Türk siyasal hayatında meclis tahkikatı ve Demokrat Parti döneminde Cumhuriyet Halk Partisi hakkındaki meclis tahkikatı

Abstract

Doktora tezi olarak kaleme aldığımız bu çalışmada; Demokrat Parti iktidarının son döneminde, 27 Mayıs 1960 Askeri Müdahalesi öncesinde Cumhuriyet Halk Partisi ile bir kısım basının illegal olduğu iddia edilen faaliyetlerini araştırmak için açılan Meclis tahkikatının tüm safhalarının açıklığa kavuşturulması amaçlanmıştır. Çalışmada, Meclis tahkikatı kavramının kavramsal, kuramsal ve tarihsel alt yapısı analiz edilmiş, Cumhuriyet Halk Partisi ve bir kısım basının faaliyetleri hakkındaki Meclis tahkikatı öncesinde ve esnasında yaşanan siyasi süreç masaya yatırılmış ve bilhassa tahkikatın işleyiş şekli ve tahkikat boyunca elde edilen bilgiler ortaya konulmaya çalışılmıştır. Çalışma, genel itibariyle bir arşiv çalışmasıdır. Çalışma sonunda Meclis tahkikatının Cumhuriyet Halk Partisi ve muhalif basın hakkında yürütülen iki farklı koluna dair ayrıntılı bilgiler sunulmuştur. 27 Mayıs 1960 Askeri Müdahalesi sebebiyle nihayete erdirilemeyen tahkikatta, Cumhuriyet Halk Partisi ve onunla birlikte hareket eden muhalif basının, bilhassa 1957 seçimlerinden sonra Demokrat Parti iktidarı aleyhine sistematik bir propaganda faaliyeti yürüttüğü ortaya konulmuştur. Bu faaliyeti gayri meşru olarak nitelendiren Demokrat Parti, Cumhuriyet Halk Partisi'nin illegal yöntemler kullanarak iktidara gelmeyi amaçladığını iddia etmiştir. Bu çalışmanın, Demokrat Parti iktidarı dönemini daha anlaşılır kılması ve benzer çalışmalara öncülük etmesi umulmaktadır.

In this study which we write as a PhD thesis; it was aimed to clarify all phases of the Parliamentary inquiry to investigate the alleged illegal activities of the Republican People's Party and some of the press in the last period of the Democrat Party government, before the 27 May 1960 Military Intervention. In this study, the conceptual, theoretical and historical infrastructure of the notion of Parliamentary inquiry was analyzed, the political process experienced before and during the Parliamentary inquiry on the activities of the Republican People's Party and some of press was discussed and in particular, the way in which the inquiry was conducted and the information obtained during the inquiry were tried to be put forward. The study is generally an archive work. At the end of the study, detailed information about the two different branches of the Parliamentary inquiry conducted on the Republican People's Party and the dissident press was presented. The inquiry, which could not be concluded due to the 27 May 1960 military intervention, revealed that the Republican People's Party and the opposition press acting with it, carried out systematic propaganda activities against the Democrat Party government, especially after the 1957 elections. Describing this activity as illegitimate, the Democratic Party claimed that the Republican People's Party intended to come to power by using illegal methods. It is hoped that this work will make the period of the Democratic Party more understandable and lead to similar studies.