Kadınların serviks kanseri ve taraması ile ilgili sağlık inançlarının değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: Bu çalışma, kadınların serviks kanseri ve taraması hakkındaki tutum ve davranışları ile ilgili sağlık inançlarının değerlendirilmesi amacıyla yapılmıştır.Yöntem: Bu prospektif çalışmaya Düzce Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma MerkeziAile Hekimliği Polikliniği'ne Ocak – Mart 2019 tarihleri arasında başvuran ve çalışmakriterlerine uyan 360 kadın dahil edilmiştir. Verilerin toplanmasında 'Bilgi Formu' ve 'Rahim Ağzı Kanseri ve Pap smear Testi Sağlık İnanç Modeli Ölçeği' kullanılmıştır. Verilerin istatistiksel analizi SPSS v.22 paket programı ile yapılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde Independent Samples t test, Mann-Whitney U, One-Way ANOVA ve Kruskal-Wallis testleri kullanılmıştır.Bulgular: Çalışmadaki katılımcıların yaş ortalaması 42,54 ± 10,13 (min:20-maks:65)' tür.Katılımcıların %37,2'si daha önce hiç Pap smear testi yaptırmamış, %35,1'i ihtiyaçduymadığı/şikayeti olmadığı için testi yaptırmadığını belirtmiştir. Ailesinde/çevresinde serviks kanseri olan katılımcıların olmayanlara kıyasla Pap smear yaptırma oranları yüksekbulunmuştur. Katılımcıların medeni durumu, sosyal güvence durumu, Pap smear testini yaptırma nedenleri ile alt ölçek puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılıksaptanmamıştır (p>0,05). Katılımcıların Pap smear yarar/motivasyon, Pap smear engeller veRahim ağzı kanseri sağlık motivasyonu alt boyut puan ortalaması ile yaş grupları, meslekgrupları, serviks kanseri ve Pap smear testini bilme durumları ve Pap smear yaptırma durumları arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki saptanmıştır (p<0,05). Katılımcıların Pap smear yarar/motivasyon ve Pap smear engeller alt boyut puan ortalaması ile eğitim düzeyi, ikamet yerleri ve Pap smear testini yaptırmama nedeni arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki saptanmıştır (p<0,05).Sonuç: Çalışmadaki katılımcıların serviks kanseri ve taraması hakkında bilgi düzeyi arttıkça olumlu sağlık davranışlarına yönelimlerinin de artış gösterdiği görülmüştür. Bu nedenle eğitim programlarının düzenlenmesi ve yaygınlaştırılması gerekmektedir.Anahtar Kelimeler: Sağlık inanç modeli, serviks kanseri, pap smear testi

Aim: This study was conducted to evaluate the health beliefs of women about their attitudesand behaviors about cervical cancer and screening.Method: This prospective study included 360 women who met the study criteria and appliedto Düzce University Health Practice and Research Center Family Medicine Polyclinic betweenJanuary - March 2019 Data were collected using 'Information Form' and 'Cervical Cancer andPap Smear Test Health Belief Model Scale'. Statistical analysis of the data was performed with SPSS v.22 package program. Independent Samples t test, Mann-Whitney U, One-Way ANOVAand Kruskal-Wallis tests were used to evaluate the data.Results: The mean age of the participants was 42,54 ± 10,13 (min: 20-max: 65). 37.2% of the participants had never had a Pap smear test before and 35.1% stated that they did not have the test because they did not need the test or any complain. Having Pap smear tests rates were higher in participants with cervical cancer in / around the family than in those without. There was no statistically significant difference between the marital status, social security status, reasons for having Pap smear test and subscale scores (p> 0.05). A statistically significant correlation was found between the participants' mean scores on Pap smear benefit /motivation, Pap smear barriers and cervical cancer health motivation subscale scores, age groups, occupational groups, cervical cancer and Pap smear test status (p <0.05). A statistically significant relationship was found between the mean score of Pap smear benefit / motivation and Pap smear barriers subscale scores of the participants and the level of education, place of residence and the reason for not taking the Pap smear test (p <0.05).Conclusion: In the study; as the knowledge level of the participants in cervical cancer andscreening increased, their tendency towards positive health behaviors increased. Therefore,training programs should be organized and disseminated.Keywords: Health belief model, cervical cancer, pap smear test