Sivil toplum kuruluşlarının çocuk haklarının korunması ve geliştirilmesinde yeri: Çocuk Vakfı Örneği

Abstract

Günümüzde çocuklar, hala hakları tam olarak tanınmayan, birer birey olarak algılanmayan grubu oluşturmaktadır. Dolayısıyla çocuk ve çocuk hakları olgusunda iyi nitelikli ve çok aktörlü çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır. Bu sebeple bu çalışmada bu aktörlerden biri olan sivil toplum kuruluşlarından Çocuk Vakfı'nın, çocuk haklarının korunması ve geliştirilmesinde yeri incelenmektedir. Bu çalışmanın amacı, Türkiye'de çocuk hakları alanında faaliyet gösteren sivil toplum kuruluşlarının alana ne oranda katkı sağladığını ortaya koymaktır. Bu amaçla bu kuruluşlardan biri olan Çocuk Vakfı'nın çocuk haklarının korunması ve geliştirilmesi kapsamında yürüttüğü faaliyetler değerlendirilerek, bu faaliyetlerin alana etkileri ve sonuçları belirlenmektedir. Bu çalışmada, bu amaç doğrultusunda Çocuk Vakfı verilerinden yararlanmak için nitel araştırma yöntemlerinden doküman taraması ve görüşme yöntemleri kullanılmıştır. Vakfın faaliyetlerine ve tanıtımına yönelik veriler doküman taraması ile elde edilmiş olup yapılan görüşmeler neticesinde, çalışma kapsamında vakıf yöneticilerinden Mustafa Ruhi Şirin'in görüşlerine başvurulmuştur. Elde edilen veriler ise içerik analizi yöntemi ile çözümlenmiştir.Çalışma, dört ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümünde araştırmanın amacı, önemi, sınırlılıkları, araştırmayı ilgilendiren tanımlar sunulmuştur. İkinci bölümde kuramsal ve kavramsal çerçeve ortaya konmuştur. Üçüncü bölümde araştırmanın yöntemine değinilmiştir. Son bölümde ise Çocuk Vakfı'nın tanıtımı yapılmış olup vakfın yapısına, faaliyetlerine yer verilmiş, alana ilişkin bulgular sunulmuştur.Çocuk Vakfı'nın Türkiye'deki çocuk algısının değiştirilmesi ve çocuk hakları farkındalığının yaratılması amacı doğrultusunda faaliyetlerini gerçekleştirdiği saptanmıştır. Bu faaliyetler araştırma, danışma ve rehberlik, eğitim, yardım, işbirliği, politika yapım sürecini etkileme ve sorun tespit etme faaliyetlerinden oluşmaktadır. Vakfın bu faaliyetleri yürütürken yaptığı işbirliklerinin istenilen düzeyde gerçekleşmediği görülmüştür. Bunun yanında faaliyetlerini gerçekleştirirken, birçok konuda, çalışmasına engel teşkil eden sorunlar yaşadığı saptanmıştır. Ayrıca çocuk haklarının korunması ve geliştirilmesine yönelik önemli, etkin ve aktif faaliyetlerinin olmasına rağmen bir takım sorunların Çocuk Vakfı'nın etki durumunu zayıflattığı da araştırmaya yansıyan bir diğer sonuçtur. Bu sorunların; Çocuk Vakfı'nın faaliyet ve önerilerinin bürokrasi tarafından önemsenmemesi, toplumun sivil toplum kuruluşu algısı, çocuk hakları alanının öneminin tam olarak oturmamış olması, Vakıf ve diğer yapılar ile ilişkilerin yeterince güçlü olamaması gibi sorunlar olduğu görülmüştür. Dolayısıyla Çocuk Vakfı'nın bürokrasi ile ilişkilerinin cılız olduğu, politika yapım sürecini ancak dolaylı yoldan etkilediği sonucuna varılmıştır.Anahtar Kelimeler: Çocuk Hakları, Sivil Toplum Kuruluşları, Çocuğa Yönelik Kurulan Sivil Toplum Kuruluşları, Vakıf, Çocuk Vakfı

Today, children constitute the group whose rights are not fully recognized and not perceived as individuals. Therefore, there is a need for well-qualified and multi-actor studies on children and children's rights. Therefore, this study examines the role of the Cocuk Vakfi, one of these actors, as a non-governmental organization, in the protection and promotion of children's rights. The purpose of this study, which operates in the field of children's rights in Turkey reveals that contribute to what extent the field of civil society organizations. For this purpose, the activities carried out by the Cocuk Vakfi, which is one of these organizations, within the scope of protection and promotion of children's rights, are evaluated and the effects and results of these activities on the field are determined. In this study, qualitative research methods, document screening and interview methods were used in order to benefit from the Cocuk Vakfi data. Data on the activities and publicity of the foundation were obtained through document scanning and as a result of the interviews, the views of one of the foundation managers Mustafa Ruhi Sirin were consulted. The data obtained were analyzed by content analysis method.The study consists of four main sections. In the first part, the aim, importance, limitations and definitions of the research are presented. In the second part, theoretical and conceptual framework is presented. In the third chapter, the method of the research is mentioned. In the last section, the Cocuk Vakfi was introduced and the structure and activities of the Foundation were presented and findings related to the field were presented.Changing Cocuk Vakfi in the creation of children's rights and awareness of children's perception of Turkey is determined to carry out their activities in accordance with the purpose. These activities include research, counseling and guidance, training, assistance, cooperation, policy-making and problem identification. It was seen that the collaborations of the Foundation in carrying out these activities were not realized at the desired level. In addition, it has been found that while performing its activities, it has problems in many areas which may hinder its operation. It is also reflected in the research that although there are important, effective and active activities for the protection and promotion of children's rights, a number of problems weaken the impact of the Cocuk Vakfi. These problems; It was observed that the activities and suggestions of the Cocuk Vakfi were ignored by the bureaucracy, the perception of the non-governmental organization of the society, the importance of the children's rights area was not fully established, and the relations with the Foundation and other structures were not strong enough. Therefore, it was concluded that the Cocuk Vakfi's relations with the bureaucracy were weak and affected the policy making process indirectly.Keywords: Children's Rights, Non-Governmental Organizations, Non-Governmental Organizations for Children, Foundation, Cocuk Vakfi