Medya okuryazarlığı dersine ilişkin öğrenci tutumları ile öğretmen ve öğretmen adayı görüşlerinin değerlendirilmesi

Abstract

Günümüz toplumunun bireyini önceki dönemin bireyinden ayıran en belirgin özellik, yazılı ve görsel pek çok mesajın bilinçli bir şekilde aktarılmaya çalışıldığı bir dönemde yaşıyor olmasıdır. İnsanın bu mesajları anlayabilmesi için iletim aracı olan medya dilini bilmesi ve o dili okur duruma gelmesi gerekmektedir. Bu nedenle araştırmada, Medya Okuryazarlığı dersine ilişkin öğrenci tutumlarını belirlemek, öğretmen ile öğretmen adaylarının görüşlerinin tespit etmek amaçlanmıştır. Ayrıca yenilenen lisans programlarında Medya Okuryazarlığının durumu incelenmiş, Medya Okuryazarlığı dersini alan ve almayan öğrencilerin medyayı algılama biçimine ilişkin görüşleri ile öğrencilerin medya araçlarını tercihleri arasında anlamlı bir farklılık olup olmadığı tespit edilmiştir. Araştırmada, nicel ve nitel araştırma yöntemleri bir arada kullanıldığından bu araştırma karma yöntemle desenlenmiştir. Araştırmanın nicel boyutunda tutum ölçeği, nitel boyutunda ise görüşme formu kullanılmıştır. Araştırmanın nicel verilerinin toplandığı çalışma grubunu, 2017-2018 eğitim-öğretim yılında Giresun ilinde seçmeli Medya Okuryazarlığı dersinin verildiği 5 ortaokulda Medya Okuryazarlığı dersi alan 153 sekizinci sınıf öğrencisi ile Medya Okuryazarlığı dersini almayan 103 yedinci sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Toplamda 256 öğrenci araştırmaya katılmıştır. Nitel verilerinin toplandığı çalışma grubunu ise seçmeli Medya Okuryazarlığı dersinin verildiği okullarda görev yapan 5 sosyal bilgiler, 1 Türkçe öğretmeni ve Giresun Üniversitesi Eğitim Fakültesinde öğrenim gören 15 Türkçe ile 15 sosyal bilgiler öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmanın nitel ve nicel çalışma grupları tesadüfî metotla evreni örnekleyecek şekilde belirlenmiştir. Nicel verilerin analizinde SPSS 16.0 programı kullanılmıştır. Nitel verilerin analizinde ise görüşmeler yoluyla toplanan veriler içerik analizi ile çözümlenmiştir. Çalışmanın bulgularından hareketle; Medya Okuryazarlığı dersini alan ve almayan öğrencilerin medyanın algılanma biçimi boyutuna yönelik tutumları arasında anlamlı bir fark olmadığı, öğrencilerin medya araçlarını tercih sıraları aynı olup sırasıyla internet, televizyon, dergi, gazete, radyoyu tercih ettikleri, internet tercihinde dersi alanların, dergi tercihinde ise dersi almayanların lehine anlamsal fark olduğu, Medya Okuryazarlığı dersinin gereksiz bir ders olarak algılandığı, derste Medya Okuryazarlığına ilişkin konuların işlenmediği, bu ders için ayrılan sürenin başka branş derslerinin tamamlayıcısı olarak kullanıldığı sonuçlarına ulaşılmıştır. Sonuç olarak Medya Okuryazarlığı eğitiminin bu alanda yeterli donanıma sahip kişiler tarafından ve dersin seçmeli olarak değil de zorunlu olarak yaşamın içerisine yerleştirilmiş bir şekilde verilmesi, bu alandaki bilimsel çalışmaların ve araştırmaların arttırılması gerektiği önerilerinde bulunulmuştur.

The most distinctive feature that distinguishes the individual of today's society from the individual of the previous period is that he has been living in a period when many written and visual messages are being conveyed consciously. In order to understand these messages, human beings must know the language of media which is a means of transmission and become literate. For this reason, it was aimed to determine student attitudes about media literacy course and to determine the opinions of teachers and teacher candidates. In addition, the relationship of media literacy skills with 2018 middle school Turkish course gains and the status of media literacy in renewed undergraduate programs are examined. It was determined that there is a significant difference between the opinions of the students about the way they perceive the media and the preferences of the media tools. In this study, since quantitative and qualitative research methods are used together, this research is designed with mixed method. Attitude scale was used in the quantitative dimension of the study and interview form was used in the qualitative dimension. The study group consisted of 153 eighth grade students who had taken media literacy courses in 5 secondary schools in which the elective media literacy course was given in Giresun in 2017-2018 academic year. A total of 256 students participated in the study. The working group where the qualitative data is collected is in the schools where elective media literacy course is given is consists of 5 social studies and 1 Turkish teacher and 15 social studies and 15 Turkish teacher candidates are in Giresun University Faculty of Education. The qualitative and quantitative study groups of the study were determined by random methods. SPSS 16.0 program was used to analyze the quantitative data. In the analysis of qualitative data, data collected through interviews were analyzed by content analysis. Based on the findings of the study; There is no significant difference between the attitudes of the media literacy classes and the attitudes of the media towards the perception of the media, the students prefer the media tools in the same order and they prefer the Internet, television, magazine, newspaper, radio, It was concluded that there was a semantic difference, media literacy was perceived as an unnecessary course, subjects related to media literacy were not covered in the course, and that the time allocated for this course was used as a complement to other branch courses. As a result, it has been suggested that media literacy education should be given by people who have adequate equipment in this field and the course is mandatory, not necessarily in life, and that scientific studies and research should be increased in this field.