NATO`ya üyelik sürecinde Türk ve Yunan kamuoyu (1949-1952)

Abstract

İkinci Dünya Savaşı'nın başlamasıyla birlikte önce İtalya ile savaşarak 1940 yılında savaşa dahil olan Yunanistan, ardından Almanya tarafından işgal edilerek zayıf duruma düşmüştür. Mihver Devletlerin mağlubiyeti ile sonuçlanan İkinci Dünya Savaşı'nın ardından Yunanistan'da 1946-1949 yılları arasında ortaya çıkan iç savaşla birlikte ülke siyasi, ekonomik ve askeri yönden güçsüzleşmiştir. Yunanistan'ın içerisinde bulunduğu siyasi ve ekonomik sıkıntılar, ayrıca İç Savaş ve Soğuk Savaş'ın etkisi ülkeyi daha da kötü bir duruma sürüklemiştir. Yunanistan, bu zor durumdan çıkmak için kendisinden daha güçlü bir ülkenin askeri ve ekonomik yardımına muhtaç olmuştur. İkinci Dünya Savaşı süresince tarafsız bir politika izleyen Türkiye ise hem Müttefik Devletler hem de Mihver Devletleri ile iyi ilişkiler kurmaya çalışarak fiilen savaşa dahil olmamıştır. Ancak savaş süresince denge politikası izleyen Türkiye bu süreçte kendisini yalnız hissetmiştir. Türkiye, savaş sonrasında ortaya çıkan iki kutuplu dünya düzeni içinde kendisine destek aramaya ve Batı dünyasına yakınlık göstererek kurulan ittifaklar içerisinde yer almaya çaba göstermiştir. Türkiye'ye bu destek, Sovyetler Birliği'nin Türkiye ve özellikle boğazlar üzerindeki taleplerini kendi çıkarları gereği kabul etmeyen Amerika Birleşik Devletleri tarafından gelmiştir.1947 yılında Truman Doktrini ve ardından Marshall Planı ile Batı'ya yaklaşan Türkiye ve Yunanistan, artan Sovyet tehdidine karşı kendilerini güven altına almak için 1949 yılında Batı ülkeleri arasında imzalanan Kuzey Atlantik Antlaşması Teşkilatı'na (NATO) katılma gereksinimi duymuştur. Bu amaçla NATO'ya üye olabilmek için Kore Savaşı'nı kendisine fırsat bilen Türkiye ve Yunanistan, Birleşmiş Milletler Ordusu bünyesinde 1950 senesinde Güney Kore'ye asker göndermiştir. Kore Savaşı ile birlikte NATO ülkelerine daha çok yakınlaşan Türkiye ve Yunanistan'ın stratejik konumları sebebiyle Amerika Birleşik Devletleri her iki ülkenin NATO'ya üyeliğini desteklemiştir. Türkiye ve Yunanistan'ın NATO'ya üyelik çabaları ilk başta bir sonuç getirmese de her iki ülkenin ısrarla sürdürdüğü politikalar neticesinde öncelikle Amerika Birleşik Devletleri'nin desteği sağlanmış ve ABD tarafından 15 Mayıs 1951'de NATO ülkelerine Türkiye ve Yunanistan'ın üye olması teklif edilmiştir. Gelişen olaylar ve müzakereler neticesinde NATO Konseyi tarafından Türkiye ve Yunanistan'a yapılan üyelik teklifi her iki ülke parlamentosunda yapılan oylama ile kabul edilmiş ve 18 Şubat 1952'de Türkiye ve Yunanistan'ın Kuzey Atlantik Antlaşması Teşkilatı'na üyeliği gerçekleşmiştir.Yukarıda belirilen bilgiler doğrultusunda Birinci bölümde Yunanistan'da Alman İşgali sonrası genel durum, İç Savaş ve İç Savaş'ın ardından yaşanan süreç ile Türkiye'deki genel durum, çok partili hayata geçiş, Türkiye'nin Batı'ya yönelmesi ve Demokrat Parti dönemi konularına yer verilmiştir. İkinci bölümde Soğuk Savaş, Truman Doktrini, Marshall Planı, NATO'nun kuruluşu ve Kore Savaşı konuları Türkçe, Yunanca ve İngilizce kaynaklarından anlatılarak dönem ile ilgili bilgilere yer verilmiştir. Üçünü ve son bölümde ise dönemin gazete yayınları ile birlikte bu döneme atıfta bulunan makale ve kitaplara ulaşılarak Türkiye ve Yunanistan'ın NATO'ya kabul edilmesi sürecine yer verilmiştir.Anahtar kelimeler: Kore Savaşı, Marshall Planı, NATO, Soğuk Savaş, Truman Doktrini, Türkiye'nin NATO'ya üyeliği, Yunanistan'ın NATO'ya üyeliği

With the beginning of the Second World War, Greece entered the war fighting against Italy in 1940, which caused the country to weaken, and was eventually occupied by Germany. After the defeat of the Axis Powers and the Second World War ending, civil war occurred in Greece between 1946-1949. The country got even weaker on political, economic and military aspects. The political and economic problems in Greece, plus the impact of the Civil War and the Cold War dragged the country into an even worse situation. Greece needed a more powerful country's military and economic aid, in order to rebuild itself.However, Turkey's balanced policy and neutral stance let to some sense of global isolation, Turkey did not actively participate in the war due to its neutral policy, an effort to establish positive relations with both Allied Forces and Axis Powers. Turkey struggled to receive support within the postwar bipolar world order and turned to the Western world and their alliances. The United States was unwilling to accept the self-serving Soviet Union demands upon Turkey, especially over the straits issue.In 1947, Turkey and Greece grew closer to the West with the Truman Doctrine and the Marshall Plan, which ultimately led to their joining the North Atlantic Treaty Organization (NATO). Signed between Western countries in 1949, NATO was created in order to counter the growing Soviet threat. In 1950, as an act of good faith, Turkey and Greece committed troops to the United Nations Army in South Korea as a part of the Korean War effort, hoping to be accepted in to NATO. Turkey and Greece enjoyed closer relations NATO countries throughout this period and due to their strategic locations, the US supported the accession of both countries to NATO.Although Turkey and Greece's efforts to join NATO brought no immediate results, both countries persistently pursued policies that attracted the support of the United States. Eventually, on May 15, 1951, the US submitted a NATO proposal to grant membership to Turkey and Greece. Following a series of negotiations, Greek and Turkish parliaments both accepted the membership proposal put forth by the NATO Council. On February 18, 1952, Greece and Turkey's memberships to the North Atlantic Treaty Organization were validated.The first part of this work comprises topics namely: the general situation of Greece after the German occupation, the Civil War and post-Civil War process, the general situation in Turkey, the transition to a multi-party system, Turkey's intent to align with the West and the Democratic Party period. The second part comprises chapters covering the following topics: the Cold War, the Truman Doctrine, the Marshall Plan, the establishment of NATO and the Korean War, with facts derived from Turkish, Greek and English sources. The information is given about that time period. The third part analyses information derived from newspaper columns, articles, books and other publications reflective of the time period during the admission of Turkey and Greece to NATO.Keywords: Cold War, Greece's membership to NATO, Korean War,Marshall Plan, NATO, Truman Doctrine, Turkey's membership to NATO