Oduna dayalı orman ürünlerinde stratejik pazarlama analizi (Kastamonu Orman Bölge Müdürlüğü örneği)

Abstract

Kendi içinde birçok denge unsurunu barındıran oduna dayalı orman ürünleri iç piyasasında Orman Genel Müdürlüğü (OGM)'nin taşrada icracı birimleri olan Orman Bölge Müdürlükleri (OBM) iç piyasa dengelerini elinde tutan en önemli birimlerdir. Bu çalışmada oduna dayalı orman ürünleri pazarının değerlendirilebilmesi ve pazar stratejilerinin ortaya konması için servet, yıllık artım, ara ve son hasılat, satış gelirleri gibi özelikler bakımından OGM'nin en üst sırada yer alan OBM'si olan Kastamonu Orman Bölge Müdürlüğü (KOBM) örnek alan olarak seçilmiştir. Örnek alan üzerinden oduna dayalı orman ürünleri pazarı çeşitli yönlerden analiz edilmiştir. Bu kapsamda çalışma beş aşamada gerçekleştirilmiştir. KOBM'ye ait makro çevre faktörleri değerlendirilmiş, KOBM'nin ürün analizi, piyasa analizi, müşteri analizi ve talep analizi gerçekleştirilmiştir. KOBM'nin mevcut oduna dayalı orman ürünleri pazarında rekabetin en yoğun olduğu açık artırmalı satışlarda tomruk arz merkezi olduğu ve KOBM'nin, iç piyasanın kaliteli tomruk ihtiyacını karşılamak amacıyla ithal ürünlere yönelimi alınacak tedbirler ile önemli ölçüde azaltabileceği görülmüştür. KOBM'nin iç piyasada en büyük rakiplerinin mekansal olarak sınır komşuları ve her ürün cinsine bağlı olarak üretim miktarı fazla olan OBM'ler olduğu tespit edilmiştir. Günümüzde devlet işletmeciliğinde de rekabetin tartışılır bir kavram olması gerektiğinden hareketle, KOBM'nin iç piyasada rakiplerine bağlı olarak avantajlı ve dezavantajlı olduğu ürün cinsleri belirlenmiştir. KOBM'nin Türkiye coğrafyasında dağılan oldukça geniş yelpazeye sahip müşteri profili incelendiğinde, kaliteli ürün ve ağaç türü için tercih edilen ve alışkanlık düzeyine varan ilişkilerinin olduğu tespit edilmiştir. Türkiye oduna dayalı orman ürünleri pazarında müşterilerin taleplerine etki eden faktörlerin etkisini ortaya koymak ve talep fonksiyonlarını oluşturmak amacıyla gerçekleştirilen talep analizinde, küreselleşen dünyada ihracatçı ülkelerin etkileri önemli ölçüde hissedilmiştir. Bu bağlamda; KOBM'nin stratejik pazarlama analizi sonuçlarına göre; KOBM'nin oduna dayalı orman ürünleri pazarında tomruk, lif yonga ve yakacak odun üretiminde arz merkezliği misyonunu koruması, oduna dayalı orman ürünleri çeşitliliğinde en yüksek randımanı sağlamak adına üretim planlaması yapması, KOBM'nin sınırları içinde bulunan orman köylüsünün kanuni haklardan yararlanma taleplerini ve yöre halkının bölgesel isteklerini öncelikli olarak gerçekleştirmesi, KOBM'nin müşteri profilinde devamlı olmayan müşterileri devamlı hale getirmesi, oduna dayalı orman ürünleri çap, boy ve standart hatalarını minimum seviyelere indirmesi, ithal orman ürünlerine yönelimi olan müşteri grubunun sorunlarını gidermesi, oduna dayalı orman ürünleri pazarında mevcut sermayesi itibariyle hem ürün miktarı, hem çeşitliliği hem de satış fiyatları bakımından ilk sırada olmayı hedeflemesi gerekmektedir. Aynı zamanda çalışmada genel olarak KOBM'nin oduna dayalı orman ürünleri pazarına yön verici önemli etkilerinin bulunduğu tespit edilmiştir. Bu etkilerden en rasyonel şekilde faydalanmayı sağlamak amacıyla çalışmada stratejik pazarlamaya ilişkin öneriler geliştirilmiştir.

Regional Forest Directorates (RDF) which govern the domestic markets of the wood-based forest products are the most important administrative units of The General Directorate of Forestry (GDF). In this study, Kastamonu Regional Directorate of Forestry (KRDF) was selected as it is such a directorate leading among others in growing stock, annual growth, intermediate and final yield, sales revenue of the GDF to evaluate and display of wood-based forest products markets and reveal of market strategy.Wood-based forest products markets within the selected area were analyzed in various ways and market strategies were created. For this purpose, the study was carried out in five stages. Macro-environmental factors were evaluated and product, market, customer and demand analyses was performed in KRDF. KRDF is the timber supply center in the intensely competitive auction style sales so that it has the capacity of shaping procedures and precautions which forces the word demanding industries from importing wood from international markets. KRDF's biggest competitors are both the surrounding RDF's and depending upon the type of each product, RDF's having high production quantity in the domestic markets. Whether RDF's are state owned enterprises or not, one important notion which should not be undermined in any circumstance is competitiveness. Therefore KRDF's advantages and disadvantages in this concept were determined. KRDF's wide range of customers in Turkey was examined and it was found that there was a long established loyalty for providing high quality products to customers. The demand analysis was done to determine the factors that affect customer preferences to create the demand function. According to the analysis, the significant increase was found in the impact of exporting countries in the globalized world.In this context; according to results of KRDF's strategic marketing analysis, KRDF is expected to carry out as follows; 1) to keep its centrality in timber, wood chip and firewood production; 2) to plan the promotion in order to ensure maximum efficiency; 3) to satisfy the needs of forest villagers located within KRDF, 4) to convince the infrequent customers to become loyal to itself; 5) to keep the standardization mistake i.e. diameter, height etc. at minimum; 6) to address the problems of customers leaning to international suppliers; 7) to be first in terms of price, variety and quantity of wood-based forest products. This study, in general, determined the fact that KRDF is the leading actor in the wood based forest products. The suggestions have been developed to achieve the goal of benefiting the most rational way.