Yığılca Orman İşletme Müdürlüğü`nde heyelan duyarlılık haritalarının coğrafi bilgi sistemleri yardımı ile üretilmesi ve orman yolları açısından değerlendirilmesi

Abstract

Yığılca Orman ??letme Müdürlüğü, Türkiye'de heyelanların en fazla görüldüğü Karadeniz Bölgesi'nin Batı bölümünde yer almaktadır. Alan 499 km2büyüklüğündedir. Alandaki en önemli yerle?im Yığılca (Düzce) ilçesidir. Alanda heyelanlar özellikle yerle?im ve ziraat alanlarına yakın alanlarda görülmektedir. Ayrıca alandaki yollar heyelan olu?umunu tetiklemekte ve meydana gelen heyelanlardan etkilenmektedir. Bu yüzden alana ait heyelan duyarlılık haritası, Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) tabanlı olarak olu?turulmu?tur ve orman yolları açısından değerlendirilmi?tir. Heyelan duyarlılık haritasının olu?turulmasında temel altlık olan heyelan envanteri, yoğun arazi çalı?ması ile elde edilmi?tir. Ayrıca, 2005 yılında MTA (Maden Tetkik Arama)tarafından üretilen 1/500000 ölçekli heyelan envanterinden de yararlanılmı?tır. Alanda envanter çalı?ması ile 288 adet heyelan belirlenmi?tir.Heyelan duyarlılık haritasının üretilmesinde girdi parametre olarak, heyelan olu?umunda etkili olduğu arazi çalı?maları sırasında gözlenen sekiz parametre kullanılmı?tır. Bu parametreler; arazi kullanımı, litoloji, yükselti, eğim, bakı, akarsuyauzaklık, yola uzaklık ve plan eğriselliktir. Heyelan duyarlılık haritası, sayısalla?tırılan envanter haritası ve girdi parametreler kullanılarak Lojistik Regresyon (LR) yöntemi ile üretilmi?tir. Üretilen duyarlılık haritasının doğrulanmasında ROC (Relative Operating Curve) eğrisi altında kalan alan olan AUC (Area of Under the Curve ) kullanılmı?tır. Modelin AUC değeri 0,905 olarak elde edilmi?tir. Üretilen harita, çok dü?ük (0-0,2), dü?ük (0,2-0,4), orta (0,4-0,6), yüksek (0,6-0,8) ve çok yüksek (0,8-1) olmak üzere be? duyarlılık sınıfına ayrılmı?tır. Buna göre, 8439,9 ha alan çok dü?ük duyarlılık sınıfında, 20191,7 ha alan dü?ük duyarlılık sınıfında, 14211,6 ha alan orta duyarlılık sınıfında, 6659,0 ha alan yüksek duyarlılık sınıfında ve 371,8 ha alan çok yüksek duyarlılık sınıfında yer almaktadır. Çalı?ma alanında yol ağı planına göre orman yolu, köy yolu ve karayolu olmak üzere 931,9 km (866,3 km'si in?a edilmi?) yol bulunmaktadır. Bu yolların heyelanlar açısından değerlendirilmesi amacıyla çakı?tırma analizi yapılmı?tır. Yapılan analize göre plandaki yolların 84,1 km'si çok dü?ük duyarlılık sınıfı üzerinde, 413,5 km'si dü?ük duyarlılık sınıfı üzerinde, 232,1 km'si orta duyarlılık sınıfı üzerinde, 174,6 km'si yüksek duyarlılık sınıfı üzerinde ve 22,7 km'si çok yüksek duyarlılık sınıfı üzerinde yer almaktadır. Yol ağı planında bulunan ancak henüz in?a edilmemi? yolların ise 25,2km'si çok dü?ük duyarlılık sınıfında, 29,5 km'si dü?ük duyarlılık sınıfında, 9,9 km'si orta duyarlılık sınıfında ve 1 km'si ise yüksek duyarlılık sınıfında yer almaktadır. Çok 2yüksek duyarlılık sınıfında ise bulunmamaktadır. Çalı?ma alanındaki yollar üzerindeki gerçek heyelan frekans değeri 0,42 ve genel heyelan frekans değeri 0,18'dir. Alanda gerçek yol-heyelan indeks değeri 0,10 olarak ve genel yol-heyelan indeks değeri 0,04 olarak belirlenmi?tir. Anahtar sözcükler: Coğrafi Bilgi Sistemleri, Heyelan Duyarlılık Haritası, Lojistik Regresyon, Orman Yolları, Yığılca

The Yığılca Forest Directorate is located in the Western Black Sea Region of Turkey, which has the highest occurrence of landslides in the country. The most important settlements in the 499-square-km study area are in Yığılca County of Düzce Province. Landslides are especially prevalent in areas near settlements and agricultural land. In addition, roads in the area trigger landslides and are generally affected by their occurrence. Thus, a landslide susceptibility map covering the study area has been generated based on the Geographical Information Systems (GIS) and evaluated in terms of forest roads. A landslide inventory based on susceptibility mapping was produced as a result of intensive fieldwork. In addition, a landslide inventory of the area created in 2005 by the MTA (Mineral Research and Exploration), scaled at 1/500000, was used for comparison. This inventory, generated through fieldwork, included 288 landslides.Eight parameters that have been observed in fieldwork as being effective for landslide occurrence were used for mapping landslide susceptibility. These are: land use, lithology, elevation, slope, aspect, distance to streams, distance to roads and plan curvature. Using these eight parameters, a landslide susceptibility map was created, as well as a digitized inventory map using the Logistic Regression (LR) method. For validation, the AUC (Area Under the Curve), which is the area under the ROC (Relative Operating Curve), was used to create the susceptibility map. The AUC value of the model was 0.905. The resulting map included five susceptibility classifications: very low susceptibility (0-0.2), low susceptibility (0.2-0.4), moderate susceptibility (0.4-0.6), high susceptibility (0.6-0.8) and very high susceptibility (0.8-1). According to these criteria, an area of 8439.9 ha was located in the very low-susceptibility class, an area of 20191.7 ha in the low-susceptibility class, an area of 14211.6 ha in the moderatesusceptibility class, an area of 6659.0 ha in the high-susceptibility class, and an area of 371.8 ha in the very high-susceptibility class. According to the road network plans, 931.9 km of roads, including forest roads, village roads and motorways, are to be found in the study area, 866.3 km of which have been constructed to date. An overlay analysis was made for evaluating these roads in terms of landslides. According to the results, of the roads in the network plan, 84.1 km were located over the very low-susceptibility areas, 413.5 km over the low-susceptibilityareas, 232.1 km over the moderate-susceptibility areas, 174.6 km over the highsusceptibility areas, and 22.7 km over the high-susceptibility areas. Of those roads which have not yet been constructed, 25.2 km are located over very low-susceptibility4class areas, 29.5 km over low-susceptibility areas, 9.9 km over moderate-susceptibility areas, and 1 km over high-susceptibility class areas. There are no planned roads over very high-susceptibility class areas. In the study area, real landslide frequency and general landslide frequency on the roads are 0.42 and 0.18, respectively. The real roadlandslide index and the general road-landslide index in the area are 0.10 and 0.04, respectively.Keywords: Geographical Information Systems, Landslide Susceptibility Map, Logistic Regression, Forest Roads, Yığılca