Tarsus Orman İşletme Müdürlüğü sınırları içerisinde yayılış gösteren anadolu karaçamı [Pinus nigra Arnold. Subsp. Pallasiana (Lamb.) Holmboe] meşcereleri için uyumlu gövde çapı ve gövde hacim denklemlerinin karışık etkili modelleme yaklaşımı ile geliştirilmesi

Abstract

Tek ağaçlara ilişkin toplam hacim yanında ağaç gövdelerinden üretilebilecek tomruk, maden direği ve sanayi odunu gibi odun çeşitlerinin miktarlarına ilişkin daha ayrıntılı hacim tahminleri, Gövde Çapı ve Gövde Hacim Denklemleri ile elde edilebilmektedir. Bu bakımdan; her ağaç türü ve farklı yetişme ortamlarında, tek ağaçların odun hacminin daha doğru ve ayrıntılı olarak belirlenebilmesi için Gövde Çapı ve Gövde Hacim Denklemlerinin geliştirilmesi büyük bir önem arz etmektedir.Bu çalışmada, Mersin Orman Bölge Müdürlüğü, Tarsus İşletme Müdürlüğü, Buladan ve Cehennemdere Orman İşletme Şefliği'nde yayılış gösteren Anadolu Karaçamı [Pinus nigra Arnold. subsp. pallasiana (Lamb.) Holmboe] Ağaçları için Max and Burkhart (1976), Parresol et al. (1987) ve Jiang et al. (2005) gövde çapı ve gövde hacim denklemleri kullanılarak uyumlu gövde çapı ve gövde hacim denklemlerinin geliştirilmiş ve bu denklemlerin başarı durumları karşılaştırılmıştır. Çeşitli istatistiki başarı ölçütleri ile yapılan karşılaştırmada, Jiang et al. (2005) denklemi % 98.43'lük model açıklayıcılığı ile ağaçların gövde çapı gelişimlerini modellemede en başarılı denklem olarak belirlenmiştir. Ayrıca geliştirilen tek girişli ağaç hacim denklemi ile hacimdeki değişimin % 91.8'i açıklanabilirken, çift girişli denklem ile % 98.1'ni açıklanmaktadır. En başarılı olarak belirlenen Jiang et al. (2005) gövde çapı denklemine, karışık etkili modelleme uygulanmış, özellikle rastgele ve sabit etkili parametreleri birlikte içeren karışık etkili denklem yapısı (HKT: 8484.27, HKO: 3.4929) ile doğrusal olmayan regresyon analizine (HKT: 10888.80, HKO: 4.4828), göre daha iyi tahmin sonuçları elde edilmiştir. Doğrusal Olmayan Regresyon Analizi kullanılarak denklem parametrelerinin tahmini yanında, veriler arasındaki seri-korelasyon problemine bir çözüm olarak bir çok çalışmada önerilen Karışık Etkili Modellemenin kullanımı ile Jiang et al. (2005) gövde çapı denkleminin tahmin gücünde iyileşme sağlanmıştır. Ayrıca denklemlerin oluşturulmasında kullanılmamış olan 48 adet ağaç verisi kullanılarak karışık etkili modellerin kalibrasyon yanıtları analiz edilmiş ve gövde çapı denkleminin kalibre edilmesi ile tahmin güçlerinin iyileştiği belirlenmiştir. Ülkemizde Anadolu Karaçamının yayılış gösterdiği diğer alanlar için daha ayrıntılı ve doğru sonuçlar verebilecek gövde çapı ve gövde hacim denklemlerinin geliştirilmesi, bu alanlardaki ormanların işletilmesine önemli katkılar sağlaması beklenmektedir.

In addition to the total volume predictions of individual trees, the detailed volume predictions for timber assortments, i. e. mine poles, sawlogs, firewoods and industrial wood, can be acquired by the compatible taper and volume equations. In this regard, the compatible taper and volume equations are important to accurately and comprehensively obtain individual tree wood volume predictions in various tree species and sites. The compatible taper and volume equations were developed by using Max and Burkhart (1976), Parresol et al. (1987) and Jiang et al. (2005) equations for Crimean Pine [Pinus nigra Arnold. subsp. pallasiana (Lamb.) Holmboe] trees located in Buladan and Cehennemdere Planning Units, Tarsus Forest Enterprise, Mersin Forest District Directorate, and these models' fitting results were compared. Based on some statistical indices, Jiang et al. (2005)'s equation with 98.43% of the coefficient of determination produced the most satisfactory predictive results than other equation. Also, single entry volume equation with 91.8 % of the coefficient of determination and double entry volume equation with 98.1 % of the coefficient of determination were developed in this study.Nonlinear mixed effect modeling procedure was applied to Jiang et al. (2005)'s equation and these modeling procedure including simultaneously fixed and random parameters produced in more predictive results (SSE: 8484.27, MSE: 3.4929) than ones which were obtained by nonlinear regression (SSE: 10888.80, MSE: 4.4828). In addition to nonlinear regression, the use of nonlinear mixed effect modeling that were proposed for solving serially correlated data could be improved the predictions of Jiang et al. (2005)'s tree taper equation. Also, calibration response of nonlinear mixed effect model were analyzed by using 48 sample trees which were not used in predicting the parameters of equation and calibration practice enhanced tree taper predictions. In Turkey, The development of the compatible taper and volume equations to obtain the detailed volume predictions for other Crimean pine's distribution areas will provide important contributions to these forest managements.