Argözü vadisi`nin (Kıbrıscık- Bolu)flora ve vejetasyonu

Abstract

Bu çalışma Argözü Vadisi'nin (Kıbrıscık- Bolu) flora ve vejetasyonunun belirlenerek alanın bitki çeşitliliğinin ve vejetasyon tiplerinin ortaya çıkarılması amacıyla gerçekleştirilmiştir. Kıbrıscık, Bolu ilinin 35 km güney doğusunda yer alan Köroğlu Dağlarının güney yamacında bulunmaktadır. Araştırma alanını oluşturan Argözü vadisi ise Kıbrıscık ilçesinin kuzey doğusunda bulunmaktadır. P. H. Davis'in kareleme sistemine göre A3 karesi içerisinde yer almaktadır. 2012-2015 yılları arasında yapılan 47 arazi çalışması sonucunda 1074 bitki örneği toplanmış, vejetasyon tiplerini ve yapısını ortaya koymak amacıyla 303 örnek alanda inceleme yapılmıştır. Bitkilerin teşhis edilmesi sonucu 63 familya ve 273 cinse ait 554 takson belirlenmiştir. Belirlenen taksonların 65'i endemik olup, alanın endemizm oranı %11,73'dür. Endemik ve nadir bitkiler, uluslararası IUCN tehlike kategorilerine göre sınıflandırılmıştır. Araştırma alanında en fazla takson içeren familyalar: Poaceae 55 takson (%9,93), Asteraceae 51 takson (%9,21), Fabaceae 47 takson (%8,48), Rosaceae 33 takson (%5,96), Brassicaceae 29 takson (%5,23), Lamiaceae 27 takson (%4,87), Caryophyllaceae 27 takson (%4,87), Scrophulariaceae 22 takson (%3,97), Liliaceae 20 takson (%3,61), Boraginaceae 19 takson (%3,43), Rubiaceae 16 takson (%2,89), Apiaceae 13 takson (%2,35), Campanulaceae 11 takson (%1,99), Orchidaceae 10 takson (%1,81) şeklinde sıralanmaktadır. Araştırma alanında belirlenen 334 taksonun (%60,28) fitocoğrafik bölgeleri belirlenmiştir. Taksonların fitocoğrafik bölgelere göre dağılımları şöyledir: 109 takson (%19,68) Avrupa-Sibirya, 78 takson (%14,08) Akdeniz, 63 takson (%11,37) İran-Turan kökenli, 80 takson (%14,44) geniş yayılışlı ve 224 takson (%40,43) ise çok bölgelidir. Araştırma alanından toplanan taksonların Raunkiaer'in yaşam biçimlerine göre 38'i (%6,86) Fanerofit, 59'u (%10,63) Kamefit, 114'ü (%20,58) Kriptofit, 209'u (%37,73) Hemikriptofit ve 135'i (%24,37) Terofittir. Alanın vejetasyonu Braun-Blanquet yöntemine göre araştırılmış, veriler TURBOVEG ve JUICE programları kullanılarak düzenlenmiş, sınıflandırılmış ve dolaylı ordinasyon analizleri uygulanmıştır. Analizler sonucunda orman, çalı, dere, yüksek dağ stebi, nemli çayır ve kayalık vejetasyonu olmak üzere 6 farklı vejetasyon tipine ait 13 bitki toplumu belirlenmiştir. Vejetasyon haritası ARCGIS programı kullanılarak hazırlanmıştır.Anahtar sözcükler: Argözü Vadisi, Bitki toplumları, Flora, Kıbrıscık, Vejetasyon

This study was carried out to determine Flora and vegetation of Argözü Valley (Kıbrıscık- Bolu) and contribute to plant diversity and vegetation types in Western Black Sea Region. Kıbrıscık is situated on the southern slope of Köroğlu Mountains which is located 35 km. south east of Bolu. The study area is also located to the north east of Kıbrıscık and in the A3 grid square according to the categorization of P. H. Davis. 1074 plant samples were collected in 47 field trips to research area between 2012 and 2015. 303 sample plots were taken to determining the vegetation from the study area. 63 families, 273 genus and 554 taxa were determined. 65 of the collected taxa are endemic and endemism ratio is 11,73 %. Endemic and rare plants were classified according to IUCN categories. The largest families are as follows: Poaceae 55 taxa (%9,93), Asteraceae 51 taxa (%9,21), Fabaceae 47 taxa (%8,48), Rosaceae 33 taxa (%5,96), Brassicaceae 29 taxa (%5,23), Lamiaceae 27 taxa (%4,87), Caryophyllaceae 27 taxa (%4,87), Liliaceae 20 taxa (%3,61), Boraginaceae 19 taxa (%3,43), Rubiaceae 16 taxa (%2,89), Plantaginaceae 16 taxa (%2,89), Apiaceae 13 taxa (%2,35), Campanulaceae 11 taxa (%1,99), Orchidaceae 10 taxa (%1,81). Phytogeographical regions of 334 taxa (%60,28) was identified in the research area. The distribution of taxa according to phytogeographic regions are as follows: 109 taxa (%19,68) Euro-Siberian, 78 taxa (%14,08) Mediterranean, 63 taxa (%11,37) Irano-Turanian, 80 taxa (%14,44) widespread and 224 taxa (%40,43) are unknown. According to Raunkiaer's life form of the plants are 38 (%6,86) Phanerophytes, 59 (%10,63) Chamaephytes, 114 (%20,58) Cryptophytes, 209 (%37,73) Hemicryptophytes and 135 (%24,37) Therophytes. The vegetation of study area was investigated by Braun-Blanquet method and data were edited and classified using TURBOVEG and JUICE. Also indirect ordination analysis was applied. As a resault of anlysis 13 plant communities were determined belonging to 6 different vegetation type as forest, shrub, riparian, alpin, moist meadows and rocky vegetation. The vegetation map was prepared using the ArcGIS program.Keywords: Argözü Valley, Plant communities, Flora, Kıbrıscık, Vegetation