İğde ağacı (Elaeagnus angustifolia L.) odunu ve kabuğunun kimyasal bileşenlerinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada ülkemizin farklı bölgelerinde ve farklı iklim koşullarında yetişebilen iğde ağacı (Elaeagnus angustifolia L.) odunu ve kabuğunun kimyasal özellikleri araştırılmıştır. Çalışma materyalleri ülkemizin 3 farklı bölgesinden farklı iklim koşulları ve farklı yükseltilerden alınarak farklı yükseltilerden ve farklı iklim koşullarından alınan materyallerin odununun ve kabuğunun kimyasal bileşenler açısından farklılıkları ortaya konulması amaçlanmıştır. 1. Örneğimiz kurak bir bölge olan Konya-Karapınar bölgesinden 970 metre yükseklikten alınmıştır. 2. Örneğimiz ise orta yağışlı bir bölge olan Çankırı Ilgaz bölgesinden 730 metre yükseklikten alınmıştır. 3. Örneğimiz yağışlı bir bölge olan Balıkesir Edremit bölgesinden 30 metre yükseklikten alınmıştır. Yaptığımız çalışmada hücre çeperi asıl bileşenlerine baktığımızda öz odun ve diri odunlar arasında bariz farklılıklar görülmemiştir. Holoselüloz miktarı en çok Çankırı bölgesinden alınan numunelerde, alfa selüloz ve lignin oranı Balıkesir bölgesinden alınan numunelerde diğer bölgelere oranla daha yüksek miktarda çıkmıştır. Yaptığımız şeker analizlerine göre glikoz ve ksiloz oranları, öz odunda diri oduna oranla daha yüksek bulunmuştur. Şeker oranlarına bölgesel olarak baktığımızda ise glikoz ve ksiloz oranları en yüksek Çankırı bölgesinde, en düşük ise Karapınar bölgesinden alınan numunelerde çıkmıştır. İç kabuk ve dış kabuk oranlarına baktığımızda holoselüloz ve alfa selüloz miktarları iç kabuklarda daha yüksek çıkmış, lignin oranları ise dış kabuklarda iç kabuklara oranla daha yüksek miktarda çıkmıştır. Soğuk su, sıcak su, etil alkol çözünürlüğü ve %1?lik NaOH çözünürlük değerlerinden odun değerlerine baktığımızda en yüksek Çankırı bölgesinden, en düşük ise Karapınar bölgesinden alınan numunelerde çıkmıştır. Kabuk çözünürlüklerine baktığımızda ise en yüksek oranlar Balıkesir bölgesinden alınan numunelerde çıkmıştır.Anahtar sözcükler: İğde ağacı, öz odun, diri odun, iç kabuk, dış kabuk

In this study, the chemical components of wood and bark of oleaster (Elaeagnus angustifolia L.), which is distributed different regions and climatic conditions in Turkey, were investigated. The research material samples have been taken from 3 different regions of Turkey under different climatic conditions and altitudes with the aim of determination for effects of climatic conditions and altitudes on wood components. First samples have been taken from Konya-Karapınar region (altitudes: 970 m), where has arid climate conditions. Çankırı Ilgaz region (altitudes: 730 m) is the third region of taken samples, and has semi-rainy climate conditions. Other samples have been taken from Balıkesir Edremit region (altitudes 30 m), where has rainy climate conditions. Results of the study, any major differences were not determinated in the main components of the heart wood and sap wood cell walls for the all oleaster samples. Highest holocellulose content has been found in the Çankırı region samples, and highest alpha cellulose and lignin content were found in the Balıkesir region samples. According to the analysis made of sugar, glucose and xylose ratios heartwood were higher than the sapwood. Investigating the rates of glucose and xylose sugar, the highest regional rates Çankırı district, while the lowest was Karapınar samples taken from the area. Comparing between chemical components for contents of the outer and inner bark samples, lignin contents of outer bark is higher than inner bark samples, on the contrary of the holocellulose and alpha cellulose contents. The hot and cold water soluble, alcohol soluble, %1 NaOH soluble highest values determinated in Çankırı region wood samples and lowest values determinated in Konya-Karapınar region wood samples. On the bark soluble values, the highest values were determinated in the Balıkesir region samples.Keywords: Oleaster, heart wood, sap wood, inner bark, outer bark