Düzce ili yığılca ilçesinde okul çağı çocuklarda endemik guatr sıklığı ve serum çinko düzeyi ile ilişkisi

Abstract

Amaç: Bu çalışmada, Düzce İlinin Yığılca İlçesinde endemik guatr prevalansını ve çinko eksikliğinin guatr üzerine olan etkisini tespit etmek amaçlandı.Giriş: Düzce İlinin Yığılca İlçesinde tüm ilköğretim okullarının 2. ve 8. sınıf öğrencileri çalışmaya alındı. 709 öğrencide guatr ve hipotiroidi taraması yapıldı. Guatr tespit edilen ve guatr tespit edilmeden hipotiroidisi belirlenen öğrencilerin idrar iyot düzeyine ve tiroid otoantikorlarına bakıldı. Ayrıca tiroid ultrasonografileri yapıldı. Guatr tespit edilen ve guatr tespit edilmeden hipotiroidi belirlenen öğrencilerin serum çinko düzeyi incelendi.Yöntem: 2009-2010 eğitim döneminde Düzce İlinin Yığılca İlçesinde tüm ilköğretim okullarında 2. ve 8. sınıf öğrencileri değerlendirildi. Toplam 709 öğrenci muayene edilerek guatr araştırıldı ve serumda TSH ve sT4 düzeyleri incelendi. Muayenede guatr tespit edilen ve ayrıca guatr tespit edilmeden hipotiroidi belirlenen 205 öğrenci tiroid USG ile değerlendirildi. 205 öğrencinin guatr nedenini araştırmak amacıyla idrar iyot düzeyine ve tiroid otoantikorlarına bakıldı. Ayrıca 205 öğrencide çinko eksikliğinin guatr üzerine olan etkisi araştırıldı.Bulgular: Çalışmamıza katılan 709 öğrencinin 109'unda (%15.4) hipotiroidi mevcuttu. Fizik muayeneye göre 709 öğrencinin guatr sıklığı %22.3 (158 öğrenci) olarak tespit edildi. Muayeneye göre guatr tespit edilen ve ayrıca guatr tespit edilmeden hipotiroidi belirlenen 205 öğrencide hipotiroidi ve guatrın nedenini araştırmak amacıyla idrar iyot düzeylerine bakıldı. Orta iyot eksikliği %7.8 sıklıkta, hafif iyot eksikliği %63.9 sıklıkta, normal iyot düzeyi %28.3 sıklıkta tespit edildi. Ayrıca 205 öğrencide serum çinko düzeyine bakıldı. 118 öğrencide (%57.6 sıklıkta) serum çinko düzeyi düşük saptandı. 205 öğrencinin serum otoantikor değerleri incelendi ve 26 öğrencide (%12.7 sıklıkta) Hashimato tiroiditi saptandı. Bunlara ilaveten 205 öğrenci tiroid USG ile değerlendirildi. Muayenede guatr tespit edilen 158 öğrencinin 98'inde (%62) tiroid USG'de de guatr mevcut olduğu belirlendi. Muayenede guatr tespit edilmeyip hipotiroidi belirlenen 47 öğrenci de tiroid USG ile değerlendirildi ve 12'sinde (%25.5) USG'de guatr mevcut olduğu saptandı. Duyarlılık (sensitivite) %89.1, seçicilik (spesifite) %36.8, yanlış pozitiflik %63.2, yanlış negatiflik %10.9 olarak bulundu.Sonuç: Çalışma sonucunda Düzce İlinin Yığılca İlçesinde ilköğretim okullarındaki öğrencilerde endemik guatrın sık olduğu görüldü. Guatr oluşumunda en sık suçlanan ve replasman tedavisiyle önüne geçilen iyot eksikliğinin tedavisinin daha efektif yapılması gereklidir. Düzce'deki endemik guatrın ana nedeninin besinlerdeki iyot oranının düşüklüğü olduğunu düşünmekteyiz. Yurdumuzun pek çok yöresinde olduğu gibi Yığılca'da da iyotlu tuz kullanımının yaygınlaştırılması ve ekmek yapımında da iyotlu tuz kullanılması ile endemik guatr oranında düşüş sağlanabileceğini düşünüyoruz. İyot yetersizliği durumunda çinko eksikliğinin guatr gelişimi için bir stimulus olabileceğini düşünmekteyiz. Tiroid hastalıklarında çinko gibi eser elementlerin tanı, tedavi ve takipteki önemlerini ortaya koymak için daha geniş popülasyonlarda uzun süreli çalışmalara gerek vardır.Anahtar kelimeler: Guatr, Düzce, iyot eksikliği, çinko eksikliği, okul çocukları

Aim: The aim of this study was to determine the prevalence of endemic goiter and the effect of zinc deficiency level on goiter, in Yığılca district of Düzce Province.Introduction: 2nd and 8th grade students attending to all primary schools in Yığılca District of Düzce province were included in this study. 709 students were screened for goiter and hypothyroidism. Urine iodine level and thyroid autoantibodies were examined in students with goiter and with hypothyroidism in the absence of goiter. Thyroid ultrasonography was also performed in students with goiter and with hypothyroidism in the absence of goiter. Serum zinc levels were measured in students with goiter and with hypothyroidism in the absence of goiter.Methods: 2nd and 8th grade students attending to all primary schools in Yığılca District of Düzce Province were evaluated between 2009-2010 academic year. A total of 709 students were inspected for goiter by physical examination and were screened for serum TSH and fT4 levels. 205 students who were diagnosed by physical examination to have goiter and hypothyroidism without goiter were confirmed by thyroid USG. Urine iodine levels and thyroid autoantibodies were analysed in 205 students in order to investigate the cause of goiter. In addition, the effect of zinc deficiency on goiter was investigated in 205 students.Results: 109 (15.4%) out of 709 students had hypothyroidism in our study. According to physical examination, goiter incidence was 22.3% (158 students). Urine iodine levels in 205 students who were diagnosed to have goiter or hypothyroidism without goiter by examination, in order to investigate the cause of hypothyroidism and goiter. The severity of iodine deficiency was moderate in 7.8%, mild in 63.9% and normal in 28.3% of causes. In addition, serum zinc levels were measured in 205 students. Serum zinc levels were low in 118 students (57.6%). Serum antimicrosomal and antitryoglobulin antibodies were analysed in 205 students and Hashimoto thyroiditis was found in 26 students (12.7%). In addition, 205 students were confirmed by thyroid USG. Sensitivity, specificity, false positivity and false negativity were found 89.1%, 36.8%, 63.2% and 10.9% respectively.Conclusion: The results of this study showed that endemic goiter was frequently found in students attending to primary schools in Yığılca District of Düzce Province. Iodine deficiency which is frequently considered as the cause of goiter development and can be prevented by replacement iodine therapy effectively. We think that the main cause of endemic goiter in Düzce Province is the low level of iodine in foods and waters. We believe that endemic goiter rates can be decreased by widespread use of iodine salt and by addition of iodine salt to bread making, as in many regions in our country. We emphasized that zinc deficiency may be a stimulus for goiter development in the presence of iodine deficiency. Further long term studies in large populations are required to establish the importance of trace elements such as zinc in diagnosis, treatment and follow up of thyroid diseases.Keywords: Goiter, Düzce, iodine deficiency, zinc deficiency, school children