Dış ticaret açığı, döviz kuru ve enflasyon arasındaki ilişki: Türkiye örneği

Abstract

Enflasyonu etkileyen faktörlerin iyi bir şekilde belirlenmesi enflasyonla mücadele bakımında önem arz etmektedir. Enflasyonu etkileyen faktörlerden bir tanesi de dış ticaret işlemleridir. Öyle ki uygulanan dış ticaret politikaları ile birlikte sürekli olarak dış açık veren ve üretimi ara malı ithaline bağlı olan bir ülkede söz konusu dış ticaret açıkları önce döviz kurunu etkilemekte ve dolaylı olarak da enflasyon oranlarına etki edebilmektedir. Bu nedenle her ne kadar enflasyon yurt içi ekonomik faaliyetlerden kaynaklanan bir sorunmuş gibi gözükse de aslında önemli bir ayağı da yurt dışı kaynaklıdır. Bu nedenle enflasyon nedenleri belirlenirken dış ekonomik ilişkiler de görmezden gelinmemelidir. Bu çalışmada 2003 - 2018 dönemlerine ait üç aylık veriler kullanılarak dış ticaret açığı, döviz kuru ve enflasyon arasındaki ilişki vektör hata düzeltme modeli yöntemiyle analiz edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre dış ticaret açıkları ve döviz kuru Türkiye'de enflasyonu etkilemektedir. Ancak enflasyondan dış ticaret açıklarına ve döviz kuruna yönelik bir ilişki kurulamamıştır.

A good determination of the factors affecting inflation is important in the fight against inflation. One of the factors affecting inflation is foreign trade transactions. In such a country where foreign trade deficits and foreign trade deficits are continuously dependent on the importation of intermediate goods, these foreign trade gaps affect the exchange rate and indirectly affect inflation rates. For this reason, although inflation seems to be a problem arising from domestic economic activities, it is a matter of fact that it is also a source of foreign income. Therefore, external economic relations should not be ignored while determining the causes of inflation. In this study, the relationship between foreign trade deficit, exchange rate and inflation was analyzed by vector autoregression method by using quarterly data for 2003 - 2018 periods. The results obtained according to the foreign trade deficit and exchange rate in Turkey relationship has not been established, but also affect the inflation rate for the foreign trade deficit and inflation rates.