Engelli çocuklara sahip ailelerin sosyal dışlanma problemi üzerine bir araştırma: Çorum örneği

Abstract

Bu çalışmada, engelli çocuklara sahip olan ailelerin toplumsal yaşama katılımlarını etkileyen ve/veya engelleyen sosyal dışlanma problemi başta olmak üzere sorunlarını tespit etmek, ayrıca engel tipinin engelli ailesinin sosyal yaşam üzerindeki etkisini ve engel tipleri arasında ailelerin toplumsal yaşama katılımları açısından farklılık olup olmadığını araştırmak amaçlanmıştır.Aynı zamanda çalışmada, engelli bireylere sahip olan ailelerin kurumsal, sosyo-ekonomik ve psikososyal açıdan yaşadıkları sosyal dışlanma ve toplumda var olagelmiş bu dışlanmanın zaman içindeki değişimi ve ailelerin geleceğe yönelik beklentileri de incelenmiştir.Çalışmanın birinci bölümde kavramsal çerçevede engellilik olgusu, engellilik türleri ve sosyal dışlanma kavramları üzerinde durulmuş olup, ikinci bölümde ise engelli birey ve ailelerin içinde bulundukları durumu anlamlandırmada toplumsal bilinç ve eğitimin rolü üzerinde çalışılmıştır. Üçüncü bölümde çalışmanın yöntemi hakkında bilgi verilmiş olup, dördüncü bölüm bulgular kısmından oluşmaktadır.Çalışma, Çorum il merkezinde bulunan İlk Arzum Özel Eğitim Ve Rehabilitasyon Merkezinde eğitimine devam eden engelli öğrencilerin ebeveynleri ile yapılmıştır. Araştırmada veriler derinlemesine görüşme formu uygulanarak toplanmıştır.Yapılan görüşmeler neticesinde engelli bireylerin ve ailelerinin toplumsal yaşama katılımlarında değişik biçimlerde sosyal dışlanmaya maruz kaldıkları görülmüştür.Anahtar Kelimeler: Engellilik, Engelli Birey ve Aile, Sosyal Dışlanma

The aim of this study is to determine the problems of the families with disabled children, especially the social exclusion problem that affects and / or prevent their participation in social life, and also to investigate the effect of the type of disability on the social life of the disabled family and whether there is a difference between the types of disability in terms of the participation of families in social life.At the same time, the social exclusion of families with disabled individuals in terms of institutional, socio-economic and psychosocial aspects and the change of this exclusion in the society over time and the expectations of the families for the future are examined.In the first part of the study, the concept of disability, types of disability and social exclusion are discussed in the conceptual framework, and in the second part, the role of social awareness and education in the meaning of the situation of disabled individuals and families is studied. In the third section, information about the method of the study is given and the fourth section consists of the findings section.The study was carried out with the parents of the disabled students who continued their education in İlk Arzum Special Education and Rehabilitation Center in Çorum. The data were collected by applying in-depth interview form.As a result of the interviews, it was seen that disabled individuals and their families were exposed to social exclusion in various ways in their participation in social life.Keywords: Disability, Disabled Person and Family, Social Exclusion