailed list of Black Sea region films as well as analysed this presentation and transformation which made popular appearances throughout 2000s. Sampling from Bulutları Beklerken (2004), Sonbahar (2008) and Kalandar Soğuğu (2016) were analysed to reflect new turkish cinema and Black Sea regional films.