Tokat kalıp baskı yazma halk kültürü ve plastik açıdan incelenmesi

Abstract

Tokat kalıp baskı yazma sanatının; motif, renk, baskı kalıp ve kompozisyon özelliklerini belirleyerek halk kültürü ile plastik açıdan ele alınıp değerlendirildiği bu çalışma bu sanat dalı konusunda ilgili literatüre katkı sağlanmak amacıyla yapılmıştır. Bu çalışma, 2018-2019 yılları arasında Tokat ilinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmada ''doküman analizi yöntemi'' kullanılmıştır. Tokat elvan yazmaları, 13 tane olmasına rağmen 10 tanesine ulaşılmış, 3 tane yazma ve kalıp örneğine ulaşılamamıştır. Değişik yöre kalıplarıyla Tokat'ta basılan elvan yazmalarından ise 14 tane olmalarına rağmen 10 tane yazma ve kalıp örneğine ulaşılarak bunlar çalışmaya konu edilmiştir. Halk kültürü ve plastik açıdan incelediğimiz 14 tane kalıp baskı ile ahşap oymacılığı, taş mermer oymacılığı, kalem işlerinin birbirlerine ana merkezler olarak; ritim, denge, renk, şekil yönünde kompozisyon sağladığı ve benzerlik gösterdiği belirlenmiştir. Sonuçta literatüre katkı sağlayıp unutulmaya yüz tutmuş Tokat kalıp baskı tekniğine ait ürünlerden bir derleme sunduğumuz bu tez çalışması ile bazı motiflere de ulaşılmamıştır. Bu konuda gelecekte araştırma yapacaklara bizim ulaşamadığımız bazı örneklerle ile ilgili yeni çalışmalar yapmaları tavsiyesinde bulunulabilir. Anahtar Kelimeler: Tokat yazmacılığı, Kalıp baskı, Motif ve desen

ABSTRACTThis study aims at contributing to literature in two ways. The former, the study determines motif, colour, printing mould, and composition attributes of Tokat slapping. And then, the study evaluates Tokat slapping in terms of public culture and plasticity.This study was conducted between 2018-2019 in Tokat. Document anaysis method was used in the study. Although Tokat Elvan yazma are 13, only 10 of them has been found and, 3 yazma and coupon template could not be found. The study investigated 10 different Tokat Elvan yazma within 14. The study was showed and found composition and similarities between wood carving, stone marble carving kalem işi, and works in terms of rhytm, equilibrium, colour, and shape As a result, the study could not be found some motifs in Tokat slapping. However, the study contributes to literature by compiling various types of Tokat slapping which was sunk in oblivion. The study advices to future researchers to make research about another univestigated Tokat slapping motifs.Key Words: Tokat slapping, pattern printing, motif, pattern