Köy enstitüleri kültür derslerinde Türk kültürü ve Türk milliyetçiliği

Abstract

Türk milli bağımsızlık mücadelesinin başarıya ulaşmasının ardından, Türkiye Cumhuriyeti Devleti hemen her alanda kalkınma çabalarına girişmiştir. Özellikle de çoğunluğunu köylünün oluşturduğu Anadolu halkının, maddi kalkınması, milli kimlik kazanması ve kadim Türk kültür tarihinin dünya kültürleri içindeki saygın yerine yükseltilmesi amaçlanmıştır. Köy Enstitüleri hakkında yapılmış bilimsel çalışmaların daha çok tarım ve teknik derslerindeki amaçları, süreçleri ve sonuçları konu edinen yayınlar olduğu dikkatleri çekmektedir. Dönemin ekonomik politikalarını anlamak için tarım ve teknik dersleri çalışmalarını, sonuçlarını incelemek son derece önemlidir. Ancak Anadolu halkının kimlik, kültür ve fikir hayatına yön verecek olan Türk kültürü ve milliyetçiliği eğitiminin araştırma konusu yapılması da aynı derecede önemlidir. Köy Enstitülerinde Türk kültürü ve milliyetçiliği eğitimine ışık tutularak, bir bakıma dönemin Türkiye'sinin ideolojisine de ışık tutulmuştur. Müfredat Programları, eğitim-öğretim kurgulayıcıları tarafından daima belirli amaçlara hizmet edecek şekilde düzenlenmiştir. Ders kitapları ise eğitim-öğretimin temel materyali ve eğitimcilerce takip edilen birer kılavuz olmuşlardır. Bu çalışmada, KEÖP 1943-1947 ve Köy Enstitüleri kültür derslerinde kullanılmış kültür dersi kitaplarını; Türk kültürü ve Türk milliyetçiliği kazanımlarına yer verme durumları ortaya koyulmuştur. Araştırmada `Nitel Araştırma` yöntemlerinden `Tarihi (historical) Araştırma Yöntemi` kullanılmıştır. Bulgular, `Söylem Çözümlemesi Yöntemi` ile ele alınarak varılmak istenen amaçlar ve verilmek istenen kazanımlar ortaya konulmuştur. Araştırmanın sonucunda, incelenen ders kitaplarının Türk kültürüne ait değer ve öğelere ilişkin birçok kazanıma yer verdiği görülmüştür. Ancak Türk kültürü ve Türk milliyetçiliği ile ilgili olarak, konuya göre değişen aşırı veya eksik bilgi ve ifadelerin varlığı görülmüştür.ANAHTAR SÖZLÜKLER: Köy Enstitüleri, Kültür Dersleri, Türk Kültürü, Türk Milliyetçiliği

After Turkish national fight for independence ended with success, the Republic of Turkey began putting effort into developments in almost all aspects. Economic development of Anatolian people, most of whom consisted of peasants, gaining national identity and promoting the immemorial Turkish history to its place among the global cultures have particularly been aimed.It's caught attention that scientific studies on village institutes are mostly publications about targets, processes and outcomes of agricultural and technical lessons. In order to understand that time's economic policies, it's extremely important to analyse the agricultural and technical lesson studies and outcomes. However, it is also equally important that education of Turkish culture and nationalism is handled as a research object, which will direct Anatolian people's identity, culture and intellectual movement. By setting light to education of Turkish culture and nationalism in village institutes, also, in a way, the ideology of Turkey at the time has also been enlightened.The curriculums have always been methodized to serve certain purposes by academic developers. As for course books, they have been the basic materials of education and guides followed by the educators. In this study, the inclusion of functions about Turkish culture and nationalism in course books used in cultural lessons of KEÖP 1943-1947 and village institutes have been revealed. In the study, `Historical Research Method` which is one of the `Qualitative Research` methods has been used. The findings have been approached with `Discourse Analysis Method` and the intended conclusions and functions have been submitted. It can be seen in the research results that the course books which have been examined covers many functions about values and elements of Turkish culture. Nevertheless, regarding Turkish culture and nationalism, extreme or deficient information and statements varying by subjects have been noticed.KEY WORDS: Village Institutes, Cultural Lessons, Turkish Culture, Turkish Nationalism