Çeşit adayı at dişi hibrit mısırların Çankırı ve Kızılırmak şartlarında agronomik performanslarının belirlenmesi

Abstract

Bu çalışma Çankırı merkez ve Kızılırmak İlçesi ekolojik koşullarında, Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü tarafından geliştirilen 12 adet yeni hibrit atdişi mısır ile 4 adet standart kontrol çeşidi mısırların agronomik performanslarının belirlenmesi amacıyla 2015 yılı vejetasyon döneminde yürütülmüştür.Denemeler tesadüf blokları deneme deseninde 3 tekerrürlü, her parsel 4 sıra, sıra arası 0.70 m, sıra üzeri 0.20 m olarak yürütülmüştür. Tohumların ekimi mayıs başında el ile gerçekleştirilmiş, mısır bitkisi için tavsiye edilen gübreleme ve bakım işleri uygulanmıştır.Araştırmada çıkış (çimlenme) ve çiçeklenme süresi, bitki boyu, ilk koçan yüksekliği, hasatta tane nemi, tane/koçan oranı, koçan uzunluğu, olgunlaşma süresi, tane verimi, koçanda sıra sayısı, 1000 tane ağırlığı özellikleri incelenmiştir.İki lokasyonun birleştirilmiş analiz sonuçlarına göre incelenen özellikler bakımından çiçeklenme süresi dışında genotipler (çeşit adayları/çeşitler) arasındaki farklılıklar istatistiksel olarak çok önemli (p<0.01) bulunmuştur. Bitkiler ortalama 72-79 gün arasında çiçeklenmiş, 129-137 günde olgunlaşmış, bitki boyları 253-298 cm, ilk koçan yükseklikleri 96-125 cm, koçan uzunlukları 18.5-23.3 cm arasında değişmiştir. Genotiplerin bin tane ağırlıkları 258-371 g, tane/koçan oranı %79.4-86.6, hasatta tane nemi değerleri % 21,5 ile 26.4 arasında değişmiştir. Tane verimi değerleri Çankırı Merkez şartlarında 934-1148 kg/da arasında, Kızılırmak İlçesinde ise 806-1351 kg/da arasında değişmiştir. Birleştirilmiş analiz sonucunda bu değerler 856-1229 kg/da arasında değişmiştir. En yüksek tane verimi sıralamasında kontrol çeşitleri ilk sıralarda yer almışlardır. Çalışma sonucunda Çankırı ve Kızılırmak'ta tane mısır yetiştiriciliğinin rahatlıkla yapılabileceği anlaşılmıştır.

This study was conducted in ecological condition of Çankırı Province and Kızılırmak District, in vegetation period of year 2015. The aim of study is determine of yield and agronomic performances of candidate hybrid corns (12 candidate and 4 control cultivar), which is supplied from Black Sea Agrıcultural Research Institute. The experiments were established in a randomized complete block design with three replications. The experimental plots included 4 rows, each 5 meters long with spacing 0.7 m between rows and 0.2 m within rows. Planting was made in the beginning of May, applied cultivating and fertilization practices for maize growing. Data on days to germination, days to tasseling, height of plant and first ear height, grain moisture rate (content) in harvest, percentage of grain/ear (cob), days to maturating, grain yield, number of rows on the cob and 1000 grain weight were measured for genotypes. Differences of location were statically statistically significant (p<0.01) for all traits except first ear height, 1000 grain weight and number of row on cob.Based on combined statistical analysis, differences of genotypes were statistically significant (p<0.01) for all traits except days to flowering time. Materials are flowered between 72-79 days and are maturated between 129-137 days. Plant height and first ear height of genotypes were changed respectively between 253-298 cm and 96-125 cm. 1000 grain weight, grain/ear rate and grain moisture at harvest of genotypes were changed respectively between 258-371 g, 79.4-86.6 and 21.5-26.4%. Grain yield were changed between 934-1148 kg da-1 in Çankırı, 806-1351 kg da-1 in Kızılırmak. Based on combined statistical analysis, grain yield was changed between 856-1229 kg da-1. Standard (control) cultivars were more yielded than new hybrids. It is understood that hybrid maize cultivating can be made in Çankırı and Kızılırmak condition.