Refet Bele`nin askerî ve siyasi hayatı (1881-1963)

Abstract

Refet Bele'nin askeri ve siyasi hayatını konu alan bu çalışmamızda amacımız, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşunda ve sonrasında büyük hizmetleri olan bu şahsiyetin Cumhuriyet tarihindeki yerini ortaya koymaktır.Refet Bele Harp Okulu'ndan mezun olduktan sonra Makedonya'da çetelerle mücadele etmiş, Harp Akademisi'nde eğitimine devam ederken Çanakkale Ordusu ile İtalyan Seferberliği'ne ve daha sonra Balkan Savaşı'na iştirak etmiştir. Birinci Dünya Savaşı sırasında Sina-Filistin Cephesinde, özellikle İkinci Gazze Muharebesi'nde büyük yararlıklar göstermiş ve Birinci Dünya Savaşı'nın son günlerinde Jandarma Genel Komutanı olmuştur.Mustafa Kemal Paşa'nın daveti üzerine Mustafa Kemal Paşa ile birlikte Samsun'a çıkanlar ve Milli Mücadele'ye ilk katılanlar arasında yerini almıştır. Amasya Tamimi'ni imzalamış ve Sivas Kongresi'nde Heyet-i Temsiliye üyeliğine seçilmiştir. 10 Aralık 1919'da Nazilli'de Aydın Kuvayı Milliye Komutanlığını üstlenmiş ve daha sonra iç isyanların bastırılmasında büyük yararlılıklar göstermiştir. 9 Kasım 1920'de Batı Cephesinin, ikiye ayrılmasının ardından Güney Cephesi Komutanlığına atanmıştır. Milli Mücadele'de iki kere İçişleri ve bir kere Milli Savunma Bakanlıklarında bulunmuştur.I. Dönem İzmir ve II. Dönem İstanbul milletvekilliklerinde bulunmuş ve Mudanya Mütarekesi'nden sonra Trakya'nın teslim alınmasıyla görevlendirilmiştir. 17 Kasım 1924'te kurulan Terakkiperver Cumhuriyet Fırkasının kurucuları arasında yer almıştır. İzmir Suikast Girişimi ile ilgili olarak yargılanarak beraat etmesinin ardından 8 Aralık 1926'da kendi isteğiyle askerlikten emekliye ayrılmıştır.1935 yılında V. Dönem İstanbul bağımsız milletvekili olduktan sonra 1950 yılına kadar VI., VII. ve VIII. Dönem İstanbul milletvekilliklerinde bulunmuştur. Refet Bele, 8 Nisan 1950'de Beyrut'taki Filistin Mültecileri İstişare Komisyonuna Türkiye Delegeliğine atanmış ve bu görevi 22 Şubat 1961 tarihine kadar sürdürmüştür.2 Ekim 1963'te İstanbul'da vefat eden Refet Bele'nin naaşı Zincirlikuyu'daki aile mezarlığına defnedilmiştir.

Our primary objective in the present study dealing with Refet Bele?s military and political life is to elucidate the place of this personality who has performed outstanding duties in the establishment of the Turkish Republic and afterwards in Republic?s history.After having graduated from the military college, Refet Bele has struggled against the armed bands in Macedonia and joined first the Italian mobilization along with the Çanakkale army and then the Balkan war, while studying at the war academy. He made great contributions at the Sinai-Palestinian Front and particularly in the Battle of Gaza during the World War I and became the Commander of the Gendarmerie towards the end of the World War I.After having been invited by Mustafa Kemal, he took his position among those who disembarked to Samsun and joined the Turkish National Struggle for Independence with Mustafa Kemal. He signed the Amasya Circular, and was chosen to the membership of the Committee of Representatives. He undertook the Commandership of the Nationalist Forces of Aydın on 19 December 1919, and then made great contributions in suppressing the interior rebellions. After that the West Front was divided to two parts, he was appointed to the Commandership of the South Front on 9 November 1920. In the Turkish National Struggle, he worked as Minister of Defense once, and Minister of Internal Affairs two times.He did the Deputy of Istanbul at first and second term, and was charged with taking Thrace after the Armistice of Mudanya. He took his position among founders of the Progressive Republic Party founded on 17 November 1924. After being tried in connection with the Izmir Assassination Attempt and being acquitted, he retired from the military profession with his own will on 8 December 1826.In 1935, after becoming the fifth term independent Deputy of Istanbul, he did the sixth, seventh, and eighth term Deputy of Istanbul until 1950. Refet Bele was appointed to the Turkish delegate at the Consultation Commission of Refugee of Palestine in Beirut on 8 April 1950, carried on this job till 22 February 1961.The corpse of Refet Bele who died on 2 October 1963 in Istanbul was buried to the family cemetery in Zincirlikuyu.