`Konak Yahut Şeyh Şamil`in Kafkasya muharebatı`nda bir hikâye-i garibe` adlı eserin Latin harflerine aktarımı ve incelenmesi

Abstract

Çalışmada 1879 yılında Ahmet Mithat Efendi ve Wilhelm Wiesenthal tarafından müşterek olarak çevirdikleri Konak Yahut Şeyh Şamil'in Kafkasya Muharebatı'nda Bir Hikâye-i Garibe adlı Arap harfli roman, Latin harflerine aktarılmış ve eser, roman sanatına uygun olarak incelenmiştir. Bahsi geçen roman, tarihi bir roman olup romanda Şeyh Şamil önderliğindeki Çeçenler ile Rusların mücadeleleri anlatılmaktadır. Çalışmanın amacı; ilk önce Almanca olarak yazılan daha sonra Ahmet Mithat Efendi ve Wilhelm Wiesenthal tarafından Osmanlı Türkçesi'ne çevrilen eseri, Latin harflerine aktararak Türkiye Türkçesi'ne kazandırmaktır. Tez, giriş ve sonuç dışında üç bölümden oluşmaktadır. Giriş kısmında çevirinin tarihsel gelişimi hakkında bilgi verilmiş ardından Ahmet Mithat Efendi'nin tercümeciliği üzerinde durulmuş, Ahmet Mithat Efendi ve Wilhelm Wiesenthal'ın nasıl tanıştıkları hakkında bilgi verildikten sonra Şeyh Şamil'in hayatı ve mücadelelerine değinilmiştir. Birinci bölümde Ahmet Mithat Efendi'nin hayatı ve sanat anlayışı anlatılmıştır. İkinci bölümde Konak Yahut Şeyh Şamil'in Kafkasya Muharebatı'nda Bir Hikâye-i Garibe adlı eserin Latin harflerine aktarımı yapılmıştır. Üçüncü bölümde ise eser incelenmiş ve bu bölümde metne dayalı yöntem kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara ise, sonuç kısmında yer verilmiştir.

In this study in 1879, transfer jointly by Ahmet Mithat Efendi and Wilhelm Wiesenthal, the Arabic book `Konak or a Story of Shaykh Shamil in the Caucasus War` was translated into Latin, and the work was examined in accordance with the art of novel. The novel is historical novel and is described struggles of Chechens and Russians led by Shaykh Shamil. Purpose of the study, first written in German and then by Ahmet Mithat Efendi and Wilhelm Wiesenthal translated into Ottoman Turkish the work, transferring to Latin the alphabet to teach Turkey Turkish. The thesis consists of three parts except for the introduction and conclusion. İnformation about the historical development of translation is given in the introduction and then it is focused on Ahmet Mithat Efendi's translation, after giving information about how Ahmet Mithat Efendi and Wilhelm Wiesenthal met, the life and struggle of Shaykh Samil were mentioned. İn the first chapter, general information about Ahmet Mithat Efendi's life and understanding of art is given. İn the second chapter, `Konak or a Story of Shaykh Samil in the Caucasus War` called the novel which the main part of our study, is included in the third chapter. İn the third chapter, novel was examined according to the art of the novel and in this section the text-based method was used. The translation text, The findings are mentioned in the conclusion part.