Klasik ve keynesyen teoriler ışığında Türkiye`de enflasyonun incelenmesi

Abstract

Bu tezde para arzı ve kamu harcamalarının, Türkiye'de gerçekleşen enflasyon üzerindeki etkisi incelenmiştir. Çalışmada, 2006Q1-2017Q4 dönemine ait 3 aylık veriler kullanılmıştır. Para arzı (M2, M3) ve kamu harcamalarının enflasyon ile arasındaki uzun dönemli ilişki eş-bütünleşme testi ile analiz edilmiştir. Değişkenler arasında ilişki olup olmadığını belirlemek için ilk olarak serilerde ADF birim kök testi uygulanmıştır. Uzun dönemli ilişkinin analizi için Johansen Eş-bütünleşme testi kullanılmıştır. Değişkenler arası ilişki bulunduktan sonra, VECM analizine dayalı nedensellik testi uygulanmıştır. Çalışmada uygulanan Johansen testi sonucunda para arzı ve toplam kamu harcamaları değişkenleri ile enflasyon arasında uzun dönemli bir ilişkinin var olduğu tespit edilmiştir. Johansen testi sonucuna göre M2 değişkeni dışındaki değişkenler istatistiksel olarak anlamlı ve pozitif olarak bulunmuştur. Hata düzeltme modeline bakıldığında değişkenler arasında kısa dönemdeki sapmanın her dönem yüzde 24'lük kısmının düzeltilebildiği tespit edilmiştir.Değişkenler arasında tespit edilen ilişkinin kısa ve uzun dönemdeki yönünü belirlemek amacıyla yapılan nedensellik analizi sonuçlarında hem kısa hem de uzun dönemde nedensellik ilişkisi bulunmuştur. Sonuç olarak Türkiye'de incelenen 2006Q1-2017Q4 döneminde para arzının ve kamu harcamalarının enflasyon üzerinde etkili ve istatistiksel olarak anlamlı olduğu tespit edilmiştir.

In this thesis, the effect of money supply and public expenditures, on inflation experienced in Turkey is examined. Quarterly data are used in the study between 2006Q1-2017Q4 period. The long-run relationship between money supply (M2, M3) and inflation and also the long-run relationship between the public expenditures and the inflation is analyzed by the cointegration test. First ADF unit root test is applied in the series in order to determine whether there is a relationship between the variables or not. The Johansen cointegration test is used to analyze the long-run relationship. After finding the relationship between the variables, the causality test based on the VECM analysis is applied.As a result of the Johansen test applied in the study, it is determined that there is a long-run relationship between inflation variable and the money supply and total public expenditure variables. According to Johansen test, variables are found to be statistically significant and positive except M2 variable. When the error correction model is considered, it is determined that 24 percent of the short term variance between the variables can be corrected for each period.In both short and long term causality relation is found in the result of causality analysis which is made to determine the short and the long term direction of the previously identified relation between the variables. In conclusion, it is determined that the money supply and the expenditures has an effect on inflation and this relation is statistically significant during the period of 2006Q1-2017Q4 in Turkey.