Deterjan aktif maddelerinin biyolojik parçalanabilirlik ve akut toksisitelerinin araştırılması

Abstract

78 VI. ÖZET Deterjanlarda zor parçalanabilir olduğu gerekçesiy le kullanımı yasaklanan TBS'ın günümüzde deterjanlarda en çok kullanılan anyonik yüzey aktif madde olan LAS ' ın ve Türkiye'de yeni gündeme gelen noniyonik aktif madde lere bir örnek teşkil etmesi nedeniyle NPE'ların biyo- degradasyonları ve akut toksisiteleri incelenmiştir. Bu çalışmada, öncelikle yüzey aktif maddelerin par- çalanabilirliklerinin incelenebilmesi için anyonik ve noniyonik ler in miktar tayin yöntemleri kurulmaya çalı şılmıştır. Bu amaç doğrultusunda anyohikler için meti len mavisi yöntemi, noniyonikler için Stevenson' un mik tar tayini yöntemi kurulmuş ve biyolojik parçalanabilir- liklerin izlenmesinde bu miktar tayini yöntemleri kul lanılmıştır. LAS, NPE ve TBS'ın biyolojik parçalanabilirlikle- ri River Die-away testi ile incelenmiştir. LAS için %91,61 ve NPE için %90.77 oranında oldukça iyi parça- lanabilirlik değerleri elde edilmişken, TBS için %80.17 gibi daha düşük bir parçalanabilirlik tespit edilmiş tir. Yine aynı aktif maddelerin biyodegradasyonları ka palı şişe testi ile tespit edilmiş ve LAS için %56.27 gibi oldukça iyi bir değer elde edilmişken TBS için %4.53 ve NPE için %15.98 gibi çok düşük değerler el de edilmiştir.79 Çalışmamızın son bölümünde NPE ve LAS için Zebra balıklarında Akut Toksisite tayini yapılmıştır. Bu ta yinler neticesinde LAS için LC 50 = 4.91 mg/1, NPE için LC 50= 6.17 mg/1 (24 saat'lik uygulama neticeleri) ola- rak saptanmıştır.

80 VII. SUMMARY TBS (Tetrapropylene benzene sulfonate) its use in detergents prohibited due to its low degradability, LAS (Linear alkylbenzene sulfonate) which is most currently used nowadays in detergents as an anionic surfactant, and NPE (Nonylphenolethoxylate) which is an example of nonionic surfactant which its use has come up as a recent issue in Turkey, have been tested for their biodegradability and acute toxicity (LC n). 5U Methylene blue method for the determination of anionic surfactant and Stevenson method for the nonionics were established and standardized in our laboratory. Those quantitative methods were used in biodegradability measurement tests of the surfactants. The biodegradability of LAS, NPE and TBS have been tested by `River Die-away test`. Although quite high degradability values for LAS (91.61 %) and NPE (90.77 %) have been observed, a lower value was found for TBS (80.17 %). Biodegradability of those surfactants mentioned above was measured by ` Closed bottle test` which is an OECD Standard test. Although quite a high value was observed for LAS (56.27 %), very low values for TBS (4.53 %) and for NPE (15.98 %) have been observed.81 In the last part of our research 2 4 -hour acute aquatic LCco of LAS and NPE were determined in Zebra Fish. The acute aquatic LC_n results of LAS and NPE 5U were found 4.91 mg/1 and 6.17 mg/1 respectively.