Abdominal histerektomi olgularında deksmedetomidin infüzyonu eşliğinde desfluran ve sevofluran ile TİVA` nın stres hormonlarına etkilerinin karşılaştırılması

Abstract

Amaç: Bu çalışmada BİS monitörizasyonu rehberliğinde kullanılan desfluran-deksmedetomidin ve sevofluran-deksmedetomidin grupları ile propofol-remifentanil grubunun stres yanıta ve hemodinamik parametrelere etkileri karşılaştırılarak birbirlerine üstünlükleri araştırıldı.Giriş: Cerrahi ve anestezi stres yanıt oluşturarak endokrin ve metabolik değişikliklere neden olur. Stres yanıt cerrahinin büyüklüğüne ve anestezi tekniklerine bağlı olarak değişmektedir. Cerrahi uyarı ve anesteziye bağlı oluşan bu stres yanıtı baskılamak postoperatif morbiditeyi azaltarak iyileşmeyi hızlandırmaktadır.Yöntem: Çalışmamıza ASA I ve II, total abdominal histerektomi ameliyatı planlanan 45 kadın hasta alındı. Karaciğer, böbrek, kardiyovasküler sistem, psikiyatrik, endokrin hastalığı olanlar, karaciğer fonksiyonlarını ve/veya otonom sinir sistemini etkileyebilecek ilaç kullananlar çalışmaya alınmadı. Hastalar randomize olarak 3 gruba ayrıldı. Grup D (n=15)' ye Desfluran ve deksmedetomidin, Grup S (n=15)' ye sevofluran ve deksmedetomidin, Grup T' ye propofol ve remifentanil ile total intravenöz anestezi bispektral indeks 40-60 arasında tutulacak şekilde uygulandı. İndüksiyon, Grup D ve S' de 1- 1,5 mg?kg-1 bolus propofol ve 10 dk içinde 1µg?kg-1 deksmedetomidin infüzyonu, Grup T' de 1-1.5mg?kg-1 propofol ve 1µg?kg-1 remifentanil bolusları ile sağlandı. Takiben hastalar vekuronyum 0,1 mg.kg-1 ile entübe edildi. İdamede Grup D' ye desfluran, Grup S' ye sevofluran, %50- 50 hava/O2 ile ve 0,2-0,7µg?kg-1?sa-1 deksmedetomidin infüzyonu, Grup T' ye ise propofol-remifentanil infüzyonu yapıldı. Entübasyon sırasında öksürme, ıkınma, gözyaşı, ekstremite hareketi kaydedildi. Kalp atım hızı, kan basıncı, SpO2, end-tidal karbondioksit ve bispektral indeks değerleri başlangıç ve indüksiyonun ilk 5 dakikasında birer dakikalık periyodlarla ve takiben her 5 dakikada bir kaydedildi. Tüm hastaların kan glukoz ve kortizol seviyeleri ameliyattan önce, başladıktan sonra, bitiminde ve bitimi takiben 24'üncü saatte kaydedildi.Bulgular: Kortizol ve glukoz değerlerinin entübasyon ve cerrahi uyarı ile Grup D ve Grup S' de Grup T' ye göre daha yüksek olduğu bulundu (p<0.05). Entübasyon ve cerrahi uyarı ile hemodinamik parametreler Grup D ve Grup S' de Grup T' ye göre anlamlı değişim gösterdi (p<0.05). Entübasyon sırasında Grup S' de 1 olguda, Grup D ve S' de üçer olguda ıkınma; Grup D' de 13, Grup S' de 12, Grup T' de 3 olguda gözyaşı; Grup D' de 2, Grup S' de 4 hastada ekstremite hareketi kaydedildi.Sonuç: Abdominal histerektomi uygulanan desfluran-deksmedetomidin ve sevofluran-deksmedetomidin anestezileri propofol-remifentanil anestezisine göre daha fazla kortizol ve glukoz artışı ile seyretmektedir. Ancak kortizol ve glukoz değerlerinde meydana gelen bu artışlar, ameliyat bitiminden 24 saat sonra başlangıç değerlerine geri dönmektedir.

Introduction: The stress response to surgery and anesthesia, which is modulated by several factors including magnitude of the injury and type of anesthesia, causes endocrinological and metabolic changes.Objective: The aim of this study was to compare the effects of desflurane-dexmedetomidine, sevoflurane- dexmedetomidine and propofol-remifentanil used with the guidance of BIS, on stress response and heamodynamic parameters.Materials and Methods: Forty-five ASA I/II women undergoing total abdominal hysterectomy were included to the study. Any woman who had liver disease, renal, endocrinological, or cardiovascular disorders were excluded from the study. Women were also not eligible if they used any medications which may affect the liver tests and/or autonomic nerves system. Patients were randomly allocated into three groups. Patients assigned to Group D (n=15) received desflurane- dexmedetomidine; while patients allocated to Group S (n=15) received sevoflurane- dexmedetomidine and Group T (n=15) received propofol-remifentanil. The concentration of anesthestic agent was adjusted so that the BIS remained between 40 and 60. Anesthesia was induced with intravenous bolus administration of 1-1,5 mg?kg-1 propofol and dexmedetomidine 1µg?kg-1 infusion in Groups D and S; and with 1-1.5mg?kg-1 propofol and 1µg?kg-1 remifentanil administration in Group T. Then vecuronium 0,1 mg?kg-1 was administered intravenously to facilitate tracheal intubation. Anesthesia was maintained with desflurane with 50% oxygen in 50% air and infusion of 0,2-0,7µg?kg-1?h-1 dexmedetomidine in Group D; sevoflurane with 50% oxygen in 50% air and infusion of 0,2-0,7µg?kg-1?h-1 dexmedetomidine in Group S; with propofol-remifentanil infusion in Group T. Any reaction including straining, coughing, spontaneous movement of extremities, lacrimation was recorded during the intubation. Hearth rate, systolic and diastolic blood pressure, SpO2, end-tidal carbondioxide and bispectral index were recorded at baseline and at every minute for the first five minutes after the anesthetic induction and at five minute intervals afterward. Serum glucose and cortisol levels were recorded before, during and at the end of surgery and 24 hours after surgery.Results: The alterations in levels of serum glucose and cortisol in response to both intubation and surgical incision were significantly elevated in Group D and Group S than Group T (p<0.05). Similarly, the hemodynamic parameters demonstrated significant changes in Group D and Group S with compare Group T (p<0.05). Straining was observed in one patient from the Group S, in 3 patients from Group D and Group S during the intubation. Lacrimation was noted in 13, 12, and 3 patients from the Groups D, S, and T, respectively. On the other hand, an extremity movement was observed in 2 and 4 patients in the Groups D and S, respectively.