Cumhuriyet tarihi yazımında öncü isim: Ord. Prof. Enver Ziya Karal

Abstract

Ord. Prof. Enver Ziya Karal 1906'da Kosova'nın Osmaniye ilçesinde doğmuştur. Çocukluk yılları Balkan Savaşlarının olumsuz koşulları altında geçmiş, bu sebeple ailesiyle birlikte Balkanlar'dan Türkiye'ye zorunlu olarak göç etmiştir. Savaş yıllarının ve göç yolculuklarının pek çok sancısına bedel ödeyerek tanıklık etmesi karakterinin şekillenmesinde de etkili olmuştur.Anadolu'nun işgal altında olduğu yıllarda ilk ve ortaokul eğitimini kesintilerle tamamlayan Ord. Prof. Enver Ziya Karal başarılarıyla fark edilmiş, 1928'de parasız yatılı öğrenci olarak okuduğu Edirne Lisesi'nden mezun olmuş, akabinde Devlet Avrupa Sınavlarını kazanarak Tarih-Coğrafya alanında yüksek öğrenim görmek üzere Fransa'ya gitmiştir. Lyon Park Lisesi'ndeki bir yıllık dil eğitiminin ardından Lyon Üniversitesi'nde üniversite eğitimini tamamlamıştır. Burada aldığı eğitim ilerleyen yıllarda tarihçi kimliğinin oluşmasında zemin olmuştur. 1933'te Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti'nin çağırması üzerine doktorasını yarım bırakarak Türkiye'ye dönen Ord. Prof. Enver Ziya Karal akademik hayatına 1933'te İstanbul Üniversitesi'nde Doçent olarak başlamıştır. 1940 yılında Ankara Üniversite'sine geçmiş ve akademik hayatının bundan sonraki kısmı burada devam etmiştir. Pek çok akademik faaliyetinin yanı sıra idari görevlerde de bulunan Ord. Prof. Enver Ziya Karal, 1941'de Profesörlüğe terfi etmiş, 1942'de Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü kurucu müdürü, 1944-1946 ve 1946-1948 yıllarında Ankara Üniversitesi DTCF Dekanlığı ve 1948-1950 yıllarında Ankara Üniversitesi Rektörlüğü yapmıştır. 1953'te Eşi Fatma Karal ile Selanik'teki evin müze haline getirilmesi çalışmalarını yürütmüştür. 1960'ta Ordinaryüs Profesörlüğe terfi eden Enver Ziya Karal 1961 Anayasası'nı hazırlayan komisyona başkanlık etmiştir. 43 yıllık kesintisiz akademik hayatını 1976 yılında Ankara Üniversitesi'nden emekli olarak sonlandıran Ord. Prof. Enver Ziya Karal, 1972-1982 yılları arasında Türk Tarih Kurumu Başkanlığı yapmıştır. Tarih Öğretmeni Fatma Karal ile evli ve iki kız çocuğu sahibi olan Ord. Prof. Enver Ziya Karal 18 Ocak 1982'de kalp krizi sebebiyle vefat etmiştir.Ord. Prof. Enver Ziya Karal Osmanlı ve Cumhuriyet tarihi üzerine yaptığı öncü çalışmalar ile Türk tarihçiliğinin gelişimine katkı sağlarken, araştırmacılara da yön göstermiştir. Kişiliği ile örnek alınan, çalışmaları ile örnek gösterilen bir isim olan Ordinaryüs Profesör Enver Ziya Karal Cumhuriyet Tarihinin yazımında öncü isimlerden biri olmuştur.

Dist. Prof. Enver Ziya Karal was born in Osmaniye, province of Kosova, in 1906. His childhood was under the negative influences of the Balkan Wars. That's why he obliged to migrate from the Balkans to Turkey with his familiy. His witnessing the hardness of war years and migration by having a lot of trouble had an effect on shaping his caracter.Dist. Prof. Enver Ziya Karal, who finished his primary school with a discontinuous way when Anatolia was under occupation was realized with his successes. He graduated from Edirne High School, where he had on education as a boarding student in 1928. Then he went to france to have further education in the branch History and Geography by passing the nationality examfor education in Europe. After he took education about language at Lyon Park High School, he graduated from Lyon University. His education which he took Lyon University shaped his life to study more about history. He returned Turkey in 1933 without completing his doctorate program because the Turkish Republic invited him. After tihs event, he started to study as an associate professor at İstanbul University in 1933. Later he continued to study at Ankara University in 1940.Dist. Prof. Enver Ziya Karal, having lots of academic events and administrative duties, promoted to professor in 1941. He was the founder headmaster of the Institute of the History of Turkısh Revolution of Ankara University in 1942. Tehn, he was the dean of Language History Geography Faculity of Ankara University in the years between 1944-1946 and 1946-1948. After this, he was the rector of Ankara University in 1948-1950. He carried out the works on turning the house in Selanik into a museum with Fatma Karal, his wife, in 1953. He both promoted to distinguished professor in 1960 and was the president of the commission which was forming the constitution of 1961. Later, he retired from Ankara University in 1976 after a 43 years academic life. Between the years 1972 and 1982 he was the president of Turkish History Association. Dist. Prof. Enver Ziya Karal, whose wife was a teacher of History and had to daughters, had a heart attack and died in January 18, 1982.Dist. Prof. Enver Ziya Karal,was a model for later resarchers with his studies about the Ottoman Empire and the Turkish Republic by improving them. Taken and shown as a model with his personality, studies and works, Dist. Prof. Enver Ziya Karal was one of the premium names of the history of Turkish Republic.