Türkiye`de üretilen karma yem ve yem hammaddelerindeki nitrat ve nitrit içeriğinin çeşitli faktörlere göre değişimi üzerine araştırmalar

Abstract

74 5` ÜZET Bu çalışmada hayvanların beslenmesinde kullanılan yem ve yem hammaddelerinin farklı ortamlarda (aydınlık, ka ranlık ve nemli) 5 ay süreyle tutulması sonucu nitrat ve nit- rit içeriklerinin değişip değişmediği araştırıldı. Ayrıca yem ve yem hammaddelerinin nitrat ve nitrit içeriklerinin yıllara göre karşılaştırılmasıda yapıldı. Bu amaçla değişik illerdeki yem fabrikalarından temin edilen 1988 yılı ürünü 161 ve 1989 yılı ürünü 70 numune yem ve yem hammaddesinin nitrat ve nitrit yönünden analizle ri yapıldı. 1989 yılı ürünü yem ve yem hammaddeleri kendi aralarında gruplandırı İdiktan sonra 5 ay süreyle aydınlık, karanlık ve nemli ortamlarda tutuldu* Süre sonunda nitrat ve nitrit yönünden tekrar analizleri yapılarak ilk değerleri i- le karşılaştırılması yapıldic Analiz sonuçlarında toplam 7 0 yem numunesinden 52' sinde (% 74.3) değişen oranlarda nitrat nitrite indirgenmiş tir. Tutulma ortamlarına göre nitratın nitrite dönüşmesi şu şekilde dağılım göstermektedir: Aydınlık ortamda tutulan nu munelerin % 20 si, karanlık ortamda tutulan numunelerin % 17.1'i ve nemli ortamda tutulan numunelerin % 37.1 'inde nitratın nitrite dönüşmesi saptanmıştır. Hayvanlarda75 zehirlenme riski oluşuracak düzeylerde nitratın nitrite dönüş mesi saptanmadığı halde bazı numunelerde ilk nitrit değeri nin 20 katına ulaşan miktarlarda nitrit birikimi tesbit edil mişti r. Sonuç olarak, hayvanların beslenmesinde kullanılan yem ve yem hammaddelerinin uzun süre değişik koşullar altın da depolanmaları halinde içerdikleri nitratın bir kısmının nitrite indirgenebileceği, bu indirgenmenin nitratı nitrite indirgeyen bakterilerin gelişminive aktivasyonunu artıran uygunsuz depolama koşulları altında yüksek düzeylerde olabi leceği kanısına varıldı.

76 6. SUMMARY Investigations Into Changes in The Amount of Nitrates and Nitrites in Feeds and Fedstuffs Produced in Turkey, Der pending on various Factors. In this study, investigations were carried out to determine whether or not there was any change in the nitrate composition of animal feeds and feedstuffs kept for 5 months under different environmental conditions (in the light, in the delrk/and in a humid environment). As wel as, this the nitrate and nitrite compositions of feeds and feedstuffs produ ced in different years were compared. For this purpose nitrate and nitrite analyses were performed on feeds and feedstuffs obtained from feed factories in various countries; 161 samples from 1988 products and 70 samples from 1989 products. Samples from the 1989 products were divided up and then kept por 5 months under light, dark or humid conditions. After this perod nitrate and nitrite levels were re-analysed and compared with their Initial values. The results showed that in 52 of the 70 feed samples (74.3%) there were varying degrees of reduction of nitrate to nitrite. Depending on the enviromental conditions, nitrate to nitrite conversions were as follows: 20% of the samples kept in the light, 17.1 % of samples kept in the dark and 37.1 %of samples77 kept under humid conditions exhibited changes from nitrate to nitrite. Although amounts of nitrite high enough to cause poisoning in animals were not detected, some samples showed 20 fold increase in nitrite levels. It was concluded that a proportion of nitrata in feeds and feedstuffs stored tinder di ff erentv.envi ronmental conditions, can be converted into nitrite and also that a large amount of reduction may occur because of an Increase in the development and activation of bacteria which convert nitrate to nitrite under poor storage conditions.