Çankırı koşullarında bazı kuru fasulye (Phaseolus vulgaris L.) genotiplerinin verim ve bitkisel özelliklerinin belirlenmesi üzerine bir çalışma

Abstract

Bu çalışmanın amacı; ileri düzey kuru fasulye hatları ile tescilli çeşitlerin Çankırı koşullarında bazı bitkisel özellikleriyle tane verim performanslarının belirlenmesidir. Araştırma; 2015 yılında Çankırı Karatekin Üniversitesi Uluyazı Kampüsü uygulama alanlarında yürütülmüştür. Tarla denemeleri tesadüf blokları deneme deseninde 4 tekerrürlü olarak düzenlenmiştir. Bitkisel materyalini Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsünden (KTAE) temin edilen yüksek sıcaklık ve kuraklığa dayanıklı toplam 7 kuru fasulye genotipi oluşturmuştur.Genotiplerin; çıkış süresi 8-11 gün, ilk çiçeğe kadar geçen süre 40-43 gün, vejetasyon süresi 88-95 gün arasında değişmiştir. İncelenen bitkisel özelliklerde genotiplere göre; bitki boyu, bitkide ana dal sayısı, baklada tane sayısı ve hasat indeksi çok önemli (p<0.01) değişim göstermiştir. Bitkide bakla sayısı, toplam verim ve 1000 tane ağırlığı önemli (p<0.05) değişimler sergilerken ilk bakla yüksekliği, bitkide tane verimi ve tane veriminde ise değişimler önemsiz bulunmuştur. Genotiplerin tane verimi 153,61 – 198,61 kg/da arasında değişmiş ve en yüksek değeri istatistiksel olarak önemlilik olmasa da F5.Ç.224 hattı vermiştir. Tane verimi ile bitkide tane verimi (0.613**) ve dekara toplam verim (0.559**) arasında olumlu ve çok önemli ilişkiler olduğu tespit edilmiştir.

The aim of this study is to determine yield performance and some plant properties of some species registered with advanced dry bean lines under Çankırı conditions.The study is performed in the implementation areas at the Uluyazı Campus of Çankırı Karatekin University in 2015. Field area trials are arranged with a randomized complete block design with three replications. Four advanced lines obtained in a program aimed to develop a genotype that resists high temperature and drought provided from Black Sea Agricultural Research Institute (BSARI), totally seven dry bean genotypes are used as the plant material.Emergence Germination time, period until the first flower day and vegetation periods of genotypes were changed respectively 8-11 days, 40-43 days 88-95 days. According to the genotypes in the studied plant characters properties, the plant height, the number main braches, the number of grains in a pod and harvest index (p<0.01) indicate significant changes. While the number of pods, total yield and the weight of 1000 grains show important changes, the alterations in the first pod height, grain yield in the plant and grain yield are determined as slight. The grain yield of genotypes changes from 153,61 kg/da to 198,61 kg/da and the maximum value is given by F5.Ç.224 line even though it is insignificant statistically. Significant and positive relationship were found between total seed yield and total seed yield per plant (0.613**),biological yield per decare (0.559**).