Yerli merkebin (Equus asinus L.) gözü (organum visus) üzerinde komparatif makro-anatomik ve subgros araştırmalar

Abstract

49 özet Bu çalışmada merkebin görme duyusu organı ( organum visus ) makro-anatomik ve subgros olarak incelenmiştir. Bu amaçla Ankara yöresinden sağlanan 10 adet adult merkep kulla nılmıştır. Diseksiyon kısmen lup, kısmen de stereomikroskop altında gerçekleştirilmiştir. 1- Merkepte orbita ekseni ortalama 8 cm, iki orbita ekseni arasındaki açı ise 110 derece olarak bulunmuştur. 2- Palpebra superior' da ortalama 180 adet cilia vardır. Pal- pebra inferior' da ise cilia yoktur. 3- Merkepte palpebra inferior üzerinde ve çevresinde uzunluk ları 1 - 5 cm olan 5-25 adet pili tactiles yer alır. Pal pebra superior üzerinde ve çevresinde ise uzunlukları en fazla 3 cm ye ulaşabilen 1 - if adet pili tactiles bulunur. 4- 311. tarsal es 'in sayısı palpebra superior' da 4-0 - 50, pal pebra inferior »da ise 20 - J>0 adettir. 5- Merkepte plica semilunaris conjunctivae 'nm yapısına giren kıkırdak hyalin karakterdedir. Kıkırdağın üzerinde sadece seröz yapıda olan gl.superficialis bulunur. Gl.superfici- alis'in bulbus oculi'ye bakan yüzünden 4 - 5 adet akıtıcı kanal çıkar. S- Gl. lacrimalis ! in ağırlığı 2,6 - 3t7 gr, boyutları ise 4,5 X 3 cm dir. Akıtıcı kanallarının sayısı 18 - 24 adet arasında değişir. 7- Merkepte ductus nasolacrimalis 'in toplam uzunluğu 21 - 24 cm arasında değişir. Kanal burun deliğinin lateral duvarı üzerinde 2 - 3 mm çapındaki delikle sonlanır. 8- M.obliquus ven.tralis insertio çizgisinde makroskobik50 olarak kassel bir yapı gösterir. Insertio tendosu en geniş olan kas m. rectus dorsalis, en uzun ve dar olan kas ise m. obliquus dorsalis' dir. 9- Bulbus oculi'nin hacmi 35 cc, ağırlığı ise ortalama 37 $5 gr dır. Bulbus oculi'nin ekvatorda transversal çapı 4,6 cm, ekvatorda vertical çapı 4» 2 cm dir. Axis bulbi extermis 4,1 cm, axis bulbi internus 3,8 cm uzunluğundadır. 10- Tap e t um lucidum discus n.optici'nin 1 mm dorsal 'inden geç tiği varsayılan düzgün bir çizginin dorsal 'inde yer alır. Corpus ciliare'ye lateral 'de 8 mm, medial' de 5 mm, dorsal '- de ise 15 am kadar yaklaşır. 11- Merkepte corpus vitreum'un hacmi ortalama 24 cc dir. 12- Lens 'in çapı ortalama 1,8 cc, ağırlığı ise ortalama 2,3 gr dır. Axis lentis'in uzunluğu 1,2 cm dir.

51. Summary Organum visus was studied macro-anatomically and sub- grossly in donkeys. Ten adult donkeys were used as experimental animals. Disections were performed under the stereo-microscope and magnifying glass. 1- The average value of orbital axis was 8 cm and the angle between two orbital axis was found as 110 degrees. 2- There were, on the average 180 cilia in the palpebra supe rior. No cilia was detected in the palpebra inferior. 3- The number of pili tactiles on and around the palpebra in~ ferior were ranged from 5 to 25. Their lengths varied from 1 to 5 cm. On the other hand, there were one to four pili tactiles on palpebra superior. The length of pili tactiles were smaller than 3 cm. k- The number of gll.tarsales were ifO - 50 on palpebra supe rior and 20 - 30 on palpebra inferior. 5- The cartilage which is in the structure of plica semiluna ris conjunctivae is hyalin in nature. There is only serous gl. super ficialis on the cartilage. Four or five excretory ducts open out from the bulbar surface of the gl.superfici- cLLZLS. 6- The weight of gl. lacrimalis ranged from 2,6 to 3,7 gr and their sizes were l$,5 X 3 cm. The number of the excretory ducts were about 18 - 2if. 7- The total length of nasolacrimal duct varied from 21 to 2if cm. The duct was ended with orificium at about 2 - 3 mm in diamater, on the lateral wall of the nares.52 8- M.obliquus ventralis shows a macroscopically muscular struc ture at the line of insertio. M. rectus dorsalis has the widest tendon while m.obliquus dorsalis has the narrowest and the longest insertio tendon. 9- The volume of bulbus oculi was 35 nil and the weight was 37» 5 gr on the average. Transversal diameter and vertical diame ter of bulbus oculi in the equator were if, 6 cm and 4» 2 cm, respectively. The length of axis bulbi externus was 4,1 cm and the length of axis bulbi internus was 3» 8 cm. 10- Tapetum lucidum was localized dorsally of the imaginary straight line at about 1 mm dorsal part of discus n.optici. Its distence to corpus ciliare were 8 mm in the lateral side, 5 mm in the medial side and 15 mm in the dorsal side. 11- The mean volume of corpus vitreum was 22f ml. 12- The average diameter of the lens was 1,8 cm and the weight was 2,3 gr. The lenght of axis lent is was 1,2 cm.