Su kenarı ekosistemlerinde topraktaki karbon miktarının değişimi(Bolu Aladağ Çayı havzası örneği)

Abstract

Aladağ Çayı havzası (Bolu)'da yürütülen bu çalışmada su kenarı ekosistemlerinde bulunan farklı Arazi Kullanım Türü / Arazi Örtüsü (AKT / AÖ) topraklarında organik karbon ve bazı toprak özelliklerinin akarsuya olan uzaklığa göre değişimi incelenmiştir. Bu amaç doğrultusunda, ana derenin sağ ve sol sahilinde yer alan Doğal Mera (DM), Doğal Orman (DO), Orman İçi Açıklık (OİA) alanlarında 150 metre transekt hatları oluşturulmuştur. Ana dere yeşil hattan başlamak üzere her 50 m'de bir toprak profilinden (24 adet) ve her 25 m'de bir üst toprak (0 - 10 cm, 10 - 30 cm) örnekleme noktasından (126 adet) alınan 348 adet doğal yapısı bozulmuş, 1740 adet doğal yapısı bozulmamış toprak örneği üzerinde bazı fiziksel ve kimyasal analizler yapılmıştır. Ana dereden uzaklaştıkça kum miktarı, hacim ağırlığı, maksimum su tutma kapasitesi, değişebilir katyonlar, toplam azot ve toplam karbon miktarının önemli ölçüde değiştiği belirlenmiştir. Toprak özellikleri ve ekohidrolojik faktörler dikkate alındığında, Aladağ Çayı havzası su kenarı ekosistemlerinde karbon depolama kapasitesi bakımından optimum zon genişliği DM ve OİA için 125 m, DO için ise 100 m olarak belirlenmiştir.

We examined the variation of soil organic carbon (SOC) and some soil properties with respect to the distance from the stream in different land use type / land cover (LUT / LC) of the riparian area in Aladağ Catctments (Bolu). For this purpose, we created 150 meters of transect line in Natural Grassland (NG), Natural Forest (NF), Forest Opening (FO) areas on the left and right bank of the main stream. In order to start the green line of the main stream, 348 disturbed and 1740 intact soil samples were taken from every 50m of soil pit (24) and every 25 m of top soil sampling point (126). As a result of laboratory and statistical analysis; sand content, bulk density, maximum water holding capacity, exchangeable cations, total nitrogen and total carbon were significantly changed as they moved away from the mainstream. According to the soil and ecohydrologic characteristics, the optimum zone width in terms of carbon storage capacity was determined as 125 m in NG and FO, 100 m in the NF riparian ecosystem in Aladağ Cactments.