Bazı tıbbi adaçayı (Salvia officinalis L.) hatlarının kuraklık stresine dayanıklılığının belirlenmesi

Abstract

Bitki gelişimini etkileyen en önemli stres etmenlerinden birisi de kuraklık stresidir. Su diğer bitkilerde olduğu gibi tıbbi ve aromatik bitkilerin verim ve gelişimi üzerinde de önemli bir etkendir. Fakat geleneksel olarak yetiştiriciliği yapılan kültür bitkilerinin aksine Salvia officinalis L. bitkisinin de aralarında bulunduğu birçok tıbbi ve aromatik bitkide, bitki ve su ilişkileri tam olarak anlaşılamamıştır. Tıbbi kullanımı Avrupa'da resmi olarak kabul edilmiş olan adaçayı, ülkemizde tıbbi adaçayı olarak isimlendirilen Salvia officinalis L. bitkisidir. Bu tür, Türkiye'de doğal olarak yayılış göstermemektedir. Tıbbi adaçayı, ilk çağlardan beri yararlanılan bir tıbbi bitki olup; gıda, eczacılık, parfümeri ve kozmetikte kullanılmaktadır.Bu çalışmada 2016 yılı yetiştirme döneminde saksılarda çelikten yetiştirilen Salvia officinalis L. türüne ait 4 hattın kuraklık stresine dayanıklılıkları araştırılmıştır. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesinden temin edilen bitkilerden çelik alınmış, çeliklerin köklenmesinden itibaren %25, %50 ve %100 (Tarla Kapasitesi) su uygulaması yapılmıştır. Hasat edilen bitkilerde sulama stresi arttıkça bitkinin büyüme özelliklerinde istatistiksel olarak olumsuz etkiler gözlenmiş, uçucu yağ miktarında ise önemli değişiklikler görülmezken en iyi uçucu yağ verimi %50 sulama rejiminde alınmıştır.

One of the most important stressors affecting plant growth is drought stress. Water is an important factor in the productivity and development of medical and aromatic plants as in other plants. However, unlike the traditionally cultivated plants, the plant and water relationships in many medical and aromatic plants including Salvia officinalis L. are not fully understood. The medical use of sage has been officially accepted in Europe. The plant has been named as Common Sage in our country is the Salvia officinalis L. plant. This species does not naturally occur in Turkey. Common sage is a medicinal plant that has been used since early ages in food, pharmacy, perfumery, and cosmetics.In this study, the resistance of drought stress of 4 lines of Salvia officinalis L., cultivated in pots from cuttings, were investigated. Cuttings were taken from the plants obtained from the Faculty of Agriculture at Ankara University and irrigation was made in the rate of 25%, 50% and 100% after the rooting of the cuttings. As the irrigation stress increased in the harvested plants, statistically negative effects were observed in the growth characteristics of the plant. The best volatile oil yield was taken in 50% irrigation regime and significant change was not observed. in the amount of essential oil.