Rasyonlardaki farklı protein düzeylerinin mandalarda besi performansı, kesim ve karkas özellikleri üzerine etkisi

Abstract

-89- 7. ÖZET Bu araştırma farklı protein düzeylerindeki rasyon- ların genç erkek mandalarda besi performansı, kesim ve karkas özellikleri üzerine etkisi ile besinin ekonomisini incelemek ve manda besisi rasyonlarında optimum protein düzeyini tespit etmek amacıyla yapılmıştır. Araştırmada ortalama 8 ay yaşlı 18 erkek malak kullanılmıştır. Yem materyali olarak ham protein oranları % 10.1, % 12.8 ve 15.1, nişasta birimi 478 ve HP:NB oran ları 1:4.72, 1î3.73 ve 1:318 plan I, II ve III numaralı üç çeşit rasyon kullanılmıştır. Besi süresi 197 gün olmuş tur. Araştırmada Grup yemlemesi yapılmış ve hayvanlar hergün canlı alırlıklarının % 3'ü kadar kuru maddeye karşılık olan yemle beslenmişlerdir. Maliyetin hesaplanmasın da yem masrafları esas alınmıştır. Grupların ortalama besi başlangıç ağırlıkları, sıra sıyla 135.7 + 12.92, 133.2 + 13.18 ve 133.2 + 9.42 kg dır. Besi esnasında ortalama günlük canlı ağırlık artışı rasyon I, II ve III de 896 + 47, 887 + 36 ve 936 + 32 g olarak hesaplanmıştır. Gruplar arası farkların istatistik! yönden önemli olmadığı saptanmıştır. Gruplardaki herbir hayvanın besi süresinde ortalama günlük yem tüketimleri sırasıyla 6.641, 6.641 ve 6.675 kg; yem kuru madde tüketimleri 5.844ı-90- 5.844 ve 5.874 kg$ nişasta birimi tüketimleri 3159, 3166 ve 3215; ham protein tüketimleri 669.4, 848.7 ve 1009.9,g bulunmuştur. Her bir kg canlı ağırlık artışı için yem tüketimleri 7.412, 7.487 ve 7.131 kg? kuru madde tüketimleri 6.523, 6.596 ve 6,275 kg; nişasta birimi tüketimleri 3526, 3573 ve 3435; ham protein tüketimleri 747.1, 957.9 ve 1078.9 g olarak saptanmıştır. Günlük ortalama protein tüketimi ve 1 kg canlı ağırlık artışı için ham protein tüketimi yönünden gruplar orası farklılıklar istatistik! önemde (P-^0,01) bulunmuştur. Günlük ve 1 kg canlı ağırlık artışı için yem, kuru madde ve nişasta birimi tüketim farklılık ları ise önemsiz olarak hesaplanmıştır. Gruplarda, sırasıyla, ortalama besi sonu ağırlığı 311.7 + 17.93, 307.3 + 19.57 ve 317.0 + 11.23 kg; soğuk karkas ağırlığı 162.5 + 9.66, 161.8 + 12.69 ve 168.0 + 7.47 kg; randıman % 52.8 + 0.49, 53.0 + 1.00 ve 53.6 + 0.67 olarak hesaplanmış olup gruplar arası farklılıkların istatistik! önemli olmadığı tespit edilmiştir. Gruplarda, sırasıyla, karkasları ndaki ortalama et miktarları 131.7 + 8.20, 131.2 + 10.78 ve 136.3 + 6,68 kg; kemik miktarları 25İ3 + 1.44, 24.4 + 1.57 ve 27.2 + 0.86 kg bulunmuştur. Karkaslar da et oranları % 81.04, 81.07 ve 81.13; kemik oranları ise 15.57, 15.06 ve 16.19 bulunmuştur. Grupların et ve kemik miktarlarındaki farklılıklar istatistiki önemde değildir.-93= - Mandaları bu araştırmadaki en düşük ve en yüksek proteinli rasyonlarla beslemenin farkı önemli bulunmamış tır. Bundan dolayı mandalara % 10 ham proteinli rasyon verilebilir. Bunun ekonomik olduğu sonucuna varılmıştır. Türkiye'deki manda varlığından daha iyi yararlan mak için; besiciler malak besisi yapmalı, iletişim araç larıyla malak eti tanıtılmalı, Et ve Balık Kurumu malak etini sucuk ve pastırma gibi ürünlerde kullanmak yerine sınıflandırarak piyasaya sunmalı ve mandalar üzerinde araştırmalar teşvik edilmelidir.

*s -92- 8.1. SUMMARY The effects of ration protein level on fattening performance, slaughtering and carcass characteristics in buffaloes. This research was carried out to study the ef fects of different protein levels in the rations of young fattening buffalo bulls and to determine the optimum protein level in the rations» Eighteen male buffaloes at about 8 months of age were used in the experiment. Six male buffaloes were assigned to each of the three treatment groups» The levels of protein were 10.1, 12,8 and 15.1 % for the treatment groups of I, II and III, respectively. The length of the fattening period wan 197 de.yo and group feeding was applied in the study. The average starting weights in the groups were 135.7, 133.2 and 133.2 kg, in the above order. The average daily gains were 896, 887 and 936 g in the groups, respec tively. The differences among the groups were not signi ficant. The average consumptions of feed were 7.412, 7.487 and 7.131 kg; of crude protein were 747.1» 957.9 and 1078.9 g in the groups respectively, per kg of weight gain. The differences among the protein consumptions were significant (P<0,01).-93- The average final weights were 311.7, 307.3 and 317oO kg, the carcass weights were 162 0 5» 161.8 and 168.0 kg, the dressing percentages were 52.8, 53.0 and 53 o 6 % in the above order. Since no significant differencess v/ere found for the economy of gain, the lowest level of protein in the rations, that is 10.1 % level, may be advised to be used in fattening of young bull buffaloes.