Anadolu Selçuklu Devleti`nde sosyal yapının dinamikleri

Abstract

Bu tez çalışması, Anadolu'ya göç eden Türkmenlerin Orta Asya'dan getirmiş oldukları âdetlerini, geleneklerini, aile yapısını, inançlarını ve Anadolu'yu Türkleştirme- İslamlaştırma konusunda büyük katkıları olan Ahî Teşkilatı, Anadolu velileri, mutasavvıflar gibi gönül erlerini incelemek amacıyla yapılmıştır.Bu çalışma hazırlanırken, esas çağdaş kaynaklar ile konuyla ilgili yerli ve yabancı araştırma eserlerinden faydalanılmıştır.Moğol istilasından kaçarak akın akın Büyük Selçuklu Devleti topraklarına kaçan Türkmenler, siyasi ve ekonomik sebeplerle Anadolu'ya sevk edilmiştir. Anadolu'ya gönderilmekle Büyük Selçuklu Devleti bu kadar insanı ülkesine yerleştirmekten kurtulmuştur. Diğer taraftan da Türkmenlerin kalabalık bir şekilde Anadolu'ya girmesi Anadolu'yu fethetmelerini kolaylaştırmış ve Anadolu'yu Müslüman-Türk yurdu hâline getirmelerini sağlamıştır.Anadolu'ya gelen Türkmenler ile Anadolu'da yaşayan yerleşik halk arasında sık sık sürtüşmeler yaşandığı için devlet ile Türkmenler karşı karşıya gelmiştir. Bu sebepledir ki Türkmenler, hem yerli halka hem de arkalarından gelen Moğollara karşı örgütlenmek zorunda kalmışlardır. Ahî Teşkilatı, bu örgütlenmeyi tesis etmiş ve Türkmenlere; uyum, yerleşim, eğitim ve meslek edinme konularında yardımcı olmuştur. Bu çabalar sonrası Hristiyan halkın elinde olan tarım ve ticaret Türkmenlerin eline geçmeye başlamış ve zamanla Türkmenler ekonomide söz sahibi olmuştur. Ayrıca eğitim ve sağlık problemlerinin çözümü ile sosyal yardımlar hususunda vakıf sisteminin çok büyük katkıları olmuştur.

This thesis study, is done in order to put forward the customs, traditions, family structures and believes of Turkmens who migrated from Middle Asia to Anatolia. Also, it investigates the Ahi Order, Anatolian dervishes and holy people who tried to convert the Anatolian people into Islam and Turkish society.While preparing this study, I got information from main contemporary sources and the related national and international studies. The Turkmens, in flocks, who escaped from Mongolian invasion to the Great Seljuk State, were sent to Anatolia because of the political and economic reasons. Thus, the Great Seljuk State was free from settling that crowd of people down into their land. On the other hand, those so crowded Turkmens facilitated to conquer the Anatolia easier. As a result of this event, Anatolia turned into a Moslem-Turk land.As there were some problems with the Turkmens and the inhabitants of Anatolia, there were some conflicts between the Turkmens and the state. Hence, the Turkmens both had to organize themselves against the inhabitants and the Mongols who chased them at that time. Ahi Order, helped them to come together and train them to have professions and get education. As a result of this organization, Turkmens started to grasp some jobs and trade with the Christian people who were ruling those sectors up to that time. Consequently, the Turkmens had the power in economy. Moreover, the foundation system helped them to provide social aid and solve the education and health problems.