Tıkayıcı uyku apne sendromu ile alt üriner sistem yakınmaları arasındaki ilişkinin araştırılması

Abstract

Amaç: Alt Üriner Sistem Yakınmaları (AÜSY) genel olarak yaşlı erkeklerde ortayaçıkan önemli bir halk sağlığı sorunudur. Tıkayıcı Uyku Apne Sendromu (OSAS) da birçokhastalıkla birlikte ilişki olabilen önemli bir sağlık problemidir. Bu prospektif çalışmada,önemi giderek artan iki yaygın sorun olarak AÜSY ve OSAS arasındaki ilişkinin araştırılmasıplanlandı.Gereç Yöntem: Ocak 2007- Nisan 2010 tarihleri arasında Düzce Üniversitesi TıpFakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı'na OSAS şüphesi ile başvuran 50 yaş üstü erkekhastalara tüm gece polisomniografi testi yapıldı. Apne-Hipopne İndeksi (AHİ):15-30 olan ortaOSAS'lı 11 hasta ve AHİ>30 olan ağır OSAS'lı 18 hasta ilk grup olarak çalışmaya dahiledildi. AHİ<5 altında olan OSAS negatif 21 hasta ise kontrol grubuna alındı. Her iki gruptada AÜSY yol açabilecek hastalıkları olanlar çalışma dışı bırakıldı. İşeme şikayetleri;Uluslararası Prostat Semptom Skoru (IPSS), üroflometri, prostat volümü ve noktüri sayısıkullanılarak; erektil disfonksiyon (ED) değerlendirilmesi ise Uluslararası Erektil Fonksiyonİndeksine (IIEF) göre yapıldı.Bulgular: Her iki grup yaş, prostat spesifik antijen (PSA), prostat volümü, rektalmuayenedeki prostat büyüklüğü açılarından benzer bulundu. Gerek IPSS değerleri gerekse deüroflovmetri parametreleri bakımından da her iki grup arasında istatistiksel anlamlı bir farkgörülmedi. OSAS grubunda ortalama total IPSS değeri 10,58, ortalama maksimum akım hızı(Qmaks) 17,51 ml/sn iken; OSAS negatif grupta aynı değerler sırasıyla 9,19 ve 16,95 ml/snolarak bulundu (p>0,05). Buna karşın noktüri ve erektil disfonksiyon parametresi açısındanyapılan karşılaştırmada ise OSAS grubunda ortalama noktüri sayısı 1,47, IIEF skoru 15,48iken; diğer grupta bu değerler sırasıyla 0,88 ve 19,90 olarak bulundu. Aralarındaki farkistatistiksel anlamlı olarak saptandı (p<0,05).Sonuçlar: Bu çalışmada; OSAS tanısı konmuş hastalar ile OSAS tanısı almamış hastalararasında IPSS ve üroflovmetri değerleri açısından istatistiksel anlamlı bir farklılık saptanmadı.Öte yandan noktüri ve IIEF sonuçları bakımından OSAS'lı hastalarda istatistiksel olarakanlamlı farklılık belirlendi. Sonuç olarak bu çalışma verilerine göre, OSAS'ın AÜSYaçısından noktüri haricinde bir risk faktörü olmadığı tespit edildi. Öte yandan OSAS'ın,erektil disfonksiyon ve noktüri açından bir risk faktörü oluşturduğu belirlendi. Bu nedenle,gerek ED ve gerekse de noktüri ile başvuran hastaların OSAS açısından da sorgulanmasıgerektiği düşünüldü. Benzer şekilde OSAS hastalarının da ED açısından tetkik edilmesininuygun olacağı görüldü. Bu prospektif çalışma OSAS ve AÜSY arasındaki ilişkiyi sorgulayanilk araştırmalardan biri olması açısında oldukça önemli olmakla birlikte, söz konusu ilişkiyiirdeleyen son derece geniş kapsamlı çalışmalara ihtiyaç duyulduğu ortadadır.Anahtar kelimeler: AÜSY, Benign Prostat Hiperplazisi, OSAS, IPSS,Polisomnografi, Üroflovmetri, Noktüri, IIEF

Objective: Lower Urinary Tract Symptoms (LUTS) usually occur in older men andestablish a major public health problem. Obstructive Sleep Apnea Syndrome (OSAS) as asignificant health problem is also associated with various systemic diseases. The aim of thisprospective study was to investigate the relationship between LUTS and OSAS as twoCommon disorders.Materials and Methods: Between January 2007 and April 2010, the men over the ageof 50 admitted to the outpatient department of Pulmonary Diseases, Düzce Medical School,Düzce University with suspected obstructive sleep apnea were selected. All patients hadpolysomniography analysis. A total of 29 patients having moderate and severe OSAS withapnea-hypopnea index (AHI)=15-30 (11 patients) and AHI>30 (18 patients), respectivelywere included in the first group. OSAS negative 21 patients with AHI<5 constituted thecontrol group. The ones with any disorder that could cause LUTS were excluded from thestudy. Voiding symptoms were evaluated by using International Prostate Symptom Score(IPSS), uroflowmetry, and prostate volume. Erectile dysfunction (ED) was investigated byAdministering International Index of Erectile Function (IIEF).Results: Both groups were comparable with regard to age, PSA, prostate volume, andprostate size by digital rectal examination. IPSS values and uroflovmetry results were alsosimilar in these two groups of patients. The mean total IPSS value was 10.58 and the meanmaximal flow rate (Qmax) was 17.51 ml/sec in the OSAS group; while these parameters were16.95 and 9.19 ml/sec in the control group, respectively (p> 0.05). On the other hand, nocturiaand IIEF results were remarkably different between two groups. The average number ofnocturia was 1.47, and the mean score of IIEF was 15.48 in patients with OSAS. On the otherhand,mean nocturia and IIEF values were 0.88 and 19.90 in the control group, respectively(p<0.05).Conclusions: In this study, IPSS and uroflovmetry values showed no differencebetween patients with and without OSAS. On the other hand, nocturia and IIEF results wereboth remarkably different in OSAS patients. The results of this study suggested that OSASwas not a risk factor for LUTS except for nocturia. However, OSAS was shown to beassociated with nocturia and ED. Therefore, the patients with complaint of either nocturia orED should be investigated for OSAS. Similarly, ED should be considered in patientspresented with OSAS. Although, this prospective study is valuable as the first clinicalobservation evaluating the relationship between OSAS and LUTS, it is obvious that furthertrials with substantially higher number of patients are required on this issue.Key words: LUTS, Benign Prostate Hyperplasia, OSAS, IPSS, Polysomnography,Uroflowmetry, Nocturia, IIEF