Atatürk ilkeleri ve Demokrat Parti iktidarı

Abstract

Türkiye Cumhuriyeti, 29 Ekim 1923 yılından 14 Mayıs 1950'ye kadar, gerek devrim şartları ve gerekse Türk toplumunun sosyo- ekonomik ve kültürel şartlarının elverişli olmamasının bir sonucu olarak, çok partili siyasal yaşama geçememiş ve tek parti ile yönetilmiştir. İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra totaliter iktidarların yıkılışı, yeni bir dünya düzenini de beraberinde getirmiştir. Modern demokrasilerin egemen olduğu bu düzen, Türkiye'yi de etkileyerek, çok partili hayata geçiş sürecini hızlandırmıştır.7 Ocak 1946 yılında, iktidar partisi olarak, Cumhuriyet Halk Partisi'nin de desteğiyle Demokrat Parti kuruldu. 1950 yılına kadar muhalefet partisi olarak görev yapan Demokrat Parti, 14 Mayıs 1950 seçimlerinde halkın önemli bir kısmının oylarını alarak tek başına iktidar oldu. Her yönü ile Türk demokrasi tarihi için bir dönüm noktası sayılması gereken bu süreç, tam anlamıyla barışçıl koşullarda gerçekleşti. Demokrat Parti, 1954 ve 1957 seçimlerinde de halkın çoğunluğunun oyunu alarak Türkiye'yi on yıl boyunca tek başına yönetti.1950- 1954 yılları arasında, özellikle ekonomi alanında ki olumlu gelişmeler, 1954 seçimlerinde halkın iktidar partisine desteğini artırdı. Bundan cesaret alan DP yönetiminin popülist politikalara ağırlık vermesi, ekonomide ciddi bozulmalar ve sosyal sorunlar doğurdu. Bu da 1957 seçimlerinde halkın Demokrat Parti'ye desteğini önemli ölçüde azalttı. Fakat bu azalış, DP'nin iktidardan düşmesi için yeterli oranda değildi. 1957 seçimlerinde Demokrat Parti, seçimlerden zayıflayarak çıkmasına rağmen, tek başına hükümeti kuracak kadar oy almayı başardı.On yıllık Demokrat Parti iktidarında Atatürk Devrimi'nin temel ilkeleri, teoride kabul edilmelerine rağmen, uygulamada hiç birine uyulmadı ve ilkeler ciddi şekilde amaçlarından saptırıldı. Bu da, Türk Devrimi'nin temeli sayılabilecek ekonomik bağımsızlık ve çağdaşlaşma hedefinin bu yıllarda duraklaması, hatta bazı noktalarda gerilemesi sonucunu doğurdu. Böylece Türk toplumu 1950 ? 1960 yılları arasında, gelişen batılı modern demokrasilerle bütünleşmek fırsatını da kaçırmış oldu.Demokrat Parti'nin oy toplama kaygısı ile ?dini siyasete alet etme? politikası, bu dönemde gerici örgütlenmeleri cesaretlendirmiş, bu anlayış sonraki yıllarda da Türk siyasal hayatının tehlikeli bir alışkanlığı haline gelmiştir.1960 yılının başında Türkiye Cumhuriyeti Devleti artık totaliter bir rejimin eşiğine gelmiştir. Bu durum, 27 Mayıs 1960 yılında Türk Silahlı Kuvvetleri'nin siyasal gidişata müdahale ederek, yönetimi devralması sonucunu doğurmuştur.

Turkish Republic wasn?t able to pass through the multi party political system and was governed with only one party from 29th October 1923 to 14th May 1950. This situation occurred as a result of not only the revolution conditions but also the inconveniency of the socio-economical and cultural conditions of Turkish society.The collapsing of the totalitarian powers after the World War 2 brought about a new world regime together with it. This regime, in which modern democracies are dominant, by affecting Turkey, facilitated the shifting through multi political party life.On 7th January 1946, Democratic Party was founded with supports of Republican People?s Party as the party in power. Democratic Party, which had served as the oppositional party in the parliament until 1950, became the single governmental power in the ?14th May 1950 elections by collecting the votes of the majority.This process, which should be evaluated as the milestone in the Turkish democracy history wholly, actualized in absolutely peaceful conditions.Between the years 1950 and 1954, the positive developments especially in economical fields increased the support of the public for the party in power in 1954 elections. By taking courage from this situation, DP?s paying attention to the populist policies led to serious deteriorations in economy and social problems. And this situation decreased the votes of the public for Democratic Party. However, this decline in the support wasn?t adequate for the fall of the party from the power. In the elections of 1957, although Democratic Party had become weaker after the elections, they managed to collect enough votes to found the government.In the ten- year power of Democratic Party, they seemed to accept Ataturk?s Principles in theory but in practice they never applied those to the real lives and The Principles were seriously deviated. And these situations resulted in the pause and even the regression of economical independence and modernization objectives which can be thought as the main objectives of Turkish Revolution. Because of this, between 1950 and 1960, Turkish society missed the opportunity of unification with the developing western democracies.The concern of collecting too many votes of Democratic Party and their policy of ?making the religion an instrument to the politics? encouraged many unprogressive and religious organizations and this mentality turned into a dangerous habit of Turkish political life in the fore coming years.In the early years of the 1960s Turkish Republic State has came to the threshold of a totalitarian regime. This situation brought about the interruption of Turkish Armaments to the political process on 27th may, 1960 and taking over the power.