Mum matris tipi preparatlardan etken madde çıkışını etkileyen faktörlerin incelenmesi

Abstract

Ill - ÖZET Son yıllarda yapılan çalışmalarla klasik ilaç şekillerinin yeri ne, etken maddenin özelliklerinin uygun olması halinde, sürekli etkili farmasötik formların hazırlanılması tercih edilmektedir- Bu amaçla farklı matris materyalleri kullanılmaktadır. Bu materyallerden bir grubu oluşturan lipidlerden etken madde çıkışını etkileyen bazı formülasyon parametreleri bulunmaktadır. Bu çalışmada suda çözünürlüğü iyi olan parasetamol ve suda çözünürlüğü az olan lbuprofen model madde olarak seçilerek, bunların lipid matris tipinde hazırlanan sürekli etkili preparatlarından etken madde çıkışını etkileyen formülasyon parametrelerinin incelenilmesi amaçlandı. öncelikle her iki etken madde için verilmiş farmakokinetik parametrelerden yararlanarak, uygun sürekli etkili şeklini hazırlayabilmek için gerekli olan doz hesaplamaları yapıldı. Sürekli etkinin sağlana bilmesi için gerekli olan hız sabitesi ve etken madde miktarları saptandı, Etken maddelerin çözünme ortamlarındaki ve lipid materyal indeki çözünürlük değerleri, partisyon katsayıları gibi fizikokimyasal özellikleri deneysel olarak tayin edildi. Etken maddeler ile lipid maddesinin farklı oranlardaki karışımları hazırlandı. Her iki etken madde için en uygun mum oranı % 20 (a/a) olarak tespit edilerek, formu lasyonl arda bu oranda mum maddesi kullanıldı. Formülasyonlar doğrudan basım, çözücü uçurulması ve eritme yön temleri olmak üzere üç ayrı yöntemde elde edildi. Formüller 552, 1104, 1657, 2209 kgf/cm gibi değişik basınçlar uygulanarak el presi ile tablet formunda basıldı. Partikül büyüklüğü ve basıncın etken madde çıkışma etkisini incelemek üzere eritme ve çözücü uçurulması yöntemleri ile hazırlanan granüller elenerek, partikül büyüklüğü analizi yapıldı. 0.125 mm, 0.250 mm ve 0.500 mm1 lik fraksiyonlar ayrıldı. Yine tabletlerin basımı sırasında yukarıda belirtilen basınçlar uygulanarak, el presi ile basıldı.- 112 Böylece elde edilen preparatlarda, formüllerin hazırlanmaları sırasında uygulanan yöntemin, kullanılan farklı partikül büyüklüklerinin ve tablet basımı sırasında uygulanan basınç farklılıklarının etken madde çıkışma etkisi, çözünme hızı deneyleri ile incelendi. Bu amaçla USP1 nin önerdiği palet yöntemi uygulandı. Çözünme ortamı olarak vakum tatbiki ile gazı alınmış 900 milbuprofen için pH 7.2 fosfat tamponu, parasetamol için pH 5.8 fosfat tamponu kullanılarak; 37 - 0.5 °C da 3 saat süreyle çözünme hızı deneyleri yapıldı. Belirli zaman aralıkları ile belirli miktarda alınan numunelerde spektrofotometrik miktar tayini yapıldı. Çözünme hızı deneyleri sonunda elde edilen verilerin değişik kinetiklere uyumları incelendi. Sonuç olarak mum matris maddesi kullanılarak hazırlanan formüllerde etken madde çıkışı üzerine formülasyon parametrelerinden; - Hazırlama yöntemi değişikliklerinin ve lbuprofen için eritme yöntemi sırasında kullanılan sıcaklığın etkin, - Partikül büyüklüğünün ve basım için uygulanan kuvvetin etkisiz olduğu bulunmuştur.

- 113 SUMMARY The Investigation of the Formulation Parameters on the Release of Active Material from Lipid Matrices In recent years, considerable attention has been focused on the development of sustained release dosage forms wherever the properties of the drug substance is adequate. Different matrix materials can be used for this purpose. Lipids is one of these materials. Some formulation factors can effect the release of active materials from these matrices. In this study hydrogenated cotton seed oil was used as matrix material and the factors which effect the release of soluble drug (parasetamol) and in soluble drug (lbuprofen) in water were investigated. The sustained release design parameters for this drug were calculated from published pharmacokinetic data. Sustaining dose was determined. In all of the formulations sustaining dose of active material was held constant. A number of important physicochemical parameters were determined experimentally. These are the solubilities in dissolution media, solubility of the drugs in lipid material and partition coefficients. Different proportions of matrix material were used (For the formulation of matrix, the appropriate concentration of lipid was found 20 % (w/w) of formulation). All of the formulations were prepared either by direct compression, by fusing or by solvan evaporation method. In direct compression, the ingredients in the formulation were mixed and compressed into tablet form with a manual press for a compression force of 552, 1104, 1657, 2209 kgf/cm2 respectively). In fusing and solvan evaporation method, the granules obtained were sieve analyzed. 0.125 mm, 0.250 mm, 0.500 mm fractions were compressed into tablet forms with a manual press for a compression force of 552, 1104, 1657, 2209 kgf/cm2 respectively.- 114 - The effect of preporation method, particle size and the compression forces were determined by dissolution studies. USP paddle method was used for this means. The dissolution tests of the formulations continued 3 hrs at 37 - 0.5 °C using 900 ml of pH 5.8 phosphate buffer for paracetamol and 900 ml pH 7.2 phosphate buffer for lbuprofen solution at 50 rpm. The dissolution fluids were degassed by vacuum application just before the runs. Samples were taken at predetermined time intervals. Determinations were made spectrophotometrically. The results were calculated by computer. Fits /to various kinetic models were also carried out. As a results of this study. It was found that ; - The release of active material was effected from the formulation method. Furthermore, the melting point was also found to be an important factor for the release of lbuprofen from formulations prepared by fusing method. - The particle size and the compression forces had no effect on the release of active material.