Bir Sarıçam+karaçam karışık meşceresinde örtü yangınını takiben toprak özelliklerindeki değişimin belirlenmesi: Ilgaz-Hızardere Orman İşletme Şefliği Örneği

Abstract

Orman yangınları küresel ölçekte öneme sahip doğal süreçlerdir. Yangınlar orman ekosisteminin önemli bir bileşenini oluşturan orman topraklarında birçok etkiyi meydana getirme potansiyeline sahiptir. Bu çalışma, örtü yangınlarının toprak özellikleri üzerinde oluşturduğu etkilerin belirlenmesi amacıyla Çankırı ili Ilgaz ilçesi sınırları içerisinde yer alan karışık bir sarıçam+karaçam meşceresinde 2012 yılının ekim ayında meydana gelen örtü yangınını takiben yapılmıştır. Yangından 10 ay sonra 0-10 cm derinlikten alınan 35 adet yangın etkisi altında kalmış ve 35 adet yangın etkisine maruz kalmamış alandan alınan toprak örnekleri analiz edilmiştir. Toprak örneklerinin laboratuvar ortamında iki tekerrürlü olarak fiziksel (%kil, %silt, %kum, hacim ağırlığı, tarla kapasitesi, solma noktası, bitkiye yarayışlı su içeriği, agregat stabilitesi) ve kimyasal özellikleri (pH, elektriksel iletkenlik, organik madde içeriği, kireç) belirlenmiştir. Yanmış ve yanmamış olarak sınıflandırılan toprak özelliklerinde ilişkiyi belirlemek için korelasyon analizi yapılmıştır. Ayrıca toprak özelliklerinde örtü yangınının etkisini belirlemek amacıyla t-testi yapılmıştır. Hacim ağırlığı, elektriksel iletkenlik ve %kum değerlerinin yanmış örneklerde yanmamış örneklere göre istatistiksel olarak önemli düzeyde farklı oldukları hesaplanmıştır. Birkaç toprak özelliği dışında, kısa süreli oluşan örtü yangınının toprak özelliklerinde çok farklı değişiklikler meydana getirmediği belirlenmiştir. Elde edilen bulguların bölgede yapılacak benzer çalışmalara katkı sağlayabileceği düşünülmektedir.

Forest fire is a natural phenomenon which has importance on a global scale. Fires have potential to compose many effects on forest soil which is important component of forest ecosystem. This study has been carried out to define surface fires effects on soil properties following the surface fire having occurred in scots pine and black pine stand which is in the borders of Ilgaz, Çankırı in October, 2012. Ten months after the fire, both taken from 0-10 cm depth, 35 samples of soil exposed to fire effect and 35 samples of soil none exposed to fire effect have been analyses. In laboratory investigation, soil samples, in terms of physical properties (%sand, %silt, %clay, bulk density, field capacity, wilting point, plant available water content, aggregation index) and chemical properties (pH, electrical conductivity, organic matter and CaCO3 contents) have been analyzed with two parallels. Correlation analyze has been evaluated for the soil samples classified as both exposed to fire and not exposed to fire. t-test analyze for the samples has been made to define effect of ground fire on soil properties. It has been calculated that values of bulk density, electrical conductivity and sand in the samples exposed to fire are statistically more different than the samples not exposed to fire. It has been determined that apart from some soil properties, surface fire having occurred in short time hasn't caused any variable changes in soil properties. It is considered that the result supplied will contribute to the future studies in the area.