Yapıcı sapkın iş yeri davranışlarının örgütsel güven, algılanan örgütsel destek ve öz yeterlik açısından incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, örgütsel güvenin, algılanan örgütsel desteğin ve öz yeterliğin yapıcı sapkın iş yeri davranışları üzerinde etkili olup olmadığını araştırmaktır. Bunun yanı sıra, algılanan örgütsel desteğin, yapıcı sapkın iş yeri davranışları üzerindeki etkisinde, öz yeterliğin düzenleyici rolünün olup olmadığı da incelenmiştir. Araştırmanın değişkenleri, yapıcı sapkınlık, yapıcı sapkınlıkla ilişkili diğer yapılar ve bu yapılarla bağlantılı olan teorik ve deneysel kanıtlara dayanarak seçilmiştir. Ayrıca, literatür incelenebildiği kadarıyla yapıcı sapkınlığın, örgütsel güven, algılanan örgütsel destek ve öz yeterlik gibi değişkenlerle olan ilişkinin bütünsel olarak ele alındığı bir çalışmaya rastlanmamıştır. Ele alınan değişkenler arasındaki ilişkileri araştırmak yoluyla, konuya dikkat çekilmesi, bazı boşlukların giderilmesi hedeflenmiştir. Bu kapsamda geliştirilen hipotezler, Ankara'daki özel banka çalışanlarından oluşan 301 kişiden toplanan veri ile test edilmiştir. Araştırma verisi, anket yöntemi ile toplanmıştır.İlk olarak toplanan verinin ve ölçeklerin uygunluğunu test etmek amacıyla faktör analizleri, geçerlik ve güvenilirlik analizleri yapılmıştır. Sonrasında çalışmanın modelinde yer alan değişkenler arasındaki doğrudan etkilerin test edilebilmesi için basit doğrusal regresyon, çoklu regresyon ve düzenleyici etkinin test edilebilmesi için hiyerarşik regresyon analizleri uygulanmıştır.Yapılan analiz sonuçlarına göre, algılanan örgütsel destek ve öz yeterliliğin yapıcı sapkın iş yeri davranışlarının her bir boyutu üzerindeki olumlu etkisi kanıtlanmıştır. Çalışma arkadaşlarına güven, hem yenilikçi hem kişiler arası yapıcı sapkın davranışlar sergileme eğilimi üzerinde etkilidir. Kuruma güven yenilikçi yapıcı sapkın işyeri davranışlarını olumlu yönde etkilemekte iken, yöneticiye güven kişiler arası yapıcı sapkın davranış sergileme eğilimini arttırmaktadır. Bununla birlikte örgütsel güvenin alt boyutlarının mücadeleci yapıcı sapkın davranışlar sergileme eğilimi üzerinde etkisine rastlanmamıştır. Son olarak algılanan örgütsel desteğin kişiler arası yapıcı sapkın iş yeri davranışları üzerindeki etkisinde öz yeterliğin düzenleyici bir rolünün olduğu belirlenmiştir.Anahtar Kelimeler: Yapıcı Sapkın İş Yeri Davranışı, Örgütsel Güven, Algılanan Örgütsel Destek, Öz Yeterlik

The aim of this study is to investigate whether organizational trust, perceived organizational support and self-efficacy are impact on constructive deviant workplace behaviours. In addition, the moderator effect of self-efficacy on the effect of perceived organizational support on constructive workplace deviance behaviours are also examined. The variables of the study were selected based on constructive deviance, related to constructive deviance structures, and the theoretical and experimental evidence associated with these structures. Moreover, as far as the literature can be examined, no study has been found in which the relationship between constructive deviance, organizational trust, perceived organizational support and self-efficacy is addressed in a total way. It was aimed to draw attention to the subject and to eliminate some gaps by investigating the relationships between the variables. The hypotheses developed in this context were tested with data collected from 301 samples from private bank employees in Ankara. Research data were collected by survey method.As beginning, factor analyzes, validity and reliability analyzes were performed in order to test the convenience of the collected data and scales. Afterwards, simple linear regression, multiple regression were applied in order to test the direct effects between the variables in the model of the study, and hierarchical regression analyzes were performed to test moderator effect.According to the results of the analysis, the perceived organizational support and self-efficacy have a positive effect on every dimension of constructive deviant workplace behaviour. Trust in coworkers is effective on tendency to exhibit both innovative constructive and interpersonal constructive deviant workplace behavior. While trust in the organization has a positive effect on the innovative constructive workplace behaviors, trust in management increases the tendency to exhibit constructive deviance behaviour. However, the impact of the sub-dimensions of organizational trust on the tendency to exhibit challenging constructive deviant behaviour has not been found. Finally, it has been determined that self-efficacy has a mediator role in the effect of perceived organizational support on interpersonal constructive workplace deviance behaviour.Keywords: Constructive Deviant Workplace Behaviour, Organizational Trust, Perceived Organizational Support, Self Efficacy