Sağlıklı buzağılarda hemoglobin ve fötal hemoglobin üzerinde araştırmalar

Abstract

-44 ÖZET Bu araştırma, 10 erkek ve 10 dişi olmak üzere yeni doğan 20 sağlıklı buzağı üzerinde fötal hemoglobin (HbF) kayboluncaya ve buzağılar 20 haftalık oluncaya kadar geçen sürede gerçekleştirildi. Araştırma süresince rastlanılan dört çift (sekiz) ikiz buzağı da ayrıca değerlendirildi. Doğumun ilk gününde 100 mi kanda erkeklerde 11.03 ±0.4 gr, dişilerde 11.6 ±0.8 gr olan hemoglobinin sırasıyla %88 ve %86'sı fötal hemoglobin olarak bulunmuştur. Bunu izleyen günlerde birer haftalık aralıklar la tekrarlanan ölçümlerde hemoglobin miktarının 7. ve 8. haftaya kadar düştüğü bu haftalardan sonra yeniden yükseldiği belirlendi. 20 haftalık süre içinde HbF gittikçe azalmış ve 17. ve 18. haftalardan sonra belirlenememiş olup, yerini ergin hemoglobine (HbA) bırakmıştır. 20. haftada erkeklerde 11.24±0.3 gr, dişilerde 11.32±0.3 gr olan hemoglobinin tümü HbA şeklinde gözlemlendi. Bu 20 haftalık süre içerisinde, doğumun ilk gününde, erkeklerde %33.6±1.1, dişilerde %37.4±2.2 olan hematokrit değeri de 6. ve 8. haftalara kadar düşmüş ve bu haftalardan sonra artarak 20. haftada erkeklerde %31.95±0.8, dişilerde %32.83±0.8 değerine yükselmiştir. Alyuvar sayısında da l.gün ile 20.hafta arasında hematokrit değere ben- zerlik gösteren bir dağılım görülmektedir. Buna göre l.gün mm de erkeklerde 5.24 ±0.2 milyon, dişilerde 5.88 ±0.28 milyon olan alyuvar saysı 20.haftada erkeklerde 6.25 ±0.11 milyon, dişilerde 6.58 ±0.17 milyon değerlerine ulaşmıştır.-45- Ortalama alyuvar hacmi (OAH), ortalama alyuvar hemoglobini (OAHb) ve ortalama alyuvar hemoglobin derişimi (OAHbD) değeri de, hemoglobin miktarları, hematokrit değer ve alyuvar sayısındaki bu değişimlere bağlı olarak değişti. Dişilere ait hemoglobin, hematokrit ve alyuvar sayısı değerlerinin matematiksel olarak daha yüksek olduğu görülmüştür. Nitekim, erkek ve dişi gruplara ait bulgular istatistiksel olarak değerlendirildiğinde; 1. haftada hemoglobin düzeyleri, 8. haftada hematokrit değerleri ve HbF, HbA oranlan, 19. haftada ise alyuvar sayılan önemli bulunmuştur (P< 0.05). Sekiz ikiz buzağıda doğumun ilk günü 100 mi kanda 10.26+0.6 gr olan hemoglobinin %92'si HbF, hematokrit değer %33.5±2.4, alyuvar sayısı 4.9+0.17 milyon/mm bulunmuştur. Bu değerler 7. haftaya kadar düşmüş, sonra yeniden yükselerek 20. haftada hemoglobin miktarı 10.56 ±0.2 gr, hematokrit değer %32.3±0.7, alyuvar sayısı 6.04 ±0.14 milyona ulaşmıştır. Bu süreçteki OAH, OAHb ve OAHbD değerleri sırasıyla ilk gün 66.8 ± 0.2u, ; 20.6 ±1 pg, %31 ve 20. haftada 53.4 ±^,17.6 ±0.5 pg ve %32.8±1 şeklinde bulundu.

46- SUMMARY Studies on Haemoglobin and Fetal Haemoglobin Concentrations in Healthy Calves. This study was carried out on 10 male and 10 female healthy newborn calves. The investigation was continued until the calves were 20 weeks old and until the disappearance of foetal haemoglobin (HbF). During the work, four pairs of calves were also studied and the results were evaluated, separately. The haemoglobin concentration of calves in the 1 day following par turition was 11.03 ±0.4 g/100 ml blood in the males and 11.6 ±0.8 g/100 ml blood in the females of which 88% and 86% was found to be foetal haemoglobin in the males and females, respectively. These determinations were performed at weekly intervals and it was seen that haemoglobin con- centrations fell until the 7 and 8 weeks, but then, started to increase. During this 20-week-period HbF gradually decreased and was undetectable in the 17 or 18 week and was replaced by adult haemoglobin (HbA). At 20 week Hb concentration in males was 11.24 ±3 g/100 ml blood and in females, 1132 ±03 g/100 ml blood, all of which was HbA. During the 20 week period, haemotocrite values were 33.6 ±1.1% in males and 37.4 ±2.2% in females in 1 day old calves; decreased gradually until rti th 6 -8 weeks, and increased again. The results were 3 1.95 ±0.8% for males and 32.83 ±0.8% for females at 20th week. A similar trend was observed in the red blood cell counts from day 1 to week 20. The rbc values on day 1 were 5.24 ±0.2 million/mm in the males and 5.88+0.28 million/mm in the females and week 20, reached to 6.25 ±0.11 million/mm and 6.58 ±0.17 million/mm, respectively.-47- Mean corpuscular volume, mean corpuscular haemoglobin and mean corpuscular haemoglobin concentration changed in line with haemoglobin con centrations, haematocrite values and rbc counts. The females seem to have mathematically more heamoglobin, haematocrite and rbc-count values. However, when the findings of the male and female groups were statistically evaluated, haemoglobin levels at week 1; HbF and HbA ratios and haemotocrite values at 8 and rbc count at week 19 were found to be important (P< 0.05). For the one day old 8 twins the haemoglobin concentration was 10.26+06 g/100 ml blood, 92% of which was HbF; the hematocrite value was 33.5 ±2.4% and rbc number was 4.9 ±0.7 million/mm. These values fell until week 7 and then increased so that at week 20, the haemoglobin concentration was 10.56 ±0.2 g/100 ml blood; the haematocrite value was 32.3 ±0.7% and the rbc reached 6.04 ±0.14 million/mm3. During this period MCV, MCH, MCHC values were found to be 66.8 ±0.3^.; 20.6±1 pg and 31% or on day 1 and 53.4 ±p,3, 17.6+0.5 pg and 32.8 ± 1% at week 20, respectively.