Ortaöğretimde askerliğe hazırlık derslerinden milli güvenlik derslerine uzanan sürecin eğitimsel bir analizi (1926- 2012)

Abstract

Temelleri Kurtuluş Savaşı yıllarında atılan ve Kuruluş Dönemi'nde biçimlendirilen Erken Cumhuriyet Dönemi ulusal eğitiminin önemli parçalarından birisi Askerliğe Hazırlık Dersleridir. 1926 yılından bu yana resmi olarak ortaöğretim ders programlarında farklı isimlerle varlığını sürdüren Askerlik dersleri 1926- 1949 yılları arasında `Askerliğe Hazırlık Dersleri`, 1949- 1968 yılları arasında Milli Savunma Bilgileri ve 1969- 2012 yılları arasında ise Milli Güvenlik Bilgisi adıyla okutulmuştur. Eğitimin genel amacının milli terbiye verme ve milli yurttaş yaratma olduğu bir dönemde, Askerlik dersleri ve kampları, refleksleri bakımından sivil olması beklenmeyen halkın devlete sadakat, fedakârlık, aidiyet ve orduyla bütünleşme duygularını kazanmasını `doğal` hale getirir. Yurtseverliğin yüceltilmesi `en kutsal görev` olan askerlik üzerinden yapılırken kadınların ve erkeklerin içinde bulunulan çağın `topyekûn savaş` anlayışına aktif olarak kazandırılması hedeflenir. Bunun için Türklerin tarihsel özellikleriyle ilişki kurulur ve `ordu- millet` anlayışı Cumhuriyet ilkelerine uygun olarak yeniden yorumlanır. Böylece sürekli zihinsel seferberlik yaratılır. Seferberliğin devamlılığı eğitim sisteminin içine milliyetçiliğin tüm anlam ve pratiklerinin yedirilmesiyle sağlanır. `Yeni insan` inşası için oluşturulan yol haritası kendisini okul dışı uygulamalarda da gösterir. Belirlenen semboller, ritüeller ve uygulamalar projenin önemli bir ayağını oluşturur. 1926- 2012 yılları arasında kesintisiz bir biçimde ilerleyen proje, eğitim sistemi dâhilinde bedensel, zihinsel ve estetik tüm yönleriyle kitlesel bir nitelik kazanmayı başarır. Bu çalışmanın amacı, günümüzde geleceği en fazla sorgulanan Atatürk ilkesi olarak görülen milliyetçilik ile militarizasyon uygulamalarının çarpıcı bir uygulaması olan Askerlik derslerinin nasıl olup da 2012 gibi geç bir tarihe kadar milli eğitimdeki varlığını kesintisiz sürdürebildiğini ve bunun zeminine yayılan güçlü motivasyonu tüm yönleriyle ele almaktır.

Preperation of Military Service Training is a vital part of the Eary period Republican administration's national education which is laid a foundation in the Turkish War of Independence and shaped in the establishment phase. It has remained in the secondary education curriculum from 1926 officially under different course names in this way: between 1926 and 1949 as Preperation of Military Service, 1949 and 1968 as National Defence Learning, 1969 and 2012 as National Security Learning. It is an era that education aims training for national educationd and creating national compatriot generally, Preperation of Military Service Training and its camps make `natural` for the community who is expected to be militant (not civilian) as a reflex to gain loyalty, self- sacrifice and the state of belonging to government and become a united whole with the army. To glorify patriotism on `the holiest duty` soldiery, it is aimed to bring women and men into the perception of large- scale warfare actively. Therefore forming a relationship with historical characteristics of Turks become a necessity and `military nation` term is re-explained by Republican principles so that a permanent mental mobilization is composed. To continue the permanency of this mobilization, Nationalism is absorbed into education system with all its meaning and practices. The route map which is created only for `new human` is also for out- of- school activities. Particular symbols, rituals and practices are another steps of the project. This project is continued between 1926- 2012 and achieved to gain a massive character physically, intellectually and aesthetically in education system. In this study, Preperation of Military Service Training which is composed of the most questioned principle of Atatürk, Nationalism and militarization practices will be evaluated on the point of how it had ever continued even in late 2012 permanenty and what was the motivation expanded on the ground for it.