1955 Kıbrıs krizi ve Türkiye kamuoyunun tepkisi

Abstract

Kıbrıs, ilk çağlardan başlayarak günümüze kadar çok sayıda medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Kıbrıs adasını bu kadar çekici kılan ise bulunduğu coğrafi ve stratejik konumu olmuştur. Adada en uzun hâkimiyetini sürdüren devlet ise Osmanlı Devleti olmuştur. İlerleyen zamanlarda 1877-1878 Osmanlı Rus Savaşını kaybeden Osmanlı Devleti zor şartlar altında Kıbrıs adasını önce İngiltere'ye kiralamak zorunda kalıp ardından Lozan Antlaşmasıyla birlikte Kıbrıs'ı tamamen İngiltere'nin yönetimine terk etmek zorunda kalmıştır.Yunanistan İkinci Dünya Savaşından sonra gözlerini İngiltere yönetiminde olan Kıbrıs adasına dikmiştir. Megali İdea adı altında Kıbrıs'ı ilhak etmek için Kıbrıs'ta yaşayan Rum halkı ile birlikte harekete geçmiştir. Bu harekete de Enosis adı verilmiştir. Bu hareket bilhassa 1950 yılından itibaren Demokrat Parti Hükümeti döneminde etkisini daha fazla göstermeye başlamış ve Adada kanlı eylemlere dönüşmüştür. Kıbrıs'ta Türk nüfusunu yok etmek için uğraşan Enosisçi Rumların çabalarına Türk halkı sessiz kalmamış ve ırkdaşlarına yapılan baskılardan dolayı Rumları Enosis kararından caydırmak amacıyla faaliyete geçmiştir. Kıbrıs için Anadolu'nun farklı illerinde mitingler gerçekleştirilmiş, eylemler yapılmıştır. Türk halkı `Kıbrıs Türk'tür, Türk kalacaktır.` fikrini önce Yunanistan'a sonra dünyaya duyurmak için elinden geleni yapmıştır. Tük halkının sesini duyurmasında en büyük yardımcısı ise Türk basını olmuştur. Basın da o dönemde Kıbrıs konusunda halkın ve hükümetin sesi olmuştur. Türk hükümeti ise 1955 Ağustosuna kadar Kıbrıs konusunda Yunanistan'a karşı ılımlı bir siyaset takip etmiştir. Fakat Türk halkının git gide Kıbrıs konusunda tepkisinin çoğalmasının ardından EOKA'nın Kıbrıs'ta Tük halkına karşı terör eylemlerini arttırması ve son olarak 28 Ağustos 1955 tarihinde Kıbrıs'ta Türk halkına karşı yapılması planlanan katliam haberinin Türkiye'de de duyulup yayılması, Türk Hükümetini Yunanistan'a kaşı sergilemiş olduğu ılımlı politikadan caydırmıştır. Adnan Menderes katliam haberinden hemen sonra 24 Ağustos 1955 tarihi gecesinde İstanbul Limon Lokantasında Tarihi Kıbrıs beyanatını dile getirmiş ve Yunanistan'a Kıbrıs konusunda gözdağı vermiştir. Türk Kamuoyunun Kıbrıs Davasındaki tepkileri Basında yer bulmuştur. Ayrıca, Başbakanın meşhur konuşmasının ardından Türk halkı ise yapılan beyanattan duydukları memnuniyeti ve mutluluklarını Adnan Menderes'e gönderdikleri telgraf ve mektuplarla dile getirmiş ve Hükümeti vermiş olduğu bu karardan ötürü sonuna kadar destekleyeceklerini belirtmişlerdir.

Cyprus; starting at the first Ages, hosted many countries upto now. The thing that makes Cyprus Island attractive is it geographical and strategical position.Ottoman Empire had ruled the most in this Island. Later on, end of the1877-1878 Ottoman-Russian War,Ottoman Empire in cured losses and under difficult circumstances, Ottoman Empirefirstly, had torent the Cyprus Island to England. After than along with the Lausanne Treaty, Ottoman Empire had to leavethe Cyprusrule of England completely.Afterthe Second World War, Greece focused on Cyprus, which was the under administration of England. And under the name of `Megali Idea'' to annex the Cyprus, Greece took actionalong with Rum community whom living in Cyprus. This action was named Enosis. Enosis, especially by 1950 at the term of Demokrat Party Government, had started to show effect smore and they had turned to bloody attacks. Enosis Rums who are trying to exterminate Turkish population in Cyprus, Turkish people didn't stay silent and took action to turn back Rums from decision of their Enosis of which caused Turkish peop lespersecution.The rewere meeting sand happenings in Anatolian's different places for Cyprus, Turkish People withthe idea of `Cyprus is Turkish, willstay Turkish'' had their best to announce firstly to Greece the nallover the World. The biggest helper is Turkish Pressto be the voice of Turkish People. The Press had stayed with public about Cyprus as well. Turkish Government followed moderate policy about Cyprus until August of 1955. After the ever increasing reactions of Turkish People about Cyprus and then EOKA's in creasing terror happenings against Turkish People in Cyprus. Finally, at the eve of Lausanee Conference at the date of 28th August in 1955, a planned massacre against Turkish People in Cyprus which is heard and got about, too. This made Turkish Government's moderate policy deterred towards Greece. Right after the heard of massacre, Adnan Menderes, at the night of 24th August in 1955, he uttered his historic Cyprus declaration in Limon Restaurant, İstanbul. In this declaration, it had been emphasized that Cyprus will never ever been annexed to Greece. After thes peech of Adnan Menderes, Turkish People who had shown their pleasure and happiness to Adnan Menderes by sending letters and telegraphs right after his declaration. They had emphasized to support Government forever because of their desicion about Cyprus Issue.