1938-2018 yılları arası ilkokul 4. sınıf tarih ve sosyal bilgiler ders kitaplarındaki orta çağ konularının görsel açısından incelenmesi

Abstract

Ders kitapları eğitim ve öğretim sürecinde kullanılan elzem materyallerden bir tanesidir. Bu bakımdan ders kitaplarının nitelikli olarak hazırlanması eğitim ve öğretimin daha kaliteli hale gelmesi açısından önemlidir. Ders kitapları hazırlanırken dikkat edilmesi gereken unsurların başında görseller öğeler gelmektedir. Ders kitaplarında kullanılan görseller, öğrencilerin konuyu öğrenmesinde ve öğrendikleri bilgileri zihinlerinde kalıcı hale getirmede önemli bir işleve sahiptir. Bu bağlamda ders kitaplarında kullanılan görsellerin tasarımının, çeşidinin, içeriklerinin, yıllara göre yaşanan değişimlerin ortaya konulması gerekmektedir. Bu bağlamda araştırmada 1938-2018 yılları arasında ilkokul 4. sınıf Tarih ve Sosyal Bilgiler ders kitaplarında Orta Çağ'a ait görsellerin nasıl temsil edildiğini ve bu görsellerde ne tür değişimler yaşandığını ortaya koymak amaçlanmaktadır. Araştırmada bilimsel araştırma yöntemlerinden tarama yöntemi kullanılmıştır. Verilerin toplanmasında doküman incelemesi kullanılmış, verilerin analizinde ise betimsel analiz kullanılmıştır. Çalışmada öncelikli olarak ilkokul 4.sınıf Tarih ve Sosyal Bilgiler ders kitabındaki Orta Çağ'a ait görsellerin dağılımları yıllara göre tablo olarak ifade edilmiş, çeşidi ve miktarı bulunmuştur. Daha sonra ders kitabındaki görselleri inceleyebilmek için, görselleri değerlendirme ölçütleri oluşturulmuştur. Bu ölçütler doğrultusunda görsellerin betimsel analizi yapılmıştır. Araştırma sonucunda; 1938-2018 yılları arası İlkokul 4. sınıf Tarih ve Sosyal Bilgiler ders kitaplarında Orta Çağ ile ilgili kullanılan görsellerin niceliğinde yıllara göre önemli değişimler yaşadığı, kullanılan görsel türleri açısından yetersiz olduğu ve bazı görsellerin tasarım açsından eksik ve yetersiz olduğu tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Tarih, Sosyal Bilgiler, Ders kitabı, Orta Çağ, Görsel

Textbooks are one of the essential materials used in the teaching and learning process. In this regard, the preparation of textbooks in a qualified manner is important in terms of getting higher quality of education and training. Visual elements are the main elements to be considered when preparing textbooks. The visuals used in textbooks have an important function in learning the subject and making the information they have learned permanent in their minds. In this context, It should be put for the design of the visuals used in textbooks, types, contends, changes according to the years. In this context, it is aimed to reveal how Middle Age visuals are represented in the 4th grade History and Social Studies textbooks between 1938 and 2018 and what kind of changes are experienced in these visuals. In the research, the method of screening from scientific research methods was used. Document analysis was used for data collection and descriptive analysis was used in data analysis. n the study, the distribution of the visuals belonging to the Middle Ages in the primary school 4th grade History and Social Studies textbook were given as a table according to the years, the type and amount were found. Then, to evaluate the images in the textbook, image evaluation criteria were created. Descriptive analysis of the visuals was made according to these criteria. As a result of the research; Between the years 1938-2018 in the Primary School 4th grade History and Social Studies textbooks used in the Middle Ages, the amount of visuals used in the years experienced significant changes in terms of the types of images used, and some of the visuals were found to be incomplete and incomplete in terms of design. Key Words: History, Social Studies, Textbook, Middle Ages, Visual