Geleneksel kispet ustalığı ve kispet`in moda ve tekstil tasarımında uygulanması

Abstract

Bu çalışma, Türk güreş tarihinde geleneksel hale gelen kispet ve kispet ustalığının usta-çırak ilişkisi ile sürdürülebilirliği, mesleğin son temsilcilerinden Unesco Yaşayan İnsan Hazinesi ilan edilen İrfan Şahin'in hayatı, mesleği icra edişi ve yetiştirdiği son ustalar ile ilgili araştırmalar yapılacaktır. Bu geleneğe bağlı olarak kispet dikiminde kullanılan malzemeler, desenler ve işlemelerin moda tasarımında farklı kıyafetlerde uygulanabilirliği üzerine çalışmalar yapılacaktır.Araştırma, Türk Kültürünün zenginlikleri arasında yer alan Geleneksel Kispet Ustalığı, öne çıkan objesi Kispet ve Kispet yapımının tarihsel süreçteki gelişmelerini kapsamaktadır. Türk Kültürü içinde kendine has ritüelleriyle yerini alan Geleneksel Kispet Ustalığı ve Kispet yapımı incelenmiştir. Kispet yapımında kullanılan malzemenin özellik ve gelişimi, ustaların yetişmesi tarihsel süreç içinde değerlendirilmiştir. Araştırmada konuyla ilgili yazılı ve dijital kaynaklar taranmış, saha çalışmaları yapılarak geleneksel öğreti yöntemleriyle yetişmiş kispet ustalarıyla mülakatlar gerçekleştirilmiştir.İnsanlık tarihinin en eski sporlarından olan güreş, ilk çağlardan itibaren savunma, spor, oyun ve eğlence amacıyla yapılarak günümüze kadar gelmiştir. Geleneksel güreşlerimizden Aba, Şalvar (Don) ve Karakucak güreşleri yanında `yağlı güreş` de kendine has kurallarıyla yerini almıştır. Geleneksel sporumuz yağlı güreşi diğerlerinden ayıran önemli farklılıklardan birisi, pehlivanlar tarafından müsabakalarda giyilen ve `Kispet` adı verilen özel kıyafettir. Yağlı güreşlerin öne çıkan bir öğesi olarak Kispet, malzeme seçimi ve yapım aşamalarında özel ustalık gerektiren, geleneksel öğreti yöntemleriyle usta çırak ilişkisi içinde kuşaktan kuşağa aktarılarak günümüze kadar yaşatılan maddi kültür öğelerimizdendir.Kispet dikimi günümüzde unutulmaya yüz tutmuş zanaatlar içerisinde yer almaktadır. Kispet ustalığı da bu zanaata gönül veren birkaç usta tarafından yaşatılmaya çalışılmaktadır. Usta-çırak ilişkisi içerisinde geleneksel öğreti yöntemleriyle dikilen kispet, nesilden nesile yaşatılmakta ve gelecek kuşaklara emanet edilerek sürdürülmektedir.Kispetin Türk kültüründe sürdürülebilirliği bağlamında kendine has malzeme, süsleme ve dikiş teknikleriyle Moda Tasarımında farklı giysi ve aksesuarlar tasarlanarak Türk Kültürünün tanıtımına katkı sağlaması önerilmektedir.

In this study, the researches about İrfan Şahin, who was declared as the Unesco Living Human Treasure and the last masters who became traditional in the history of Turkish wrestling. Depending on this tradition, studies on the applicability of materials, patterns and embroideries in different clothes will be made in fashion design.Research, Traditional Kispet Mastery, which is among the riches of Turkish Culture, covers the development of the prominent objects Kispet and Kispet in the historical process. Traditional Kispet Mastery and Kispet construction, which took their place in Turkish Culture with their own rituals, were examined. The characteristics and the development of the material used in the construction of Kispet and the training of the masters were evaluated in the historical process. In this study, written and digital resources were scanned and field studies were conducted and interviews were conducted with the traditional mastery masters.Wrestling, one of the oldest sports in the history of humanity, has survived to the present day with the aim of defense, sports, play and entertainment. In addition to Aba, Shalvar (Don) and Karakucak wrestling, g greasy wrestling Don has taken its place with its own rules. One of the most important differences between our traditional sport and fat wrestling is the special clothing called önemli Kispet, worn by the wrestlers in the competitions. As a prominent element of oil wrestling, Kispet is one of the material elements of material culture that has been handed down from generation to generation in the master apprentice relationship with traditional teaching methods, which requires special mastery in the material selection and construction stages.Kispet planting is now one of the most forgotten crafts. Kispet mastery is tried to be kept alive by a few masters. In the master-apprentice relationship, the pedigreed with traditional teaching methods is kept alive for generations and generations.In the context of Kispetin's Turkish culture, it is suggested that different clothes and accessories are designed in Fashion Design with the help of its unique materials, ornament and sewing techniques and contribute to the promotion of Turkish Culture.